# حکم شرعی خالکوبی و تتوی ابرو # امروزه خالکوبی  در جامعه فراگیر شده و زنان بیشتر ابروان و خطوط  مژه و لب‌های خود را تتو می‌کنند. مردان هم بیشتر به ایجاد نقش و نگارهایی  روی بازو، ساعد و کتف‌های خود تمایل دارند. برای بررسی اینکه این عمل از نظر شرعی چه حکمی دارد و احکام موضوعات مرتبط با آن در وضو و غسل، اطلاع از نظر و فتوای مراجع تقلید لازم است. بر همین اساس پاسخ استفتای برخی مراجع معظم تقلید جهت اطلاع ارسال می شود. # حضرت آیت الله خامنه‌ای؛ خالکوبی حرام نیست؛ به شرط آنکه ترویج فرهنگ غیر اسلامی نشود. وضو و غسل آن هم صحیح است. # سوال: بعضی از قسمت‌های بدنم خالکوبی  (تتو) شده است، گفته می‌شود که غسل و وضو و نمازم باطل هستند و نمازی از من پذیرفته نمی‌شود. امیدوارم مرا در این باره  راهنمایی فرمائید. # جواب: اگر خالکوبی تنها رنگ باشد و یا در زیر پوست بوده و بر ظاهر پوست چیزی که مانع از رسیدن آب بر آن شود وجود نداشته باشد، وضو و غسل و نماز صحیح است. # سوال: کاشت و هاشور ابرو اشکال دارد؟ آیا لازم است از نامحرم پوشانده شود؟ # جواب: اگر به گونه‌ای باشد که مانع رسیدن آب به پوست یا ابرو شود، وضو و غسل صحیح نیست و اگر زیبایی و زینت محسوب شود، باید از نامحرم پوشانده شود. # حضرت آیت الله سیستانی؛ # سوال: حکم خالکوبی یا تاتو (تتو) یا هاشور ابرو برای خانم‌ها چیست؟ آیا مانع غسل و وضو است؟ آیا نشان دادن آن به نامحرم جایز است؟ # جواب: خالکوبی زیرپوست فی حد ذاته  اشکال ندارد و مانع وضو و غسل نیست، ولی اگر عرفا زینت به حساب بیاید زن باید آن را از مرد نامحرم بپوشاند. # سوال: من یک پسر جوان هستم دوست  داشتم روی دستم خالکوبی کنم آیا حرام است و آیا غسل و وضویم مشکل دارد و آیا پس از مرگ باید آنها را بتراشند؟ #جواب: فی‌نفسه اشکال ندارد.و خالکوبی زیر  پوستی  مانع غسل و وضو نمی‌شود، و تراشیدن لازم نیست. # سوال: تتو کردن ابروها و لب‌ها چه حکمی دارد؟ و آیا تتو مانع غسل و وضو می‌شود؟ # جواب: خالکوبی زیر پوست فی حد ذاته  اشکال ندارد و مانع وضو و غسل نیست ولی اگر عرفا زینت به حساب بیاید زن باید آن را از مرد نامحرم بپوشاند. # سوال: کاشتن ابرو برای زنان اشکال دارد یا خیر؟ # جواب: کاشتن ابرو اگر رشد نداشته باشد به جهت وضو و غسل اشکال دارد ولی اگر ابروی  کاشته شده مانند ابرو طبیعی رشد می‌کند اشکال ندارد. # حضرت آیت الله مکارم شیرازی # سوال: اخیراً برخی از بانوان نسبت به ابرو یا دور لب، عملیّات تتو انجام می‌دهند، (پر رنگ کردن دور ابرو و لب با خال کوبی که طبعاً زینت تلقّی می‌شود و گاه پوشاندن آن نیز مقدور نمی‌باشد) لطفاً حکم این عمل را بیان نمائید؟ # جواب: این کار در صورتی که آرایش تند  محسوب نشود و منشأ فسادی نگردد جایز است؛ و در هر حال برای وضو و غسل اشکالی ندارد، زیرا چیزی نیست که روی پوست را بپوشاند. و اگر روی پوست باشد، باید در صورت امکان به هنگام غسل و وضو برطرف گردد. # سوال: اگر ابرو یا لب تتو شود برای غسل چه حکمی دارد؟ # جواب: این کار در صورتی که آرایش تند  محسوب نشود و منشأ فساد نگردد جایز است و در هر حال برای غسل اشکالی ندارد، زیرا چیزی نیست که روی پوست را بپوشاند و اگر روی پوست باشد باید در صورت امکان به هنگام غسل برطرف شود. # نکته مهم: یاد آور می شود که براساس ضوابط و شرایط خادمیاری، تتوی ابرو و خالکوبی مجاز نیست و افرادی که به این عمل اقدام نمایند از توفیق شیفت حرم رضوی محروم خواهند شد. کانون بانوان و خانواده رضوی شهرضا