✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_12
🌹 آیه 4 سوره مائده
💥 يَسَْألُونَكَ مَاذَآ أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباَتُ وَمَا عَلَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ فَكُلُواْ مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُواْ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهِ وَاتَّقُواْ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَاب
ِ
#ترجمه: (اى پیامبر!) از تو مى پرسند: چه چیزى براى آنان حلال شده است؟ بگو: تمام پاكیزه ها براى شما حلال گشته است، و شكارى که حیوانات شکاری (سگ های شکاری) که به آنها شکار کردن را تعلیم داده اید و از آنچه خداوند به شما آموخته، به آنها یاد مى دهید. پس، از آنچه براى شما نگه داشته اند بخورید و نام خدا را بر آن یاد کنید و خداوند را تقوا پیشه کنید، كه خداوند سریع الحساب است.
🌷 #یسألونك: از تو مى پرسند
🌷 #الطیبات: تمام پاکیزه ها
🌷 #جَوارح: جمع «جارحة»، از ریشه ى «جَرْح»، به دو معناى كسب و زخم به کار مى رود. به حیوان شکارچی، جارحه گویند، چون شكار را زخمى مى كند، یا آنكه براى صاحبش، شكارى كسب مى كند.
🌷 #مکلبین: تربیت کنندگان سگ
🌷 #أمسكن: نگه داشتند
🌷 #أذكروا: ياد کنید
🔴 #شأن_نزول_آیه:
درباره اين آيه شأن نزول هايى ذكر كرده اند كه مناسب تر از همه اين است:
زيد الخير و عدى بن حاتم كه دو نفر از ياران پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلم بودند خدمتش رسيدند و عرض كردند: ما جمعيّتى هستيم كه با سگ ها و بازهاى شكارى صيد مى كنيم، و سگ هاى شكارى ما ، حيوانات وحشى حلال گوشت را مى گيرند، بعضى از آنها زنده به دست ما مى رسد و آنها را #ذبح مى کنیم، ولى بعضى از آنها به وسيله سگ ها كشته مى شوند، و ما فرصت ذبح آنها را پيدا نمى كنيم و با اين كه مى دانيم خدا گوشت مردار را بر ما حرام كرده، تكليف ما چيست؟
آيه نازل شد و به آنها پاسخ گفت.
به دنبال احكامى كه درباره گوشت هاى #حلال و #حرام در دو آيه گذشته بيان شد در اين آيه نيز به قسمتى ديگر از آنها اشاره كرده و به عنوان پاسخ سؤالى كه در اين زمينه شده است، چنين مى فرمايد:
يَسَْألُونَكَ ماذا أُحِلَّ لَهُمْ؛ (ای پیامبر!) از تو می پرسند چه چیزی برای آنان حلال شده است؟
سپس به #پيامبر «صلّى اللّه عليه و آله و سلم» دستور مى دهد كه نخست به آنها قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ: بگو: تمام پاکیزه ها برای شما حلال گشته است. يعنى تمام آنچه را اسلام تحريم كرده در دسته پلیدی ها و ناپاكها است و هيچ گاه #قوانين_الهى، موجود پاكيزه اى كه طبعاً براى استفاده بشر آفريده شده است تحريم نمى كند.
سپس به سراغ #صيدها رفته، مى فرمايد:
وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمّا عَلَّمَكُمُ اللّهُ؛ و شکاری که حیوانات شکاری که به آنها شکار کردن را تعلیم داده اید و از آنچه خداوند به شما آموخته، به آنها یاد می دهید حلال است.
حيوانى را كه سگ ها #شكار مى كنند اگر زنده به دست آيد، بايد طبق آداب اسلامى #ذبح شود
ولى اگر پيش از آن كه به آن برسند جان دهد، حلال است، اگر چه #ذبح نشده باشد.
سپس در ذيل آيه اشاره به دو شرط ديگر از شرايط #حلال بودن چنين صيدى كرده، مى فرمايد: فَكُلُوا مِمّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ؛ پس از آنچه برای شما نگه داشته اند بخورید.
بنابراين، اگر سگهاى شكارى عادت داشته باشند قسمتى از #صيد خود را بخورند و قسمتى را واگذارند، چنان صيدى حلال نيست و در حقيقت چنين سگى نه تعليم يافته است و نه آنچه را كه نگهه داشته مصداق «عليكم» (براى شما) مى باشد، بلكه براى خود صيد كرده است.
ديگر اين كه به هنگامى كه سگ شكارى رها مىشود، نام #خدا را ببريد» وَ اذْكُرُوا اسْمَ اللّهِ عَلَيْهِ؛ و نام خدا را بر آن یاد کنید.
و در پايان براى رعايت تمام اين دستورات، مى فرمايد: وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ سَرِيعُ الْحِسابِ؛ و خداوند را #تقوا پیشه کنید، که خداوند سریع الحساب است.
🔹 پیامهای آیه 4 سوره مائده 🔹
✅ #پیامبران، پاسخگوى سؤال ها و نیازهاى طبیعى جامعه اند.
✅ #اسلام، به مسأله ى تغذیه اهمیّت داده است.
✅ هر غذایى كه #حرام شده، به خاطر پلیدى آشكار یا نهان آن است.
✅ اصل و قانون كلى آن است كه همه ى چیزهاى پاک و دلپسند، #حلال باشد.
✅ چون #اسلام دینى فطرى است، آنچه را كه دل بپسندد و فسادى نداشته باشد حلال مى كند.
✅ #آموزش، منحصر به انسان نیست، حیوانات هم قابل تعلیم و تسخیرند.
✅ #رعایت مقرّرات الهى در مصرف گوشت جلوه اى از تقواست.
✅ توجّه به #معاد و حسابرسى سریع الهى، یكى از انگیزه هاى تقواست.
✍تهیه و تنظیم :استاد عاشوری