بسم الله
#با_مترجمان_نهج، شماره 16
🌾🌺💐🌺🍃
🔵 نفی الشیئ بإیجابه و ترجمه
تَرَاهُ قَرِيباً أَمَلُهُ ... غَائِباً مُنْكَرُهُ حَاضِراً مَعْرُوفُه #خطبه_193
او را میبینی در حالی که آرزوهایش کوتاه و... منکرش غائب و معروفش حاضر است!
📢منظور از "غائب بودن منکر" چیست؟
یکی از آرایههای ادبی در زبان عربی «نفی الشیئ بإیجابه» است. بر اساس این آرایه عرب وقتی میخواهد یک چیزی را نفی کند گاهی بیانش را به گونهای میآراید که گویا تا حدودی اثباتش کرده است!
🔹امروالقیس وقتی میگوید: «لاحب لایهتدی بمناره» (شاهراهی که با منارهی آن هیچ کسی هدایت نمیشود) منظورش این است که این شاهراه اصلا مناری ندارد تا بتواند کسی را هدایت کند اما بیانش را به گونهای آراسته که خواننده میپندارد منار وجود دارد ولی هدایت نمیکند.
🔹🔸 قرآن وقتی میفرماید: «بهشتیان در بهشت سخن لغو نمیشنوند» (لا یسمعون فیها لغوا) به نظر میرسد که در آنجا سخن لغو وجود دارد ولی بهشتیان نمیشنوند در حالی که خداوند میخواهد بفرماید اصلا لغوی وجود ندارد تا آنان بخواهند بشنوند.
🔹🔸🔸از عبارت «غائباً مُنکَرُه» نیز در یک نگاه شتابزده، برداشت میشود که متقین منکراتی دارند و آن منکراتشان مخفی است! درحالی که مراد حضرت این است که متقین هیچ منکری ندارند.
❗️‼️ از آنجا که در زبان فارسی این آرایه وجود ندارد (یا خیلی کم وجود دارد) ترجمه تحت اللفظی این قبیل عبارات موجب میشود همان پندار نادرست در ترجمه شکل بگیرد. متاسفانه در بسیاری از ترجمهها این پندار نادرست به خواننده انتقال یافته است.
#نفی_الشیئ_بایجابه
@banahjolbalaghe
بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 12
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
#حکمت_402 : «لَقَدْ طِرْتَ شَكِيراً وَ هَدَرْتَ سَقْباً»
به پرواز درآمدی در حالیکه که تازه پر درآوردهای و بانگ برآوردی در حالیکه [هنوز] بچه شتری هستی.
در پست قبل (#بازیباییهای_نهج، شماره 11) نکاتی درباره این حدیث زیبا ارائه شد؛
و اینک چند نکتهی دیگر:
این جمله افزون بر ایجاز بسیار زیبایی که دارد، مشتمل بر توییخ و تنبیه و هشدار دادن به مخاطب است و میخواهد به مخاطب بفهماند که تلاش او تلاش بیهوده و نافرجامی است.
در زبان فارسی ضرب المثلِ «غوره نشده مویز شدهای» شبیه به همین جمله امام ع است.
@banahjolbalaghe
بسم الله
📝📝یادداشت یک خواننده
🔷به مناسبت اینکه در دو هفته گذشته نکاتی درباره حکمت زیبای «طرت شکیرا» ارائه شد، جناب حجت الاسلام والمسلمین سید حسین ایرانی حدیث مشابهی را از کتاب شریف غرر برایمان فرستاده و خودشان نیز زحمت ترجمه آن را کشیده اند، در حدیث غرر نیز تعبیر «طرت... شکیرا» به کار رفته است:⏬
🌹 9969 . أَبْقِ لِرِضَاكَ [مِنْ رِضَاكَ] مِنْ غَضَبِكَ [لِغَضَبِكَ] وَ إِذَا طِرْتَ فَقَعْ شَكِيراً؛
🔹به هنگام خشم و عصبانیت، راهی برای بازگشت قرار بده [که اگر دوستی نمودی از او خجل و شرمسار نباشی] و چون [با بال و پر خشم] پریدی همچون جوجهی پر درنیاورده، زود فرود آی [ نه همچون عقاب در خشم و غضب اوج بگیری و در ان حالت بمانی]
#یادداشتی_از_یک_خواننده شماره 14
#طرت_شکیرا
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره19
🌾🌴🍃🌻☘🌛
#قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع، شماره4
✍حضرت علی ع در پاسخ به نامه معاویه نوشتند:
فَيَا عَجَباً لِلدَّهْرِ إِذْ صِرْتُ يُقْرَنُ بِي مَنْ لَمْ يَسْعَ بِقَدَمِي وَ لَمْ تَكُنْ لَهُ كَسَابِقَتِي الَّتِي لَا يُدْلِي أَحَدٌ بِمِثْلِهَا #نامه_9
(و شگفتا از روزگار! مرا قرين كسى ساخته كه هرگز چون من براى اسلام قدمى برنداشته و او مثل سابقه مرا [هم] نداشته است، سابقه اى كه هیچ احدی بدان دسترسی ندارد)
🔷در بین اهل سنت نیز مقایسه ناپذیری علی ع با دیگران امر پذیرفته شدهای بود.
