🔻با توجه به برخی روایات میتوان همه اقسام صبر را در دو گروه خلاصه کرد:
1⃣صبر انسان در موقعیت صعود به مراتب برتر؛
2⃣صبر در سرازیری و سقوط در پرتگاه.
👈نمونهاش کلام گهربار امام علی«علیهالسلام» است: «الصَّبرُ صَبرَانِ: صَبرٌ عَلَی مَا تَکرَهُ وَ صَبرٌ عَمّا تُحِبُّ.»
🔸مراد از صبر در موقعیت صعود، صبر در انجامدادن واجبات و تحمل سختیها و مصیبتهاست.
👈تحمل فشار و صبر در سربالاییها به این دلیل است که انسان باید خلاف میل خود، بر نفسش فشار وارد کنند تا بتوانند رو به بالا حرکت کند؛
🔹اما صبر در سرازیری و سقوط، صبر در خودداری از گناه و کارهای قبیح است.
👈انسانی که در سرازیری گناه قرار میگیرد، اگر از خود مراقبت نکند و نفس سرکش را رها سازد، بهسرعت، سقوطی مرگبار میکند.
◀️ انسان بسان وسیلهی نقلیه است که در دو مرحله، فشار فراوانی تحمل میکند: یکی، در بالارفتن از سربالاییها و دیگر، پایینآمدن از سرازیریها؛ زیرا در بالارفتن به اِعمال قدرت نیاز دارد و در پایینآمدن به جلوگیری از سرعت که هر دو حالت موجب افزایش فشار بر وسیلهی نقلیه میشود.
@abolhasanmahdavi
🔻صفحه رسمی آیتالله سیدابوالحسن مهدوی در #اینستاگرام:
instagram.com/abolhasanmahdavi
سیدابوالحسن مهدوی
🔻اخلاق عملی، کاوشی نو در مفاهیم و آثار 🔹 #شهوت، جلسه۱۶ 🗓۲شنبه، ۱۴ خرداد ۹۷ ⏱مدت زمان: ۷۲دقیقه 🔸مسجد
🔻خلاصهای از جلسهی شماره ۱۶ اخلاق عملی
قسمت اول
(۱۴ خرداد ۹۷)
موضوع: شهوت
✅ عواملی که برای شهوت در آیات و روایات ذکر شده، مجموعاً ۵ عامل گفته شده است.
⬅ نکته:
🔶 این ۵ عامل به ظاهر ۵ چیز است، اما در یک بررسی دقیق، این پنج عامل به شکل پلکانی، عامل اول علت برای عامل دوم است، عامل دومی برای سومی و سومی برای چهارمی و چهارمی برای پنجمی است.
🔹 در چنین مواقعی ذکر کردن ۵ عامل، از یک جهت خوب است که انسان به همهی این نکات اشراف داشته باشد و حواسش را جمع بکند، اما از یک جهت هم باید دقت کنیم که این ۵ عامل، فقط آن عامل پنجم است که مباشر با شهوت است،
یعنی علت میشود و شهوت را در وجود انسان تقویت میکند و عاملهای قبلی به اصطلاح، عاملهای سبب است.
[عوامل قبلی هم، همهاش علت منحصره برای اینها نیست؛ عامل اول، علت برای خیلی چیزهاست، یکی از آنها میآید در مسیر شهوت]
👈 بحث را در مقام ثبوت بیان میکنیم (یعنی آنچه در واقع هست اما مقام اثباتش از آخر به اول می آید).
1⃣ عامل اول: جهل انسان
🔶 آیه ۵۵ سورهی نمل :
«أَ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّسَاءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ»
🔹حضرت لوط«علیهالسلام» از قوم خود خیلی ناراحت بود، میفرمود: شما سراغ مردها میروید نه همسرانتان؟
بعد میفرمود : شما جاهل هستید، اگر علم داشتید چنین کاری نمیکردید.
