💠 محکوم شرایط نباش!
(بخش اول)
🔺قرآن کریم در آیه 97 سوره نسا میفرماید:
به عده ای که به خودشان ظلم کرده اند گفته میشود: «شما در چه حالى بوديد؟»
آنها میگویند: «ما در سرزمين خود، #تحت_فشار و #مستضعف بوديم.»
🔺فرشتگان الهی به آنها میگویند: «مگر زمين خدا تنگ بوده و پهناور نبود كه #مهاجرت كنيد و به جای دیگری بروید؟!» آنها #عذرى نداشتند، و جايگاهشان دوزخ است، و عاقبت بدى دارند.»
(قَالُوا: فِيمَ كُنتُمْ؟ قَالُوا: كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ. قَالُوا: أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً؟ فَتُهَاجِرُوا فِيهَا. فَأُولٰئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَ سَاءَتْ مَصِيرًا)
🔺میتوان یکی از ضعف های جدی انسان را اثرپذیری شدید از محیط اطرافش دانست. انسان هایی که اساسا #محکوم_شرایط اطرافشان هستند.
علت چیست؟ شاید بتوان عدم «قوت و #استحکام_درونی» را عامل آن دانست، لذا وقتی این عامل نبود، به راحتی رنگ محیط را خواهد گرفت.
🔺اگر انسان از درون #تهی باشد، قطعا #احساس_ضعف خواهد کرد که نتیجه آن نیز چیزی نیست جز عدم «#اعتماد_به_نفس». خروجی آن نیز میشود رنگ پذیری از دیگران.
به عکس اگر انسانی #مقهور_شرایط نشد و این #قوه_عاقله او بود که حاکم بر تصمیماتش شد، این میتواند نشان دهنده قوت نفس و استحکام درونی او باشد.
🔺البته که محیط قطعا بر تربیت انسان ها موثر است و اتفاقا دارای #قدرتی_فوق_العاده در تغییر اراده هاست اما انسان هیچگاه محصور و محکوم شرایط نیست و اتفاقا تصمیم گیر نهایی انسان است و انسان. در واقع انسان از شرایط و جبرهای پیرامونش تاثیر میپذیرد ولی هیچگاه شرایط و جبرها، حاکم بر انسان نیستند.
🔺اساسا همین شرایط محیطی و جبرهاست که زمینه #انتخاب، #اختیار و #آزادی انسان را فراهم میکند، لذا انسان هیچگاه محکوم آنها نیست بلکه با قدرت اختیار و آزادیش، #مسئول افعال و اعمالش خواهد بود.
🔺پس شرایط، زمینه ساز انتخاب آدمی است، نه حاکم بر انتخاب های او. آدمی محکوم شرایط و موقعیت ها نیست بلکه فرزند انتخاب خویش و زاده موضع گیری هاست. لذا امکان دارد دو نفر در یک موقعیت و شرایط، تصمیمی متفاوت اتخاذ کنند.(1)
———————
(1) رک: حرکت، عین صاد، ص51 تا 56 و 187
💢 آیات و روایات اجتماعی
💠 محکوم شرایط نباش!
(بخش اول)
🔰قرآن کریم در آیه 97 سوره نساء میفرماید:
▫️به عدهای که به خودشان ظلم کردهاند گفته میشود: «شما در چه حالى بوديد؟»
آنها میگویند: «ما در سرزمين خود، #تحتفشار و #مستضعف بوديم.»
▫️فرشتگان الهی، عذر آنها را مردود دانسته و به آنها میگویند: «مگر زمين خدا تنگ بوده و پهناور نبود كه #مهاجرت كنيد و به جای دیگری بروید؟!» آنها #عذرى نداشتند، و جايگاهشان دوزخ است، و عاقبت بدى دارند.»
(قَالُوا: فِيمَ كُنتُمْ؟ قَالُوا: كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ. قَالُوا: أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةً؟ فَتُهَاجِرُوا فِيهَا. فَأُولٰئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَ سَاءَتْ مَصِيرًا)
📌پ.ن:
🔺یکی از ضعفهای بزرگ انسان، اثرپذیریِ بیچونوچرا از محیط است؛ انسانهایی که عملاً «#محکومِ_شرایط» میشوند و رنگ دنیا را به خود میگیرند، نه آنکه دنیا را در پرتو اراده و عقل خویش سامان دهند.
علت چیست؟
🔺ریشه را باید در «فقدان قوت و #استحکام_درونی» جستوجو کرد.
انسانی که باطنش تهی است، ناگزیر #احساس_ضعف میکند، و این ضعف، #اعتمادبهنفس را فرو میریزد؛ آنگاه طبیعی است که رنگ محیط، رفتار و شخصیت او را بیواسطه شکل دهد.
🔺در مقابل، کسی که اسیر و #مقهور_شرایط نشود و قوهٔ عاقله و ارادهٔ او فرمانده تصمیماتش باشد، این نشان دهنده قوت و استحکام درونی اوست لذا میتواند بر محیط چیره شود، نه مغلوب آن.
🔺البته که محیط قطعا بر تربیت انسانها موثر است و اتفاقا دارای #قدرتی_فوق_العاده در تغییر ارادههاست اما انسان هیچگاه محصور و محکوم شرایط نیست و اتفاقا تصمیمگیر نهایی انسان است و انسان. در واقع انسان از شرایط و جبرهای پیرامونش تاثیر میپذیرد ولی هیچگاه شرایط و جبرها، حاکم بر انسان نیستند.
🔺اساسا همین شرایط محیطی و جبرهاست که زمینه #انتخاب، #اختیار و فرصت #آزادی انسان را فراهم کرده و صحنه مسئولیت را پدید میآورد، یعنی انسان هیچگاه محکوم آنها نیست بلکه با قدرت اختیار و آزادیاش، #مسئول افعال و اعمالش خواهد بود.
🔺پس شرایط، زمینهساز انتخاب آدمی است، نه حاکم بر انتخابهای او. آدمی محکوم شرایط و موقعیتها نیست بلکه فرزند انتخاب خویش و زاده موضعگیریهاست.
🔺لذا امکان دارد دو نفر در یک موقعیت و شرایط، تصمیمی متفاوت اتخاذ کنند، یکی به تعالی برسد و دیگری به سقوط. این تفاوت، از «شرایط» نیست بلکه از دورن و اختیار انسانهاست. (1)
———————
(1) رک: حرکت، عین صاد، ص51 تا 56 و 187
✍️ آیات و روایات اجتماعی