از دوران کودکى و نوجوانى #شریح_قاضی جز چند خبر کوتاه، مطلبى نگاشته نشده است; یکى از این خبرها مربوط به اسارت وى و مادرش در دوران نوجوانى و دیگرى در رابطه با خبر ازدواج وى با دخترى از بنىتمیم - به نام زینب - مىباشد. همچنین، خبرى بسیار کوتاه از تعلیم و آموزش دیدن او در نزد معاذبن جبل وجود دارد.
اکثر منابع، مهاجرت شریح از یمن به حجاز را تایید کردهاند. بعضى مقصد وى را شهر مدینه ذکر کرده اند و برخى دیگر از ذکر مقصد وى خوددارى نمودهاند . درباره تاریخ این مهاجرت هم اختلاف مىباشد; تعدادى از مورخان، زمان آن را در دوران پیامبر ص و عدهاى آن را در دوران خلافت ابوبکر، ذکر کردهاند.
🟩 شریح; صحابى یا تابعى؟
در مورد این که شریح از صحابه بود یا تابعین، میان مورخان و عالمان رجال اختلاف نظر وجود دارد. بعضى او را در ردیف تابعین به حساب آوردهاند که زمان جاهلیت را هم درک نموده است، اما ابنحجر گزارشى از ملاقات کوتاه او با پیامبر ص آورده و کوشش دارد که وى را جزء صحابه به حساب آورد.
در حالى که ذهبى، صحابى بودن او را رد مىنماید. ابن وکیع اسلام آوردن شریح را قبل از رحلت پیامبر ص تایید کرده، ولى ملاقات او با پیامبر ص را مردود مىداند.
به طور خلاصه مىتوان گفت که شریح قاضى جزء بزرگان تابعینى بوده که با صحابه بزرگى همچون: حضرت على ، عمر بن خطاب، زیدبن ثابت، عبدالله مسعود و غیره مصاحبت داشته و از آنها علوم مختلف و به ویژه حدیث را فرا گرفته است.
🟪 شریح در دوره خلافت ابوبکر
در این زمان، شریح از جمله تازه مسلمانان به شمار مىرفت; به همین دلیل، عنصر مهمى در شهر مدینه به حساب نمىآمد. این امر سبب ناشناخته ماندن شخصیت وى و عدم کسب مسؤولیت دولتى در دوره ابوبکر گردیده و اعتراضات مردم مدینه، پس از انتخاب شریح به قضاوت در کوفه نیز این گفته را تایید مىکند .
🟦 شریح در زمان خلافت عمر بن خطاب
جهت بیان اخبار شریح در دوره عمر، ناچاریم که دوران ده ساله خلافت عمر را به دو دوره پنجساله تقسیم کنیم. دوره پنجساله اول، مربوط به دورانى است که شریح همچنان در شهر مدینه ساکن بود، ولى سمت دولتى نداشت. با گسترش دامنه فتوحات مسلمین در زمان خلافت عمر، وى منصب قضا را، بر حسب ضرورت، به دیگران تفویض کرد .
این افراد نیز - بر خلاف شیوه انتخاب ابوبکر - اغلب اشخاصى غیر معروف بودند که سابقه چندانى در اسلام نداشتند; زیرا عمر ترجیح مىداد که صحابه و اشخاص معروف و سرشناس اسلام را به عنوان مشاور و رایزن در مدینه و نزد خود نگه دارد.
این مرام خلیفه دوم زمینه را براى چهره شدن افرادى همچون شریح فراهم ساخت و یکى از دلایل اصلى انتخاب شریح نیز همین اصرار عمر در به کارگیرى این شیوه در انتخاب این افراد بود.
وى از جمله افراد با سواد مدینه در دوران عمر محسوب مىشد که در شاعرى و علم انساب نیز خبره بود.
بنا به گفته یک محقق عرب، شریح در زمان انتخاب شدن به سمت قضاوت در کوفه، متولى شهر مدینه بود و همین ویژگىها نیز در انتخاب او مؤثر بود .