👈 دقت میکنید که جهل، انسان را به شهوت غیر مشروع میرساند،
اما جهل انسان، منحصراً انسان را به شهوت نمیرساند، جهل علت همهی بدبختیهاست؛ یعنی آن وقتی که یک شخص در یک معامله خسارت میکند علت آن، جهل اوست.
🔶 روایت :
«الجاهل عبد شهوته»
غررالحكمودررالكلم، ص.۳۴
🔹امیرالمؤمنین«علیهالسلام» میفرماید:
جاهل، عبد شهوتش است. ( اصطلاحاً ، وصف مشیر به علت است.)
2⃣ عامل دوم: تضعیف عقل
👈 هر چه عقل را در وجود خود بکوبیم، شهوت میدان پیدا میکند و نفس انسان امیر میشود.
👈تضعیف عقل به این است که هر چه عقل، فرمان میدهد عمداً گوش نمیکند.
بدانیم هر چه عقل را تضعیف کردیم، شهوت در وجود ما تقویت میشود.
⬅ نکته:
🔹 باز تضعیف عقل، فقط منجر به شهوت نیست؛ عقل وقتی ضعیف شد، کارهای زشت، خیلی انجام میدهد، طمع به مال دیگران، قتل، سرقت و ... یکی هم این است که، انسان را به شهوت میکشاند.
🔶روایت :
«طاعة الهوى تفسد العقل»
غررالحكمودررالكلم، ص۴۳۴.
🔹امیرالمؤمنین«علیهالسلام» میفرمایند: طاعت از هوای نفس که میکنید، عقل را فاسد میکند. (از معلول به علت رسیدن است.)
3⃣ عامل سوم: تضعیف ایمان و دین
👈 هر چه در وجود ما دین و ایمان به خداوند، به پیامبر«صلیاللهعلیهوآله»، به قرآن ، به معاد ضعیفتر شود ، گناهانمان از جمله شهوت زیادتر میشود.
🔶 روایت خیلی داریم؛
🔹 امیرالمؤمنین«علیهالسلام» میفرمانید:
«طاعةالشّهوة تفسد الدّين»
غررالحكمودررالكلم، ص۴۳۴.
👈 دقت که میکنیم، میبینیم در واقع ضعف دین باعث شده است که انسان، اطاعت از شهوتش میکند و اگر ایمانش قوی بود چنین نمیکرد.
🔶روایت دیگر :
«كيف يستطيع الهدى من يغلبه الهوى»
غررالحكمودررالكلم، ص۵۱۸.
🔹امیرالمؤمنین«علیه السلام» میفرمایند:
چگونه کسی میتواند هدایت شود در حالیکه هوی بر او غلبه دارد.
👈 از حدیث برمیآید:
کسیکه هوای نفس و شهوت بر او حاکم است، همان کسی است که هدایت در او ضعیف است؛
یعنی وقتی هدایت در وجود انسان ضعیف شد و از صراط مستقیم دور شد، نتیجهاش این میشود که هوای نفس بر او غلبه پیدا میکند.
⬅ نکته :
🔹اگر در این سه عامل دقت کنید، سه عامل پشت سر هم و در طول یکدیگر هستند،
یعنی اول جهل باعث میشود که انسان عقلش را تضعیف کند و عقل هم که تضعیف شود، ایمان به خدا نمیآورد.
4⃣ عامل چهارم: شگفتزدگی از شهوت (به تعبیر عربی، اغراء که تحریک را میگویند.)
⬅ نکته :
🔷 اغراء نفس، خودش خیلی نکته دارد، چطور می شود انسان نفس خود را به شهوت تحریک می کند ؟
🔺 نگاه حرام (که بدترین هم همین نگاه است):
👈 در حدیث داریم اگر کسی چشمش را مراقبت کند، بیشترین درجهی عصمت را پیدا میکند. معلوم میشود بیشترین سقوط انسان در همین نگاه است.