🔹 آوردهاند عبدالله پسر عمر بن خطاب وقتی میخواست صحابه را با یکدیگر مقایسه کند، میگفت: علی بن ابی طالب از اهل بیتی است که هیچ کس را نباید با آنان مقایسه کرد.
🔹او بر اساس آیهی «وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ» (الطور: 21) (و فرزندان مؤمنانى را كه از آنان با ايمان، پيروى كردهاند به آنان مىپيونديم) معتقد بود که خداوند ذریه پیامبر(ص) را به پیامبر ص ملحق کرده و علی بن ابی طالب را نیز در شمار ذریه پیامبر (ص)میدانست.
(الطبری، أحمد بن عبد الله، ذخائر العقبى في مناقب ذوى القربى ج 1 ص17)
#مقام_اهل_بیت ع #اهل_سنت_و_اهل_بیت
@Banahjolbalaghe
بسم الله
#با_شیفتگان_نهج، شماره 13
🌻🌾🍃🌴💐🌷🌸🌾🌛🌝
🔹ناصيف يازجی و توصیه به حفظ نهج البلاغة🔹
#ناصیف_یازجی از بزرگترین شاعران #مسیحی عرب و نویسنده کتاب مهمی در علوم بلاغی با عنوان «عقدة الجمان في علم البيان» است.
وي كه در تاریخ #لبنان و جهان عرب، نامی جاویدان از خود باقی گذاشت، متفکر بزرگی است که در طول زندگی خود مورد توجه عام و خاص قرار گرفت.
✍يازجی در وصیت به فرزندش نوشته است:
«اذا شئت ان تفوق اقرانك فى العلم و الادب و صناعة الانشاء فعليك بحفظ القرآن و نهج البلاغة»
🔹🔹 اگر مىخواهى در علم و ادب و نويسندگى از همطرازان خودت برتر باشى در حفظ قرآن و نهج البلاغه بكوش»
#حفظ_نهج_البلاغه
@Banahjolbalaghe
بسم الله
#با_شهید_مطهری_در_نهج، شماره 5
🌾🌷🌻☘🌱🎄
🔵عقل و انبیاء الاهی
حضرت امیر علیه السلام در تبیین #اهداف_نبوت فرمودند:
«وَ يُثيروا لَهُمْ دَفائِنَ الْعُقولِ» #خطبه-1
📢 استاد شهید این سخن امام ع را اینگونه تبیین کرده است:
دفائن، گنجی را مىگويند كه در زير خاك است؛ چون در زير خاك است و خاك رويش را گرفته آدم روى آن راه مىرود ولى نمىفهمد كه زير پايش گنج است؛ «اثارَه» برطرف كردن خاكها است، تا خاكها را از روى گنجينههاى عقلها بردارند.
🔹اين [نبوت و این] نيروى اضافىاى كه شما مىگوييد، نيامده كه براى عقل یک عنصر كمك کننده باشد ، [بلکه] مافوق كمك است {چون آمده تا عقل را از زیر خاکهای جهل و عادت بیرون بکشد} تا چه رسد به اینكه بگوييم پیامبران آمدهاند كه به عقل بگويند تو برو ما كار مىكنيم!
