تحلیل کلانِ بیانیه #گام_دوم انقلاب؛
حجت الاسلام والمسلمین سید محمدمهدی #میرباقری استاد حوزه و مدرس دروس خارج فقه و اصول و از صاحبنظران و اساتید حوزهی #تمدنپژوهی
قسمت دوم
تئوریزهکردن انقلاب اسلامی در مقیاس جهانی
اگر بخواهیم به لحاظ اسناد و متونی که از #روشنفکران یا علمای #شیعه برای تئوریزهکردن رفتار اجتماعیِ مسلمانان و راهبری سیاسی جامعهی اسلامی نگاه کنیم، این بیانیه در وِزان مثلاً کتاب «تنبیه الأمّۀ و تنزیه الملّۀ» مرحوم #نائینی است، اما حقیقت این است که این بیانیه از آن رفیعتر است. در #تنبیهالاُمه اگرچه سبک مرحوم نائینی سبکِ مباحث #اجتهادی است و انصافاً این سبک فوقالعاده ابتکاری و ارزشمند هم است، ولی موضوعش در مقیاسِ #مشروطه است. ایشان در این کتاب دنبال تبیین دو اصل مساوات و آزادی و همچنین بحث مشورت و نظارت در تصمیمگیریهای اجتماعی بر اساس مبانی دینی است و میخواهد آسیبهای جامعهی دینی و بهخصوص جامعهی ایرانِ آن دوران را تحلیل کند و راه حلهایی برای عبور از آنها بدهد که انصافاً هم واجد نکات دقیقی است، ولی خب مقیاس آن، مقیاس #تئوریزهکردن_مشروطه است و نه تئوریزهکردن #انقلاب_اسلامی در مقیاس جامعهی جهانی و در مقابل تمدن غرب. تفاوت دیگر این است که تنبیه الامّه بیشتر مستندات دینی و اسلامیاش در متن آمده، ولی مستندات این بیانیه پیشینی است.
اگر بخواهیم بدیلی برای این بیانیه تصور کنیم، در مقیاس مثلاً #وصیتنامهی حضرت امام #خمینی(قدسسرّه) است. همچنین اگر بخواهیم این بیانیه را خوانش کنیم، حتماً باید مبتنی بر نظام اندیشه و تفکریِ پشتیبان آن و مقیاسش هم مقیاس حرکت به سوی تمدن اسلامی باشد و نه مثلاً مشروطه. من نمیشناسم بیانیهای غیر از این را که به دنبال تئوریزه کردن رفتار جامعهی اسلامی برای حرکت به سمت تمدن اسلامی باشد.
ادامه دارد..
👈کانال اتنا(اندیشکده تمدن نوین اسلامی)
@atna_ir
تحلیل کلانِ بیانیه #گام_دوم انقلاب؛
حجت الاسلام والمسلمین سید محمدمهدی #میرباقری استاد حوزه و مدرس دروس خارج فقه و اصول و از صاحبنظران و اساتید حوزهی #تمدنپژوهی
قسمت نهم
🔷 چهار اقدام اساسی دربارهی بیانیه
لذا بر همین اساس، اولاً باید این بیانیه را #تئوریزه نمود. ثانیاً بر محور آن #نظریهپردازی کرد. ثالثاً باید #راهبردنگاری شود. رابعاً باید #گفتمانسازی شود. البته مقصود از تئوریزهشدنِ این متن آن نیست که خودمان مبانی برای آن درست کنیم.
مستندات فراوانی وجود دارد از مؤلف و از آن طرح کلی اندیشهی اسلامی تا آثار فاخری که در همین سالهای اخیر در دست داریم. ما میتوانیم این بیانیه را تئوریزه کنیم، منتهی این تئوری باید متناسب با بیانیه بازخوانی و بازتولید شود و بتوان بیانیه را با آنها مستند کرد، آن هم در مقیاس ادبیات کاملاً عالمانه و فنی و تخصصی که یک جای آن، ادبیات #اجتهادی است.
سه خطر مهم؛ خوانش رسمی، تحریف و تقلیل
باید به این نکته توجه کنیم که حتماً دنبال یک خوانش رسمی از این بیانیه نباشیم و این که نباید یک خوانش رسمی از آن بیرون بیاوریم. باید خوانشهای متعدد از زوایای متفاوت، منتهی با این نقطه مختصات شکل بگیرد. اینها متعاضد هم هستند و همدیگر را کمک و تقویت میکنند و در #گفتمانسازی مؤثرند. البته نباید خوانشهایی که بیانیه را تحریف میکنند، مبنا و محور قرار گیرند؛ بلکه باید جلوی آن خوانشها گرفته شود. مقصود از این که جلوی آن خوانشها گرفته شود، این نیست که با جبر اجتماعی جلوی آنها را بگیریم؛ مقصود این است که اگر ما خوانشهای صحیح و در مقیاسِ بیانیه داشته باشیم، به خودی خود جلوی تحریف بیانیه با خوانشهای روشنفکری #غربزده، چه با ادبیاتِ #مارکسیستی و چه با ادبیات #نئولیبرالی را میگیریم. جریان روشنفکری غربزده حتی ممکن است سازوکارهای پیشبینی شده در بیانیه را با ادبیات مدرن خوانش کند. مثلاً وقتی گفته میشود عدالت اجتماعی، آن را میبرند در مباحثی همچون #عدالت_سوسیالیستی یا عدالت مکتب رفاه که این هر دو #غلط است.
این یک سند جدی است و جلوی #تقلیلگرایی در این سند را نیز باید بگیریم. خیلی از خوانشها تقلیلگرایانه هستند. یعنی یک نگاه سطحی به سند دارند و این باعث از دست رفتن جایگاه سند میشود. بیانیه نباید تبدیل به روزمرهگی شود.
عقبهی فکری بیانیهی #گام_دوم
این بیانیه یک عقبهای دارد که جاریشده و فرآوریشدهی آن در این متن آمده است. یک تفکر، یک نظام اندیشه یا به تعبیری یک نظام فکری است که از تبیینِ توحید، از #توحید_نظری تا #عملی، تا تحلیل نظام آفرینش و حرکت نظام آفرینش به سمت غایت مطلوب الهی و نگاه فلسفهی تاریخی و تحلیل حرکت تاریخ و تکامل تاریخ و نظریهی اجتماعی و نظریهی پیشرفت و بسیاری ریزنظریههای دیگر مثل کرامت انسان، آزادی انسان، عدالت، عدالت اجتماعی را در بر دارد و این سند را پشتیبانی میکنند. کاملاً پیداست که #مؤلف دارای یک خوانش و نگرش خاص به این موضوعات است که میتوان با یک تتبع دقیق، آن مبانی را پیدا، منظم و در مقیاس نظریه و تئوریزه بازخوانی کرد.
ادامه دارد..
🇮🇷کانال اتنا(اندیشکده تمدن نوین اسلامی)
@atna_ir