روایت: امام صادق«علیهالسلام» میفرمایند:
«مَا اغْتَنَمَ أَحَدٌ بِمِثْلِ مَا اغْتَنَمَ بِغَضِ الْبَصَر» مصباحالشريعة، ص۹.
🔺صحبت با نامحرم، خلوت با او، تخیل و تصور صحنههای جنسی و بهخصوص تکرارش خیلی ضرر میزند.
⬅️ادامه دارد...
@abolhasanmahdavi
🔻صفحه رسمی آیتالله سیدابوالحسن مهدوی در #اینستاگرام:
instagram.com/abolhasanmahdavi
سیدابوالحسن مهدوی
⬅️ادامه از قبل... خلاصه اخلاق عملی شماره۱۶ قسمت دوم ❓خیلی سؤال میکنند که چکار کنیم صحنههای گناهی
⬅️ادامه از قبل....
خلاصهای از اخلاق عملی شماره۱۶
قسمت سوم:
⬅ نکته:
👈 بعضی چیزها مِثل نظافت یا نظم از چیزهایی است که نفس خوشش میآید اما در واقع عقل است و اگر بخواهیم نفس را سرکوب کنیم آن وقت بینظمی کار را خراب میکند.
مصباحالشريعة، صفحه ۷۷:
🔷 امام صادق«علیهالسلام» میفرمایند:
کم خوردن در هر حالی پسندیده است و همهی قومها میگویند قلّت خوراک، و این کم خوردن، هم برای جسم مفید است هم برای روح،
👈 آنی که پسندیده است از خوردن ۴ قسم است :
▫ناچاری و ضرورت
▫تهبندی
▫اول و شروع غذا
▫قوت(همان خوراک را می گویند که سبب توانایی انسان می شود).
👈 بعد حضرت میفرمایند:
▪انسانهای برگزیده خوراکشان به ضرورت است،
▪آنهایی که به شکل عُدّه(تهبندی) غذا میخورند، بپادارندگان تقوا هستند،
▪آنهایی که غذا را شروع میکنند و یک مقدار میخورند و رها میکنند برای انسانهای متوکّل است،
▪و کسانیکه غذا را میخورند برای اینکه بدن آنها نیرو پیدا کند، این برای مؤمنین است که پایینترین درجه میباشد.
✅ و چیزی بیشترین ضرر را به روح انسان نمیزند از زیاد خوردن؛
👈 کثرت غذا خوردن دو ضرر به انسان می زند :
🔺دل را قسیّ میکند.
🔺 شهوت را در او تحریک میکند(بحث ما هم یک نمونهاش همین بود ، ما فقط خوردن را نگفتیم، خوابیدن و تفریح و لذت جنسی و مسافرت و هر چه نفس انسان خوشش میآید.)
👈 گرسنگی خورشت مؤمنین است، غذای روح است، طعام فکر و دل است و صحت بدن هم هست.
⏪ بعد امام صادق«علیهالسلام» از پیامبر «صلیاللهعلیهوآله» نقل کردند که فرمودند:
🔸ظرفی را انسان پر نمیکند که شرّش بیشتر از ظرف شکم باشد،
👈 بعد میفرمایند حضرت داوود«علیهالسلام» فرموده: یک لقمه ضروری که نیاز دارم به خوردن آن، آن یک لقمه را من ترک بکنم نزد من محبوب تر از این است که ۲۰ شب در خانهی خدا احیاء داشته باشم.
⏪ بعد دومرتبه از پیامبر«صلیاللهعلیهوآله» نقل کردند:
🔹 مؤمن در یک معده غذا میخورد و منافق در ۷ معده غذا میخورد.( بزرگان گاهی می فرمایند: منظور از این یک معده، یعنی فقط حلال میخورد اما منافق، یعنی میزان حلال و حرام ندارد).
🔹وای بر مردم از این دو «قبقب»، پرسیدند این دو چیست؟ فرمودند: شکم و فرج.
