فتلَقَّىٰ آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ (بقره ۳۷) سپس آدم از خدا حرف‌هایی یاد گرفت و توبه کرد. خدا هم توبه‌اش را پذیرفت؛ آری، خدا توبه‌پذیر مهربان است. این کلمات، اسباب پذیرش توبه و مغفرت‌اند. در قرآن دو سبب برای قبول توبهٔ عبد آمده که احتمالاً آدم هم به همان دو التجاء کرد تا توبه‌اش قبول شد. آن دو عامل طبق آیهٔ سورهٔ نساء عبارتند از #استغفار_خود_بنده و #واسطه_کردن_یکی_از_اولیاء_خدا(مثل اهلبیت علیهم السلام و شیعیان واقعی و شهدا کربلا...) تا برای او از درگاه خدا استغفار کند: وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا [سوره النساء : 64] وقتی به خود ستم کرده‌اند، اگر پیش تو بیایند و خودشان استغفار کنند، رسول خدا هم برایشان استغفار کند، خدا را توّاب و رحیم خواهند یافت. آدم و حوّا هم به خود آمده و عرض کردند: رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ [سوره اﻷعراف : 23] خدایا، ما به خودمان بد کردیم. اگر ما را نیامرزی و به ما رحم نکنی، همه چیز را باخته‌ایم. در زمان حضرت آدم علیه السلام پیامبری نبود که او را بدرگاه خدا شفیع کند. لذا در روایات هست که ملتفت شد که در ذریّه‌اش چنین‌ کسی یا چنین کسانی هست و به آن‌ها ملتجی شد و از خدا خواست بخاطر پاکی و طهارتِ پیامبر آخرالزمان و اهلبیت او، خدا او را ببخشد. پس کلید توقّفِ هبوط و‌ آغاز قوس صعود، استغفار است. هم استغفارِ شخص، هم استغفار ولیّ شخص(که مصداق بارزش اهلبیت علیهم السلام هستند) برای او.‌ همهٔ ما آدم‌ها باید دائم استغفار کنیم. چرا؟ چون در ظلماتِ نفس و طبیعت و بُعدِ از خدا، گیر افتاده‌ایم. خصلت هبوط، پرت شدن به درّهٔ تاریکی‌هاست و با کثرتِ استغفار، آدم اندک اندک به جایگاه خود باز خواهد گشت. پس استغفار دلیلش همیشه گناه نیست، خودِ گناه ناشی از ظلمتِ بُعد است. ممکن است کسی گناه کبیره و صغیره نکند اما باز استغفارِ مدام لازم است تا از ظلمات هر مرحله نجاتش دهند و شامل رحمت مرحله‌ای بالاترش کنند. تفسیر فرات از رسول خدا‌(ص) روایت می‌کند: جبرئیل گفت: بگو پروردگارا! من به حقّ پنج نوری که از صُلب من در آخرالزمان به وجود می‌آیند، تو را قسم می‌دهم که بر من ببخشی و توبهٔ مرا بپذیری و بر من رحم آوری. تحف‌العقول صفحه ۱۰ از امیرالمؤمنین‌(ع) روایت می‌کند: آن کلمات اینگونه بود: سبحانک لا اله الا انت عملت السوء و ظلمت نفسی، فتُب علیّ إنّک انت التواب الرحیم. در چند روایت، مناجاتی متفاوت به عنوان آن کلمات ذکر شده که همگی مشتمل بر تمجید خدا و اقرار به گناه خود می‌باشند. علل‌الشرایع جلد ۱ صفحه ۸۴ از امام باقر‌(ع) روایت می‌کند اگر خداوند توبهٔ آدم را نپذیرفته بود، تا ابد توبهٔ هیچکس را قبول نمی‌کرد.  @avaymarefat