هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«أَوَلَا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَّرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمْ يَذَّكَّرُونَ»
آیا آنها نمى بینند که در هر سال، یک یا دو بار آزمایش (مهمى) مى شوند؟! باز نه توبه مى کنند و نه متذکّر مى شوند.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۱۲۶)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر
آزمایش سالانه
این آیات نیز، سخن را درباره منافقان ادامه مى دهد و آنها را مورد سرزنش و اندرز قرار داده مى گوید: آیا آنها نمى بینند که در هر سال، یک یا دو بار مورد آزمایش قرار مى گیرند! (أَ وَ لا یَرَوْنَ أَنَّهُمْ یُفْتَنُونَ فی کُلِّ عام مَرَّةً أَوْ مَرَّتَیْنِ).
و عجب این که با این همه آزمایشهاى پى در پى، از راه خلاف باز نمى ایستند، توبه نمى کنند و متذکر نمى شوند (ثُمَّ لایَتُوبُونَ وَ لا هُمْ یَذَّکَّرُونَ).
در این که منظور از این آزمایش سالانه، که یک یا دو بار تکرار مى شود چیست؟ در میان مفسران گفتگو است:
بعضى، آن را بیمارى ها، بعضى، گرسنگى و شدائد دیگر،
بعضى، مشاهده آثار عظمت اسلام و حقانیت پیامبر(صلى الله علیه وآله)را در میدان هاى جهاد، که منافقان به حکم اجبار محیط در آن شرکت داشتند،
و بعضى، پرده برداشتن از اسرار آنها، مى دانند.
اما با توجه به این که در آخر آیه مى خوانیم: آنها متذکر نمى شوند، روشن مى شود: آزمایش از نوع آزمایش هائى بوده، که باید باعث بیدارى این گروه گردد.
و نیز از تعبیر آیه چنین بر مى آید که این آزمایش غیر از آزمایش عمومى است، که همه مردم در زندگى خود با آن روبرو مى شوند.
🌼🌼🌼
با توجه به این موضوع، به نظر مى رسد تفسیر چهارم، یعنى پرده بردارى از اعمال سوء آنها و ظاهر شدن باطنشان، به مفهوم آیه نزدیک تر است.
این احتمال نیز وجود دارد که افتنان و امتحان در آیه مورد بحث، مفهوم جامعى داشته باشد، که شامل همه این موضوعات بشود.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۲۶ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh.
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَإِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ نَّظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ هَلْ يَرَاكُم مِّنْ أَحَدٍ ثُمَّ انصَرَفُوا ۚ صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُم بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَفْقَهُونَ»
و هنگامى که سوره اى نازل مى شود، بعضى از آنها
[= منافقان ] به یکدیگر نگاه مى کنند (و مى گویند:) آیا کسى شما را مى بیند؟ سپس منصرف مى شوند (و از حضور پیامبر بیرون مى روند). خداوند دلهایشان را (از حق) منصرف ساخته. چرا که آنها، گروهى هستند که نمى فهمند (و بى دانشند).
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۱۲۷)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر
سپس، اشاره به قیافه انکارآمیزى که آنها در برابر آیات الهى به خود مى گرفتند کرده مى گوید: هنگامى که سوره اى از قرآن نازل مى شود، آنها با نظر تحقیر و انکار نسبت به آن سوره، به یکدیگر نگاه مى کنند و با حرکات چشم، مراتب نگرانى خود را ظاهر مى سازند (وَ إِذا ما أُنْزِلَتْ سُورَةٌ نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلى بَعْض).
ناراحتى و نگرانى آنها از این نظر است که مبادا نزول آن سوره، رسوائى جدیدى برایشان فراهم سازد.
و یا به خاطر آن است که بر اثر کوردلى چیزى از آن نمى فهمند و انسان دشمنِ چیزى است که نمى داند.
به هر حال، تصمیم بر این مى گیرند که از مجلس بیرون بروند، تا این نغمه هاى آسمانى را نشنوند، اما از این بیم دارند که به هنگام خروج، کسى آنها را ببیند، لذا آهسته از یکدیگر سؤال مى کنند: آیا کسى متوجه ما نیست، آیا کسى شما را مى بیند؟! (هَلْ یَراکُمْ مِنْ أَحَد).
و همین که اطمینان پیدا مى کنند جمعیت به سخنان پیامبر(صلى الله علیه وآله) مشغولند و متوجه آنها نیستند، از مجلس بیرون مى روند (ثُمَّ انْصَرَفُوا).
🌼🌼🌼
جمله: هَلْ یَراکُمْ مِنْ أَحَد: کسى شما را مى بیند؟ را، یا با زبان مى گفتند و یا با اشاره چشم ها. در صورت دوم، جمله نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلى بَعْض با این جمله، یک مفهوم را بیان مى کند، و در حقیقت هَلْ یَراکُمْ مِنْ أَحَد ، تفسیرى است براى نگاهشان به یکدیگر.