👈بعد امام«علیهالسلام» از حضرت عیسی«علیهالسلام» نقل میکند:
🔸مریض نکرد(نشد) قلب را به شدیدتر از قساوت(یعنی بدترین بیماری قلب، قساوت است)
🔹و نفس انسان هم ذلیل نمیشود به سختتر از اینکه گرسنگی را کم کند،
همین که گرسنگی را کم کند دوباره نفس مریض میشود(نمیفرماید پرخوری)،
این دو چیز (جوع و قساوت) دو افساری است که انسان را طرد از انسانیت و موجب ذلت او میشود.
@abolhasanmahdavi
🔻صفحه رسمی آیتالله سیدابوالحسن مهدوی در #اینستاگرام:
instagram.com/abolhasanmahdavi
🔻صبر و شکر دو نیمهی تکمیلکنندهی دیناند که اگر کسی فقط یک نیمه را تحصیل کرده باشد، ایمانش کامل نمیشود.
🔹بر همین اساس، خصوصیت انسان با ایمان چنین است:
اگر صاحب نعمت شود، شاکر است و اگر به بلا دچار شود، صابر؛ اگر صاحب فرزند شود، شکرگزار است و اگر بچهدار نشود، بردبار؛ اگر خداوند بیماریاش را شفا دهد، سپاسگزار خدای متعال است و اگر بیمار بماند، صبوری میکند و ... . بهطور کلی، تمام زندگی انسان با ایمان را این دو صفت بسیار باارزش پُر میکند.
@abolhasanmahdavi
🔻صفحه رسمی آیتالله سیدابوالحسن مهدوی در #اینستاگرام:
instagram.com/abolhasanmahdavi
#اهمیت_شکر
🔻صفت شکر در کمال انسان تأثیر بسزایی دارد و اگر کسی در مقام عمل، به آن پایبند باشد، پیشرفت چشمگیری نصیبش خواهد شد.
⬅️قرآن کریم در دو آیه، به کمیاببودن این صفت با ارزش اشاره کرده است:
1⃣در آیهای از سورهی سبأ، خداوند بندگان ناشکر خود را توبیخ میکند و از حقیقت تلخی پرده برمیدارد: «وَ قَلیلٌ مِنْ عِبادِیَ الشَّکُورُ»(و اندکی از بندگان من سپاسگزارند!)
2⃣آیهی دیگر در سورهی اعراف، از قول شیطانِ رانده شده است. شیطان خطاب به پروردگار میگوید: «وَ لاتَجِدُ أَکثَرَهُم شاکِرین»(و بیشتر بندگانت را شکرگزار نخواهی یافت.)
👈در این آیات، شیطان در ابتدا قَسم یاد میکند که انسانها را فریب خواهد داد و در انتها، به انسانها طعنه میزند و شاکرنبودنشان را به رُخ میکشد. این طعنهزدن شیطان برای ما انسانها بسیار دردناک است؛ زیرا او دشمن قسمخوردهی ماست و تحمل طعنهی دشمن بسیار سخت است.
@abolhasanmahdavi
🔻صفحه رسمی آیتالله سیدابوالحسن مهدوی در #اینستاگرام:
instagram.com/abolhasanmahdavi
🔻جهت #دریافت مستند سعادتمندان
«زندگینامه حضرت آیتالله ناصری دولتآبادی»(قسمت۱و۲) به کانال بیانات آیتالله مهدوی در نرم افزار #سروش مراجعه فرمایید:
👇
http://sapp.ir/abolhasanmahdavi
🔻صفحه رسمی آیتالله سیدابوالحسن مهدوی در #اینستاگرام:
instagram.com/abolhasanmahdavi
🔻شیطان بعد از بیان منحرفکردن انسانها، به خدای متعال گفت: «بیشترِ آنها را شاکر نخواهی یافت».
