#شرح_دعای_ابوحمزه ۲
🔰 با نگاهی اجمالی به دعای ابوحمزه، چند بخش کلی را در موضوعات آن ملاحظه میکنیم:
🔸۱. در قالب *جملاتی بسیار کوتاه، معارف خاصی* نسبت به خدای سبحان ذکر شده است؛
🔸۲. بخشی از دعا به حمد و ثنای حضرت حق اختصاص دارد، *حمد به جهت نعمتهای فراوانی که در زندگی ما جاری است و ما معمولاً از آنها غافلیم.*
🔸۳. به *مجموعهای از عنایات و الطاف دائمی حضرت حق * به بندگانش اشاره شده است.
🔸۴. دعای ابوحمزه *به داعی نگرشی خاص میدهد و به او میآموزد که در نهایت تضرع به اوج امید برسد،* دعا کننده خود را امیدواری معرفی میکند که در اجابت حق هیچ تردیدی ندارد، او در خود هیچ قابلیتی برای دریافت فیوضات الهی نمییابد و میداند در پرونده اعمالش هیچ موردی برای جلب رحمت حق ندارد، در حقیقت *تمام امید او به الطاف خداوند است نه به داراییها و توانمندیهای خود.*
🔸۵. *داعی اقرار میکند حتی زبانش که وسیله دعا کردن اوست، قابلیت گفتگو با خدای سبحان را ندارد:*
🔆 *«أَدْعُوک یا سَیدِى بِلِسانٍ قَدْ أَخْرَسَهُ ذَنْبُهُ»*
🔆 «آقای من تو را با زبانی میخوانم که از شدت گناه گنگ شده است.»
#شرح_دعای_ابوحمزه ۳
🔰 امام سجاد علیهالسلام در فرازهایی از دعا به *علتشناسی برخی امور میپردازد* و ریشه بعضی نواقص و کاستیهای زندگی، ناتوانیها، بیتوفیقیها و کسالتهایمان را به ما نشان میدهد:
🔆 *«لَعَلَّک وَجَدْتَنِى فِى مَقامِ الْکاذِبِینَ فَرَفَضْتَنِی»*
🔆 «خدایا شاید علت اینکه از وصال محروم شدم و از حریم تو دور افتادم دروغگوییهای من باشد.»
🟥 *پس اگر به خدای سبحان دروغ بگویم موجبات تبعید خود را فراهم میکنم.* «لَعَلَّک رَأَیتَنِى غَیرَ شاکرٍ لِنَعْمائِک فَحَرَمْتَنِى»
🟥 شاید *علت محرومیتم *از کمالات و زمینههای رشد این است که نسبت به نعمتهایی که در اختیارم گذاشتی *شاکر نبودم.*
اگر هم اکنون برخی نعمتها به من داده نمیشود، به جهت ناشکری و استفاده نکردن از الطاف قبلی خداوند است.
◀️ *این دعا به ما آموزش میدهد که داعی باید برای اقامت در حریم حق، پایدار باشد، گرچه اخراج شود:*
🔆 *«یا سَیدِى لَوْ نَهَرْتَنِى مَا بَرِحْتُ مِنْ بابِک»*
🔆 *«آقای من اگر مرا دور کنی، من از درگاهت دور نمیشوم.»*
🌀 گاهی خدای سبحان به عنوان آزمایش و امتحان ما را از بعضی عرصههای بندگی اخراج و از برخی کمالات دور میکند، اخراج باید بستری برای اصرار ما باشد تا با پافشاریمان برای اقامت در درگاه حق، به خداوند نشان دهیم که هرگز تمایلی به دور شدن نداشتیم.
🌀 از سویی الطاف بیکران حق که در تمام مقاطع زندگی نصیب ما شده معرفی و از سوی دیگر بیتوجهی ما به حضرت حق اعلام میشود:
🔆 «أَنَا الْجاهِلُ الَّذِى عَلَّمْتَهُ، وَأَنَا الضَّالُّ الَّذِى هَدَیتَهُ … عَمِلْتُ بِالْمَعاصِى فَتَعَدَّیتُ»
🔆 «من جاهلی هستم که تو او را عالم کردی و گمراهی هستم که او را به راه آوردی (امّا من از هیچیک از الطاف تو قدردانی نکردم) و با وجود عالم و آگاه بودن، عصیان کردم.»
💢 به دنبال هدایت یافتن تعدی کردم و از مرزها خارج شدم، علیرغم اینکه به من عصمت ارزانی داشتی، از هیچ معصیتی فروگذار نکردم.