در پایان آیه، به ذکر علت این موضوع پرداخته، مى گوید: آنها به این جهت از شنیدن کلمات خدا ناراحت مى شوند که خداوند قلوبشان را (به خاطر لجاجت و عناد و به خاطر گناهانشان) از حق منصرف ساخته (و یک حالت دشمنى و عداوت نسبت به حق پیدا کرده اند); چرا که آنها افرادى بى فکر و نفهم هستند (صَرَفَ اللّهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لایَفْقَهُونَ).
در مورد جمله صَرَفَ اللّهُ قُلُوبَهُمْ، مفسران دو احتمال داده اند:
نخست این که جمله خبریه باشد، آن چنان که در بالا تفسیر کردیم.
دیگر این که جمله انشائیه و به معنى نفرین باشد، یعنى خداوند دل هاى آنها را از حق منصرف کند، ولى احتمال اول نزدیک تر به نظر مى رسد.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۲۷ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh.
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ»
به یقین، پیامبرى از میان شما به سویتان آمد که رنجهاى شما بر او سخت است
و اصرار بر هدایت شما دارد و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۱۲۸)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر
آخرین آیات قرآن مجید
آیات آخر سوره توبه که به گفته بعضى از مفسران، آخرین آیاتى است که بر پیامبر(صلى الله علیه وآله)نازل شده است، در واقع اشاره اى است به تمام مسائلى که در این سوره گذشت، زیرا:
از یکسو، به تمام مردم، اعم از مؤمنان، کافران و منافقان گوشزد مى کند که سختگیرى هاى پیامبر و قرآن و خشونت هاى ظاهرى که نمونه هائى از آن در این سوره بیان شد، همه به خاطر عشق و علاقه پیامبر(صلى الله علیه وآله)به هدایت و تربیت و تکامل آنها است.
و از سوى دیگر، به پیامبر(صلى الله علیه وآله)نیز خبر مىدهد که از سرکشى ها و عصیان هاى مردم، که نمونه هاى زیادى از آن نیز در این سوره گذشت، نگران و ناراحت نباشد، و بداند که در هر حال خداوند، پشتیبان و یار و یاور او است.
لذا در این آیه، روى سخن را به مردم کرده، مى گوید: پیامبرى از خودتان به سوى شما آمد! (لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ).
این که به جاى مِنْکُم در این آیه مِنْ أَنْفُسِکُم آمده است، اشاره به شدت ارتباط پیامبر(صلى الله علیه وآله)با مردم است. گوئى پاره اى از جان مردم، و از روح جامعه در شکل پیامبر(صلى الله علیه وآله)ظاهر شده است.
به همین دلیل، تمام دردهاى آنها را مى داند، از مشکلات آنان آگاه است و در ناراحتى ها و غم ها و اندوه ها با آنان شریک مى باشد، و با این حال تصور نمى شود سخنى جز به نفع آنها بگوید و گامى جز در راه آنها بردارد. و این، درواقع نخستین وصفى است که در آیه فوق، براى پیامبر(صلى الله علیه وآله)ذکر شده است.
و عجب این که گروهى از مفسران که تحت تأثیر تعصبات نژادى و عربى بوده اند گفته اند: مخاطب در این آیه نژاد عرب است! یعنى پیامبرى از این نژاد، به سوى شما آمد!.
به عقیده ما این بدترین تفسیرى است که براى آیه فوق ذکر کرده اند; زیرا مى دانیم: چیزى که در قرآن از آن سخنى نیست، مسأله نژاد است، همه جا خطابات قرآن با یا أَیُّهَا النّاس و یا أَیُّهَا الَّذِیْنَ آمَنُوا و امثال آنها شروع مى شود، و در هیچ موردى یا أَیُّهَا الْعَرَبُ و یا قُرَیْشُ و مانند آن وجود ندارد.
به علاوه، ذیل آیه که مى گوید: بِالْمُؤْمِنینَ رَئُوفٌ رَحیمٌ، به روشنى این تفسیر را نفى مى کند; زیرا سخن از همه مؤمنان است، از هر قوم و ملت و نژادى که باشند.
جاى تأسف است که بعضى از دانشمندان متعصب، قرآن را از آن اوج جهانى و بشرى فرود آورده، مى خواهند در محدوده هاى کوچک نژادى محصور کنند.
🌼🌼🌼
به هر حال، پس از ذکر این صفت (مِنْ أَنْفُسِکُم)، به چهار قسمت دیگر از صفات ممتاز پیامبر(صلى الله علیه وآله)، که در تحریک عواطف مردم و جلب احساساتشان اثر عمیق دارد اشاره مى کند.
نخست مى گوید: هر گونه ناراحتى و زیان و ضررى به شما برسد، براى او سخت ناراحت کننده است (عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ).