⬅️در این نوع و ترتیب بیان، دو احتمال وجود دارد:
1⃣انسان پس از آنکه در دام شیطان افتاد و منحرف شد، شاکر نخواهد بود؛
2⃣انسان پیش از آنکه فریب شیطان را بخورد، شاکر نیست.
🔸بنابر احتمال اول، وسوسهی شیطان در انحراف انسان اثر دارد و اگر انسان، شاکر خدای سبحان میبود، میتوانست از دام شیطان رهایی یابد.
👈بنابراین، تحصیل صفت شکر اهمیت ویژهای دارد و با شکرگزاری از خداوند سبحان، میتوانیم بینی شیطان را به خاک بمالیم و خوارش کنیم.
🔹وجود مقدس حضرت سجاد«علیهالسلام» فرمودهاند: «کسیکه ذکر "الحمدلله" بگوید، در حقیقت، شکر تمام نعمتهای الهی را ادا کرده است.»
🔸همین کلام نشاندهندهی لطف وسیع پروردگار عالَم است که تشکرهای ناقص ما را کریمانه میپذیرد.
@abolhasanmahdavi
🔻صفحه رسمی آیتالله سیدابوالحسن مهدوی در #اینستاگرام:
instagram.com/abolhasanmahdavi
🔻وقتی انسان نعمت و مُنعم و ارتباط بین آنها را شناخت، حالت خاصی در درون او بهوجود میآید.
🔹این حالت مُرکّب از دو چیز است:
1⃣احساس لذت و سُرور از داشتن نعمت
2⃣احساس خضوع در مقابل مُنعم.
👈این خضوع به این دلیل است که میبیند هیچ استحقاقی برای دریافت نعمتهای الهی نداشته است و از این همه لطف و کرامتِ یکطرفه، شرمسار و خاضع میشود.
🔸اما اگر از نعمت لذت نبرد و نعمتبودن آن را انکار کرد، در برابر خالق خضوع پیدا نمیکند و از ولینعمتِ خود نیز تشکر نخواهد کرد.
⬅️گاهی کودک در برابر والدین خود چنین حالتی دارد؛ یعنی از نعمتی که والدین در اختیار او میگذارند، لذت نمیبَرد و برای همین، منکر نعمت میشود. این فرزند چون اصلاً آن را نعمت نمیداند، حالت خضوع نیز برایش ایجاد نمیشود و هیچگاه از والدین خود تشکر نخواهد کرد.
@abolhasanmahdavi
🔻صفحه رسمی آیتالله سیدابوالحسن مهدوی در #اینستاگرام:
instagram.com/abolhasanmahdavi
❓پرسش:
🔻چرا برخی از داشتن نعمت لذت میبرند، ولی باز هم تشکر نمیکنند. منشأ این خودداری از تشکر چیست؟
📝پاسخ:
🔹گاهی افراد از داشتن نعمت و منفعتبردن از آن لذت میبَرند؛ ولی نعمت را با مُنعم مرتبط نمیدانند و چهبسا منکر مُنعم یا غافل از اویند؛ در اینصورت، در حالیکه از نعمت لذت میبَرند، تشکر نمیکنند.
🔸علت لذتبردن این افراد از داشتن نعمت، جلب منفعت است؛ حالآنکه تشکرکردن فقط نوعی ارتباط با مُنعم است.
🔹بین لذتبردن از نعمت و تشکر از مُنعم تلازمی وجود ندارد؛ اما گاهی لذتبردن و جلب منفعت مقدمه میشود تا شخص از مُنعم تشکر کند و در مقابل او خاضع باشد.
👈نتیجه این است که در مرحلهی دوم، حالتی در وجود انسان پدید میآید که مُرکّب از لذت و خضوع است و ثمرهی این دو در عمل، تشکرکردن است.
@abolhasanmahdavi
🔻صفحه رسمی آیتالله سیدابوالحسن مهدوی در #اینستاگرام:
instagram.com/abolhasanmahdavi