✡ پنهان‌کاری انگلیسی و اسرار دو کودتا (١)
1⃣ طبق سند بیوگرافیک اینتلیجنس سرویس، #شاپور_ریپورتر متولد ١٩٢١ است. وی تحصیلاتش را در کالج‌های وستمینستر و کینگ دانشگاه کمبریج در سال ١٩٣٩ به پایان برد. سپس به عضویت ادارهٔ خدمات ویژه که یکی از سازمان‌های #اطلاعاتی برون مرزی انگلیس بود درآمد و پس از انجام خدماتی در اکتبر ١٩۴٣ در ادارهٔ خدمات ویژه دهلی شاغل شد و مأمور شد که بخش فارسی رادیو دهلی را تأسیس کند.
2⃣ شاپور پس از یک سال مأموریت در بحرین و یک سال در چین، به ایران وارد شد و کمی بعد به‌عنوان دبیر اوّل سفارت هند در ایران منصوب شد. نقش شاپور در این دوران بسیار مهم است و طبق اسناد وی «در جریان بحران نفتی و در یک دورهٔ سه‌ساله، به وزارت امورخارجه ایالات متحده مأمور و به‌عنوان مشاور سیاسی هندرسون، سفیرکبیر در تهران، منصوب شد. در تمامی دورانی که منجر به سرنگونی مصدق شد، او مسئولیت #عملیات_در_صحنه، [یعنی عملیات در داخل ایران] را عهده‌دار بود.»
3⃣ در این سند از شاپور ریپورتر به‌عنوان مشاور سیاسی #هندرسون سفیر آمریکا در ایران یاد شده است و مسئول کل عملیات #اینتلیجنس_سرویس در ایران که منجر به کودتا شد. این سِمَت را فرهنگ وبستر چنین تعریف کرده است: «مأمور یک سازمان که مسئولیت اصلی برنامه‌ریزی و اجرای عملیات را از سوی ستاد مرکزی عهده‌دار است». به‌عبارت دیگر، شاپور ریپورتر، که در این زمان سرهنگ دوم اینتلیجنس سرویس بود، فرماندهی عملیات #کودتای_28_مرداد را به‌دست داشت.
4⃣ شاپور ریپورتر پس از کودتای ٢٨ مرداد به درجهٔ سرهنگ‌تمامی ارتقا یافت و به‌عنوان «افسر رابط با اعلیحضرت شاه» در اینتلیجنس سرویس و مشاور کل رئیس اینتلیجنس سرویس (MI6) منصوب شد و تا زمان انقلاب این سمت را دارا بود. وی به‌پاس خدماتش در #کودتا عضو رسمی وزارت خارجه آمریکا شد.
5⃣ اسناد دیگری نیز در دست است که نقش شاپور را به‌عنوان طراح اجرایی و فرمانده عملیات کودتای ٢٨ مرداد در داخل ایران نشان می‌دهد. این مسئله در منابع انگلیسی و آمریکایی به‌شدت مسکوت نگه‌داشته می‌شود، و با بزرگنمایی نقش مسئولان ستادی کودتا در سیا و اینتلیجنس سرویس و با تبلیغ بر روی برخی چهره‌های «سوخته»، نقش عامل اصلی یعنی شاپور به‌شدت پنهان شده.
✍ استاد عبدالله شهبازی
✡ پنهان‌کاری انگلیسی و اسرار دو کودتا (٢)
1⃣ #شاپور_ریپورتر از حوالی سال ١٣۴١ به‌شدت ناراحت بود که چرا به‌دلیل نقش برجسته‌اش در فرماندهی عملیات #کودتای_28_مرداد به وی مقام شهسواری (#شوالیه‌گری) داده نمی‌شود!
2⃣ اسنادی در دست است که نشان می‌دهد شاپور از طرق مختلف، نارضایتی خود را از این امر به #اینتلیجنس_سرویس ابلاغ می‌کرد و رئیس شاپور، یعنی رئیس ادارهٔ منطقه در MI6 در نامه‌ای مشکلاتی را که در راه اعطای مقام شهسواری به شاپور وجود دارد متذکر شده. او به شاپور یادآور شده که هم وی و هم رئیس کل اینتلیجنس سرویس به‌شدت مایل‌اند که او از ملکه نشان دریافت کند ولی ماهیت کار شاپور اجازه نمی‌دهد و اگر شرایط مساعد شود قطعاً چنین خواهد شد.
3⃣ این همه #پنهان‌کاری برای این بود که اعطای نشان به شاپور ریپورتر می‌توانست نه تنها رازهای کودتای ٢٨ مرداد بلکه اسرار #کودتای_1299 و صعود #سلطنت_پهلوی را نیز آشکار کند.