#شرح_دعای_ابوحمزه ۴
❇️ در فرازهای متعدد دعا، وساطت پیامبر و آل پیامبر صلیاللهعلیهم به میان آمده و *گستردگی رحمت* حضرت حق یادآوری شده است، *به همین جهت، داعی با وجود خطاهای فراوان به خود اجازه میدهد بالاترین و خاصترین کمالات را درخواست کند.*
🔰 در دعای ابوحمزه میآموزیم که داعی باید عاشق باشد، آن هم عشقی صادقانه و خالصانه؛ به همین جهت نباید عشقورزیاش به گونهای باشد که به دنبال آن بخواهد چیزی را طلب کند، حتی اگر داشتهها و کمالاتش از او گرفته شود و در بدترین وضعیت قرار گیرد، باز هم باید در عاشقیاش پایدار بماند:
🔆 «إِلهِى لَوْ دَلَلْتَ عَلَى فَضائِحِى عُیونَ الْعِبادِ … وَلَا خَرَجَ حُبُّک مِنْ قَلْبِى»
🔆 «خدایا اگر پروندهام را به همه خلایق نشان دهی و رسواییام را به همۀ عالم اعلام کنی، باز هم دوستت دارم.»
🌀 *همراه با عباراتی از دعای ابوحمزه، در آخرین دقایق زندگیمان سیر میکنیم، لحظات احتضار را پشت سر میگذاریم،* خود را در قبر میبینیم و تصور میکنیم در صحنه محشر حاضر شدهایم و … در این فرازهای دعا، گویی وضعیت خود را در مراسم تشییع و سوگواری خویش مشاهده میکنیم و *قبل از اینکه دیگران در عزایمان اشک بریزند، برای خودمان به سوگ مینشینیم.*
#شرح_دعای_ابوحمزه ۵
💠 *همه عالم ادبستان است*
🔆 *«إِلَهِی لَا تُؤَدِّبْنِی بِعُقُوبَتِک»*
🔆 «بارالها مرا با عقوبتت ادب نکن.»
🔰 در ادعیهای که از معصومین علیهمالسلام صادر شده، شیوۀ رایج این است که در ابتدای دعا حمد و ثنای الهی یا درخواستی از خدای سبحان مطرح میشود، امّا دعای ابوحمزه متفاوت است و با نهی آغاز میشود.
✳️ *ادب یعنی آراستگی؛ در این عبارت از خدای تعالی تمنا میکنیم که ما را با عقوبت آراسته نکند.*
⁉️ مگر عقوبت الهی موجب آراستگی میشود؟
🔶🔸 بعضی افراد در شرایط معمول زندگی در بستر رشد قرار نمیگیرند و زمانی که غرق الطاف و رحمات حضرت حق هستند، ساخته نمیشوند، تنها در مشکلات و مهلکههای سخت به خود میآیند، متنبه و ادب میشوند، در این فراز دعا از خداوند طلب میکنیم که ما را در شمار این گروه قرار ندهد.
✅ *میخواهیم از بندگانی باشیم که در اوج راحت و نعمت، حدود الهی را رعایت میکنند، شاکر باشیم و نسبت به ولی نعمتمان غفلت نورزیم، تا تزئین و آراستگیمان با نعمات باشد نه با نقمات.*
🔆 «یا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَه»
🔆 «ای آن که رحمتش بر خشمش پیشی گرفته است.»
📙 مفاتیح الجنان، دعای جوشن کبیر، بند ۱۹
❇️ خدای سبحان رحمان و رحیم است و برای تأدیب بندهگانش ابتدا سیاست مهری را پیش میگیرد، ولی اگر بنده قدردان نعمتها و الطاف حق نباشد و از آنها در راه جلب رضایت خداوند استفاده نکند، نعماتش سلب میگردد و خدای سبحان با سیاستهای قهریاش او را تأدیب میکند.
◀️ *در دعا نمیگوییم «لَا تُؤَدِّبْنِی» «ادبم نکن» بلکه خداوند سبحان را از ادب کردن با عقوبت نهی میکنیم.*
✅ *همۀ عالم ادبستان است و انسان به این دنیا پا گذاشته تا مؤدب و آراسته شود، امّا طالب تأدیبی مِهری هستیم نه ادب شدنی قهری.*
✅ میخواهیم در شمار افرادی باشیم که با قبول الطاف ساخته میشوند و حد و مرزها را نگه میدارند، نه در زمره افرادی که با محرومیت و عقوبت متوجه میشوند که چگونه باید در مسیر رضای حضرت حق قرار گیرند.
◀️ *در عبارت دعا «عُقوبَتِک» آمده و به صورت «عُقوباتِک» جمع بسته نشده است.* در اصل تنها یک عقوبت داریم؛ هجران و فراق انسان از خدا.
💢 *محرومیت از وصال حق عقوبتی است که حرمانها و سختیها دیگر را تحتالشعاع خود قرار میدهد.*
📚