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره20
🌾🌴🍃🌻☘🌛
#قیاس_امت_با_اهل_بیت_ممنوع، شماره 5
… فَإِنَّا صَنَائِعُ رَبِّنَا وَ النَّاسُ بَعْدُ صَنَائِعُ لَنَا #نامه_28
ما تربيت يافته پروردگارمان هستيم و مردم پس از آن، تربيت يافتهی ما هستند (خداوند ما را برگزيده و مردم را به پيروى و دوستى ما امر فرموده، و اين نعمت بزرگ را بما عطاء نموده كه بين ما و او واسطهاى نيست، و بين مردم و خداوند ما واسطه هستيم) از ترجمه و شرح نهج البلاغه فيض الاسلام.
🔸یکی از شارحان نهج البلاغه با دیدن این جملهی امام ع به وجد آمده و آن را کلامی دانسته که جز از انبیاء و اوصیای ایشان صادر نمیشود. (منهاج البراعة، ج 19 ؛ ص 115)
🔹این سخن امام علی ع اشاره دارد به اینکه خداوند اهل بیت ع را برای خود برگزیده چنانکه موسی را برای خودش برگزیده بود (اصطفیتک لنفسی) و آنان را واسطه فیض در بین خود و بندگانش قرار داده و همه بندگانش را به محبت و اطاعت از آنان فراخوانده است. چنین مقامی موجب میشود که هر کس را با اهل بیت مقایسهپذیر ندانیم. 🌹
👈در میان اهل تسنن هم مقایسه ناپذیری اهل بیت امر مسلمی بود؛ ابوجعفر اسکافی، متکلم معتزلی متوفای 240 ق (که غالبا او را با ابوجعفر نقیب متوفای 613 ق اشتباه میگیرند😯) کتابی 📗به نام المعیار و الموازنه دارد که در آن برتری بیمانند علی ع بر سه خلیفه دیگر را بررسی کرده است این کتاب با عنوان «المعیار و الموازنه در برتری امیرمؤمنان» به فارسی ترجمه و در سال ۱۳۷۴ش توسط نشر نی چاپ شده است.
#مقام_اهل_بیت ع #اهل_سنت_و_اهل_بیت
@Banahjolbalaghe
بسم الله
#بازیباییهای_نهج، شماره 13
🌾🍃🌻🌴🍃🌻🌴
«أَمَا وَ اللَّهِ لَقَدْ تَقَمَّصَهَا فُلَانٌ... » #خطبه_3
(آگاه باشید که فلانی خلافت را [به زور] به تن کرد...)
عنصر زیباشناختی:
استعاره مکنیّة لباس به جای #خلافت. (مشبه به که لباس است حذف شده و پوشیدن که تناسب با لباس دارد به عنوان قرینه ذکر شده است)
🔷حضرت امیر(ع) در این بیان، خلافت را به لباس تشبیه کرده اند که ابوبکر آن را بر تن کرد.
👈نکات:
🔹1. وجه شبه بین لباس و خلافت:
الف) لباس، عیب ظاهری انسان را می پوشاند همانگونه که وقتی کسی به خلافت رسید دیگر کسی حتی ظاهرترین عیوب او را نیز بر زبان نمیراند.
ب) لباس علاوه بر عیب پوشی، خاصیت زینت بخشی نیز دارد همانگونه که وقتی کسی به قدرت برسد از سوی اطرافیان چاپلوس، با انواع صفات نیکو زینت داده می شود.
🔹2. تقمّص، مطاوعه قمّص می باشد. تناسب این معنا در عبارت فوق در آن است که #خلیفه_دوم ردای خلافت را بر #خلیفه_اول پوشاند. (حضرت به این نکته در ادامه خطبه شقشیه هم اشاره کردهاند)
🔹3. باب تفعّل به معنای "انجام دادن عمل با زحمت و دشواری (تکلف)" نیز هست؛ در اینجا حضرت میخواهند اشاره بفرمایند که این لباس به اندازه قامت او نبود ولی او با هر زحمتی بود لباس را به تن کرد! در ادامه این خطبه، جمله «وقد یعلم ان محلی منها محل القطب من الرحی» نیز این برداشت را تایید میکند.
🔹4. #خطبه_شقشقیه از زیباترین خطبههای تاریخ ادب است.
@banahjolbalaghe