بافتار
🖋نویسنده: محمدحسین لشکری
جایگاه «شهید» و «شهادت» در فرهنگ شیعه و اسلام به عنوان بهترین و والاترین نوع مرگ بر کسی پوشیده نیست. به همین دلیل بازنمایی «شهادت» در فیلم‌های سینمایی از جایگاه مهمی برخوردار است. حتی جایگاه «شهادت» به قدری است که در فیلم‌های مهم دفاع مقدس، همین لحظات شهادت است که جزو مهمترین سکانس‌ها می‌باشند؛ مانند سکانس شهادت «فرج‌الله سلحشور» در فیلم «پرواز در شب» ساخته «رسول ملاقلی‌پور» که شهادتی ایستاده و یادآور حماسه حضرت ابوالفضل (ع) است. البته همین به تصویر کشیدن لحظه «شهادت»، از سختی و چالش‌هایی نیز برخوردار است.
«ابراهیم حاتمی‌کیا» از معدود فیلمسازانی است که بارها شهادت و شهید شدن را در فیلم‌هایش نشان داده است. می‌توان گفت «حاتمی‌کیا» کارگردانی مجرب در به تصویر کشیدن فصل(سکانس) شهادت است. «شهادت» در فیلم‌های او به قدری مهم است که آن را می‌توان مولفه‌ای برای آثار او در نظر گرفت. در واقع «شهادت» در آثار «حاتمی‌کیا» یک پایان‌بندی ویژه است که مخاطب در طول فیلم، آماده ملاقات با آن صحنه می‌شود. همچنین خود قهرمان فیلم نیز در طول داستان مسیری را پیش می‌رود تا به «آنِ»ِ شهادت مشرف شود.
بن‌مایه شهادت در مهمترین سکانس فیلم‌های «حاتمی‌کیا» حاضر می‌شود تا گره داستان را باز کند. پیوند فیلم‌های او و شهادت به‌قدری حیاتی است که اگر در فیلمی این لحظه مهم وجود نداشته باشد، جای خالی‌اش حس می‌شود و نبودنش به چشم می‌خورد.
سکانس شهادت در آثار «حاتمی‌کیا» صرفا کارکرد زیبایی‌شناسیِ صرف ندارد. بیننده وقتی شهادت در فیلم‌های او را می‌بیند، فارغ از لذت بردن از فرم اثر،شهادت نیز برای او زیبا می‌شود. این سخن یعنی امر شهادت با درست به تصویر کشیدن آن برای مخاطب، می‌تواند موجب تغییر نگاه او به رفتار از جان گذشتن و به‌طور خاص «شهادت» شود. بنابراین به تصویر کشیدن «شهادت» در اثری هنری کارکردی اجتماعی نیز دارد؛ چرا که بیان و نشان دادن اهمیت شهید و فناشدن در خدا مسئولیتی اجتماعی را به همراه دارد.
این پست به مرور مهمترین سکانس‌های شهادت در آثار «حاتمی‌کیا» که به طور روشن و صریح، لحظه شهادت در آن‌ها حضور دارد پرداخته است. به همین دلیل، در متن از آغاز تا پایان سکانس شهادت توضیح داده شده است.
بخش اول این مرور را در این فرسته ببینید و بخوانید.
🔺@baftar_resane
#حاتمی_کیا #سینما #شهادت #سینمای_جنگ #دفاع_مقدس
#مدافعان_حرم