4⃣ به‌دلیل همین پنهان‌کاری اکید و عجیب است که سال‌ها پیش، احتمالاً در سال‌های اول انتقال سلطنت از قاجاریه به پهلوی، به #اردشیر_ریپورتر نشان عالی شهسوار فرمانده حمام (KCB) اعطا شد و این مسئله در هیچ نشریه‌ای انعکاس نیافت. میزان این پنهان‌کاری تا بدان حد است که حتی نام اردشیر ریپورتر نیز از فهرست کارکنان حکومت هند بریتانیا، که در دسترس محقّقین است، حذف شده!
5⃣ اعطای #مقام_شهسواری KBE (شهسوار امپراتوری بریتانیا)، که به شاپور حقوق و امتیازات ویژه‌ای اعطا می‌کرد، از جمله حق به‌کار بردن پیشوند «سِر» در نامش، در سال ١٣۵٢ انجام گرفت. زمانی که قدرت‌های غربی نسبت به ثبات #حکومت_پهلوی اطمینان کامل داشتند و اوج برو بیای دربار پهلوی و حدود دو سال پس از جشن‌های ٢۵٠٠ساله بود.
✍ استاد عبدالله شهبازی
✡ پنهان‌کاری انگلیسی و اسرار دو کودتا (٣)
1⃣ دوران دولت محافظه‌کار #ادوارد_هیث در انگلستان، یعنی سال‌های ١٩٧٠ تا ١٩٧۴ که برابر است با سال‌های ١٣۴٩ تا ١٣۵٣ در ایران، اوج و قلّه نزدیکی حکومت پهلوی و دولت بریتانیاست. و این مقارن با حکومت جمهوری‌خواه #ریچارد_نیکسون در ایالات متحده آمریکاست که او نیز دوست نزدیک شاه به‌شمار می‌رفت و درواقع تقارن دولت‌های هیث و نیکسون بود که #محمدرضا_پهلوی را به اوج اقتدار و غرور خویش رسانید.
2⃣ در آن زمان مشاور اصلی و مغز متفکر دولت هیث آقای لرد #ویکتور_روچیلد بود که دوست صمیمی محمدرضا پهلوی و #شاپور_ریپورتر به‌شمار می‌رفت و به‌همراه یهودیانی چون #دیوید_لیلینتال منافع اقتصادی مفصلی در ایران داشت و از جمله طرح نیشکر را در خوزستان اجرا می‌کرد.
3⃣ در بیوگرافی‌های هیث نفوذ فوق‌العادهٔ ویکتور روچیلد بر سیاست‌های دولت او کاملاً مشهود است و می‌دانیم که #لرد_روچیلد به‌عنوان استراتژیست و مغز متفکر دولت ادوارد هیث شناخته می‌شد و بیش از هرکس دیگر بر نخست‌وزیر بریتانیا نفوذ داشت. این نفوذ حتی در دوران دولت خانم #تاچر نیز وجود داشت تا جایی که خانم تاچر در خاطراتش از لرد روچیلد به‌عنوان کسی یاد می‌کند که «بالاترین احترام‌ها» را برایش قائل است.
4⃣ برای نشان‌دادن نوع رابطهٔ بسیار نزدیک شاپور ریپورتر با شخصیتی در ردهٔ لرد روچیلد به یک نامه از شاپور به همسرش اشاره می‌کنم. هدفم این است که نشان دهم مسئله اردشیر و شاپور ریپورتر در تاریخ‌نگاری ایران مسئله بسیار جدّی است و نمی‌توان آن را سرسری گرفت. وی به همسرش می‌نویسد:
✍ «مارکوس را دیدم و با او صحبت کردم و از طرف تو به او پسته و خاویار دادم. و همچنین به تس و ویکتور. تس واقعاً من و تو را دوست دارد و خیلی می‌تواند به هما [دختر شاپور] در تابستان کمک کند و می‌خواهد قبل از آن تاریخ تو را ببیند. ویکتور یک پیشنهاد مشاوره… برایم آورد که پذیرفتم…»
5⃣ منظور از «مارکوس» در این نامه لرد مارکوس سیف [سی یف] است. او به خاندان معروف #یهودی سیف تعلق دارد که مالک کمپانی مارکس و اسپنسر هستند. و منظور از ویکتور هم، همان لرد ویکتور روچیلد است و منظور از «تس» خانم ترزا یا تس مایور همسر لرد روچیلد. ببینید رابطهٔ شاپور با رجال مالی و سیاسی درجهٔ اوّلی که در سطح جهانی عمل می‌کنند و در ایالات متحده آمریکا همان‌قدر نفوذ دارند که در انگلستان، تا چه حد صمیمانه است!
✍ استاد عبدالله شهبازی