♦️ نظم جدید بین‌المللی؛ نشانه‌ها و ویژگی‌ها
#تحلیل_کوتاه
🔹 رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر دیروز در دیدار با جمعی از دانشجویان پیرامون تحولات جاری بین‌المللی از جمله جنگ اوکراین فرمودند: «امروز جهان در آستانه یک نظم جدید بین‌المللی است که این نظم، بعد از دوران نظم دو قطبی جهان، و نظریه نظم جهانِ تک قطبی در حال شکل گیری است که البته در این دوره آمریکا روز به روز ضعیف‌تر شده است.»
🔸 مهمترین نشانه نظم جدید بین‌المللی که در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی مورد اشاره قرار گرفته، «تزلزل در اردوگاه فاتحین جنگ جهانی دوم» است. برای دهه‌های متمادی، فاتحین جنگ جهانی دوم، علی‌رغم وجود اختلاف نظر در برخی از مسائل، در رابطه با صورت‌بندی کلان نظم جهانی اتفاق نظر داشته و به صورت هماهنگ عمل می‌کردند.
🔸 جنگ روسیه علیه اوکراین و گسیل‌شدن سیل انبوده تسلیحات کشورهای غربی در کنار جانبداری سیاسی از اوکراین، موجب تزلزل بیش از پیش اردوگاه فاتحین جنگ جهانی دوم شده است. در این شرایط، تغییر و تحول در صورت‌بندی نظم بین‌المللی مبتنی بر همکاری و هماهنگی پنج کشور ایالات متحده آمریکا، انگلستان، فرانسه، روسیه و چین اجتناب‌ناپذیر است.
🔸 نظم جدید بین‌المللی از چه ویژگی‌هایی برخوردار خواهد بود؟ آنچه مسلم است، نظام جهانی همچنان «دولت محور» و «آنارشیک» باقی خواهد ماند. لذا تأمین امنیت همانگونه که در بیانات دیروز رهبر معظم انقلاب مورد اشاره قرار گرفت، اصلی‌ترین و مهمترین دغدغه کشورها خواهد بود.
🔸 اتفاق دیگری که از مدت‌ها پیش در حال رخ دادن است و افرادی مانند «جوزف نای» به آن اشاره داشته‌اند، انتقال مرکز ثقل قدرت به ویژه در بعد اقتصادی از غرب به شرق است که موجب تغییر در «توزیع توانمندی» میان کشورها خواهد شد. در حقیقت این نقطه پایانی بر ایده جهان تک‌قطبی بر مبنای قدرت بلامنازع ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود.
🔸 نتیجه اینکه «جنگ اوکراین» و صف‌آرایی فاتحین جنگ جهانی دوم مهمترین نشانه و پایان عصر آمریکامحوری، مهمترین ویژگی نظم جدید بین‌المللی است.
☘️ اندیشکده راهبردی تبیین🌿
♦️ نشانه‌های دو دهه افول آمریکا در غرب آسیا
#تحلیل_کوتاه
🔹 رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود با دانشجویان، تضعیف آمریکا را از جمله واقعیت‌های تحولات دو دهه اخیر دانستند. ازجمله نشانه‌های این تحول در غرب آسیا عبارت است از:
1️⃣ شکست در جنگ سوریه: آمریکا با حمایت‌های مالی، تسلیحاتی، اطلاعاتی و سیاسی به دنبال اسقاط نظام سوریه، نابودی حزب‌الله و در نتیجه کاهش توان منطقه‌ای ایران بود. امروز اما نه‌تنها نظام سیاسی سوریه ساقط نشده، بلکه روابط تهران با دمشق و بیروت از جمله عوامل امنیت‌زای ایران است.
