بسم الله
🔵آیا گستاخیهای اشعث را میتوان الگوی مقبول آزادی اعتراض در حکومت علی شمرد؟
1️⃣پردهی اول:
جنگ جمل پایان یافته است. علی علیه السلام و یارانش در شهر کوفه در اوج عزت و اقتدار هستند. مکاتبات و ارسال سفیر به سوی معاویه هم به نتیجهای نرسیده است. علی علیه السلام در یک سخنرانی رسما اعلام میکند که نظامیان برای اعزام به #صفین آماده شوند.
اربد فزاری در میان سخنرانی علی ایستاد و به او اعتراض کرد که میخواهی ما را به جنگ برادران شامیمان بکشانی همانطور که در جمل به جنگ برادران بصریمان کشاندی؟! این بار فریبت را نمیخوریم!
مالک اشتر از گوشهی مسجد برخاست و گفت: کسی نیست او را خاموش کند؟ (من لهذا أیها الناس؟) فزاری از ترس گریخت. مردم تعقیبش کردند. در بازار زیر دست و پای جمعیت کشته شد. امیرالمؤمنین نیز سررسید. پرسید قاتلش کیست؟ گفتند: عدهای از قبیله همدان و گروههایی دیگر. حضرت فرمود: دیهاش را از بیت المال بپردازید(وقعة صفین ص 94).
🔹جالب این است که امام نه مالک را به عنوان سبب قتل و نه تعقیب کنندگان را به خاطر مباشرت در قتل توبیخ یا نهی نفرموده است!
2️⃣پردهی دوم:
روزگار پس از جنگ نهروان است. عمار و ابن تیهان و هاشم مرقال در صفین، محمد بن ابیبکر در مصر، مالک در قلزم همگی شهید شدهاند. دولت علی علیه السلام اقتدار سابق را ندارد. کار به جایی رسیده که هرچه ناله میکند یک لشکر ساده از این شهر کاملا نظامی، تجهیز نمیشود. از دست این مردم سستعنصر در حال سخنرانی به صورت خودش سیلی میزند و بلند بلند گریه میکند!(#خطبه_182 نهج) در این روزها که یاران اقتدارآفرین علی، در شهر نیستند اشعث بدون هیچ نگرانی خطابه امام را قطع میکند و به او بیاحترامی میکند! این روزها وقتی از مردم کوفه میخواست مانند اصحاب پیامبر باشند، یکی راحت برخاست و به او گفت: نه تو محمد میشوی و نه ما مانند اصحابش! (ما أنت بمحمد و ما نحن بأولئک)! یکی دیگر با تعریض به اینکه قدر خوارج را ندانستی، گفت: چقدر به اصحاب نهروانیات نیاز داری امروز! و ... بعد مردم از هر گوشهای چیزی گفتند و مجلس را به هم زدند (ابن ابی الحدید 2/90) در میانه غوغا کسی گفت: «استبان فقد الأشتر على أهل العراق أشهد لو كان حيا لقل اللغط و لعلم كل امرئ ما يقول»!
↩️پ ن:
قطع سخنرانی امام توسط کسانی مانند اشعث، در ماههای آخر حکمرانی امیرالمؤمنین علیه السلام رخ داده است. در این مقطع زمانی، نظام سیاسی و اقتدار حکومت امام دچار تزلزل شدید شده بود، از این جهت این اعتراضات و حرمت شکنیها، الگوی حکمرانی برای شرایط عادی محسوب نمیشود.
┄┄┅••=✧؛❁؛✧=••┅┄┄
#با_معارف_نهج،شماره 164
https://eitaa.com/banahjolbalaghe