عامل مهم دیگرى که اکثر منابع از آن به عنوان علت انتخاب شریح به سمت قضاى کوفه یاد کردهاند، چگونگى قضاوت شریح میان عمر و مردى که بر سر اسبى مرافعه کرده بودند، مىباشد که طى آن عمر نحوه قضاوت شریح را پسندیده و او را به قضاى کوفه برگزید . این اولین آشنایى عمر بن خطاب با شریح بود که در دوران پنچ ساله دوم خلافت عمر انجام گرفت .
شریح به هنگام تصدى قضاوت در کوفه - سال 18ه - مردى چهل ساله بود . وى به همراه چندتن دیگر همچون: کعببن سوار ازدى، ابوموسى اشعرى و عبدالله بن مسعود از جمله قضات مستقلى بودند که به طور مستقیم از طرف خلیفه براى تصدى این مقام انتخاب شده و تحت امر خلیفه بودند، نه والى او .
عمربن خطاب هنگامى که شریح را به منصب قضاى کوفه مىفرستاد، نامهاى به او نوشت و نحوه قضاوت اسلامى را به او تعلیم داد. همین دستور، به علاوه راهنمایىهاى دیگر عمر و خلفاى هم دوره او، ملاک اصلى قضاوت شریح در میان اهالى کوفه; و اصلىترین علل تداوم منصب قضایى او بود .
در منابع آمده است که عمر ماهانه یکصد درهم بابت دستمزد به او مىپرداخت💶 💶 💷
عمر بن خطاب یکى از دو تن بدریونى بود که شریح در احادیث و روایات خود به او استناد مىکرد. و بیشتر احادیثى که وى از پیامبر ص نقل کرده است، از زبان و قول عمر مىباشد.
🟨 شریح در دوره خلافت عثمان
در زمان خلافت عثمان، منصب قضاى شریح از طرف خلیفه تثبیت گردید و او توانست، در مدت خلافت دوازده ساله عثمان، سمت قضاى کوفه را حفظ نماید .
رفتار شریح و میزان تاثیرپذیرى و الگو بردارى وى از عثمان، نسبتبه عمر، بسیار کمتر بوده است و روایاتى را که از عثمان نقل مىکند، بسیار کمتر از روایات منقول از عمر مىباشد.
#برگی_از_تاریخ
#دانستنی_ها
بخشی از بازجویی از قاتل ناصرالدین شاه
بازجو: پس درصورتىكه شما اقرار مىكنيد كه تمام اين صدمات را وكيل الدوله براى تحصيل شئونات و نايب السلطنه براى حب به او به شما وارد آوردهاند شاه شهيد چه تقصير داشت⁉️ منتها مطلب را اينطور حالى ايشان كردند. شما بايستى تلافى و انتقام را از آنها بكنيد كه سبب ابتلاء شما شده بودند و يك مملكتى را يتيم نمىكرديد.
میرزا رضای کرمانی: پادشاهى كه پنجاه سال سلطنت كرده باشد هنوز امور را به اشتباهكارى به عرض او برسانند و تحقيق نفرمايند و بعد از چندين سال سلطنت ثمر آن درخت وكيل الدوله، آقاى عزيز السلطان، امين خاقان و اين اراذل و اوباش بىپدر و مادرهائى كه ثمره اين شجره شدهاند😡 و بلاى جان عموم مسلمين گشته باشند، چنين شجر را بايد قطع كرد🪓🪓. كه ديگر اين نوع ثمر ندهد. «ماهى از سر گنده گردد نى ز دم» اگر ظلمى مىشد از بالا مىشد.
📕انقلاب مشروطيت ايران
نویسنده : دکتر #ادوارد_براون
مترجم :مهري قزويني
جلد 1 صفحه 79
ـــــ ✿💞✿ــــــــــــــــــــ
#دانستنی_ها
#ناصرالدین_شاه بعد از کشته شدن لقب شاه شهید گرفت.
میرزای کرمانی بعد از شلیک ، مورد هجوم مردم خشمگین واقع شد و گوشش را با دندان کندند به شدت هر چه تمام او را زدند طوری که لباسش پاره پاره شد.
ماموران دولتی به زحمت او را از چنگ مردم نجات دادند...