یعنى: او نه تنها از ناراحتى شما خشنود نمى شود، که بى تفاوت هم نخواهد بود، او به شدت از رنج هاى شما رنج مى برد، و اگر اصرار بر هدایت شما و جنگ هاى طاقت فرساى پر زحمت دارد، آن هم براى نجات شما و براى رهائیتان از چنگال ظلم و ستم، و گناه و بدبختى است.
دیگر این که او سخت به هدایت شما علاقمند است و به آن عشق مىورزد (حَریصٌ عَلَیْکُمْ).
حرص در لغت، به معنى شدت علاقه به چیزى است و جالب این که در آیه مورد بحث، به طور مطلق مى گوید: حریص بر شما است، نه سخنى از هدایت به میان مى آورد و نه از چیز دیگر.
اشاره به این که به هر گونه خیر و سعادت شما، و به هر گونه پیشرفت و ترقى و خوشبختیان عشق مىورزد (و به اصطلاح، حذف متعلق دلیل بر عموم است).
بنابراین، اگر شما را به میدان هاى پر مرارت جهاد اعزام مى دارد و اگر منافقان را تحت فشار شدید مى گذارد، همه اینها به خاطر عشق به آزادى، به شرف، به عزت و به هدایت شما، و پاکسازى جامعه شماست.
سپس، به سومین و چهارمین صفت اشاره کرده، مى فرماید: او نسبت به مؤمنان رئوف و رحیم است (بِالْمُؤْمِنینَ رَئُوفٌ رَحیمٌ).
از این رو، هر گونه دستور مشکل و طاقت فرسائى را مى دهد (حتى گذشتن از بیابان هاى طولانى و سوزان در فصل تابستان، با گرسنگى و تشنگى، براى مقابله با یک دشمن نیرومند در جنگ تبوک) آن هم یک نوع محبت و لطف از ناحیه او است.
در این که رئوف و رحیم با هم چه تفاوتى دارند در میان مفسران گفتگو است. ولى به نظر مى رسد، بهترین تفسیر آن است که رئوف اشاره به محبت و لطف مخصوص در مورد فرمانبرداران است، در حالى که رحیم اشاره به رحمت در مقابل گناهکاران مى باشد.
اما نباید فراموش کرد، این دو کلمه هنگامى که از هم جدا شوند، ممکن است در یک معنى استعمال شود اما به هنگامى که همراه یکدیگر ذکر شوند، احیاناً دو معنى متفاوت مى بخشند.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۲۸ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh.
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«فَإِن تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ»
اگر آنها
(از حق) روى بگردانند، (نگران مباش!) بگو: «خداوند مرا کفایت مى کند. هیچ معبودى جز او نیست. بر او توکّل کردم و او پروردگار عرش عظیم است.»
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۱۲۹)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر
در آیه بعد، که آخرین آیه سوره است، پیامبر(صلى الله علیه وآله)را دلدارى مى دهد که از سرکشى ها و عصیان هاى مردم، دلسرد و نگران نشود، مى فرماید: اگر آنها روى از حق بگردانند نگران نباش، و بگو: خداوند براى من کافى است; چرا که او بر هر چیزى توانا است (فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللّهُ).
همان خداوندى که هیچ معبودى جز او نیست و بنابراین تنها پناهگاه او است (لا إِلهَ إِلاّ هُوَ).
🌼🌼🌼
آرى، بگو من تنها بر چنین معبودى تکیه کرده ام، و به او دل بسته ام و کارهایم را به او واگذارده ام (عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ).
و او پروردگار عرش بزرگ است (وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ).
جائى که عرش و عالم بالا و جهان ماوراء طبیعت، با آن همه عظمتى که دارد، در قبضه قدرت او، و تحت حمایت و کفالت او است، چگونه مرا تنها مى گذارد، و در برابر دشمن یارى نمى کند؟ مگر قدرتى در برابر قدرتش تاب مقاومت دارد؟ و یا رحمت و عطوفتى بالاتر از رحمت و عطوفت او تصور مى شود؟
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۲۹ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh.
سوره یونس جزو سوره های مکی قرآن کریم است که فقط آیه ۹۴ تا ۹۶ آن در مدینه نازل شده و پنجاه و یکمین سوره ای است که بر پیامبر اکرم نازل شده است.
«سوره مبارکه یونس» در جزء یازدهم قرآن قرار دارد که دارای ۱۰۹ آیه و ۱۸۴۴ کلمه است و در واقع چهارمین سوره ای می باشد که با حروف مقطعه شروع شده است و قرائت آن خواص زیادی را به دنبال دارد.
آشنایی با خواص سوره یونس
این سوره به زندگی پیامبرانی همچون موسی، نوح و یونس و همچنین مقام پیامبر اکرم (ص) و سرگذشت عبرت انگیز فرعون و بنی اسرائیل پرداخته است، بنا به گفته برخی از مفسران این سوره پس از سوره اسرا و قبل از سوره هود نازل شده است و مانند دیگر سوره های مکی بر روی چند مسئله اصولی و زیربنایی تکیه دارد که مسائل مبدا و معاد از مهم ترین آن ها می باشد.
@ayehsobh