2️⃣ شکست در جنگ یمن: آمریکا با حمایت از آغاز و تداوم جنگ یمن از همان ابتدا به دنبال شکست انصارالله بود. اکنون اما انصارالله نه‌تنها به یک قدرت تثبیت‌شده داخلی تبدیل شده، بلکه با مجموعه‌ای از توانمندی‌ها در حال نقش‌آفرینی منطقه‌ای است و عربستان به عنوان مهمترین متحد منطقه‌ای آمریکا با وجود خریدهای سنگین تسلیحاتی نمی‌تواند امنیت داخلی خود را تأمین کند.
3️⃣ شکست در تضعیف محور مقاومت: از جمله مهمترین سیاست‌های آمریکا در غرب آسیا طی دو دهه اخیر، تضعیف محور مقاومت بوده که با حمله به گروه‌های مقاومت، تلاش برای سقوط دولت‌های نزدیک به محور مقاومت و تحریم و فشار اقتصادی دنبال شده است. اما قدرت‌یابی حزب‌الله، تقویت انصارالله، برآمدن حشدالشعبی و نفوذ مقاومت فلسطین به عمق سرزمین‌های اشغالی حاکی از شکست آمریکا در این عرصه است.
4️⃣ گسترش تروریسم در منطقه: آمریکا در حمایت از برخی گروه‌های تروریستی با هدف ایجاد ناامنی، فروش تسلیحات، تحلیل توان ایران و توجیه حضور نظامی خود در منطقه نقش داشته است. این سیاست اما نه‌تنها به اهداف خود نرسیده است، بلکه با بهره‌برداری ایران و محور مقاومت از فرصت‌های پیش‌آمده نتایجی وارونه برای واشنگتن به دنبال داشته که از جمله آن می‌توان به تولد حشدالشعبی در عراق و گسترش حضور نظامی ایران در سوریه و نزدیک مرزهای رژیم صهیونیستی اشاره کرد.
🔸 بنابراین غرب آسیا را می‌توان عرصه روشنی برای افول قدرت و نقش‌آفرینی آمریکا طی دو دهه اخیر قلمداد کرد.
✅ چند نکته درباره سفر بشار اسد به تهران
🔹 روز گذشته بشار اسد رئیسجمهور سوریه در سفر به تهران با رهبر انقلاب و رئیسجمهور دیدار و گفت‌وگو کرد. چند نکته درباره این دیدار حائز اهمیت به نظر می‌رسد:
🔸 در ماه‌های اخیر و به‌ویژه پس از سفر بشار اسد به امارات، برخی گمانه‌زنی‌ها وجود داشت که احتمالاً دمشق شرایط کشورهای عربی برای عادی‌سازی رابطه با سوریه و مشارکت در بازسازی این کشور را پذیرفته است. ورود سوریه به روند عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی و کاهش رابطه با ایران ازجمله شروط اعراب عنوان می‌شد.
🔸 با وجود این اما دیدار روز گذشته اسد از تهران و برخی گفت‌وشنودهای آن نشان می‌دهد دمشق همچنان در نپذیرفتن شروط محور عبری-عربی-غربی مصمم است. اصل حضور اسد در تهران و دیدار با رهبر انقلاب و همچنین تأکید وی بر روابط راهبردی ایران و سوریه در مقابله با رژیم صهیونیستی و حمایت ایران از جبهه مقاومت را می‌توان در همین زمینه مورد توجه قرار داد.
🔸 از جمله نکات دیگر این دیدار، تأکید رهبر انقلاب بر لزوم عبرت از تجربیات گذشته بود. آیت‌الله خامنه‌ای به اظهار دوستی برخی کشورهایی که در سال‌های گذشته در جبهه مقابل سوریه قرار داشتند، اشاره کردند. به نظر می‌رسد این مسئله ناظر به تلاش برخی کشورها برای نزدیکی به سوریه است؛ کشورهایی که تا واپسین روزها نیز منتظر سقوط اسد بودند.
🔸 رهبر انقلاب در این دیدار چندبار بر لزوم تقویت روابط تهران و دمشق و جلوگیری از تضعیف این روابط تأکید کردند. مسئله‌ای که حداقل در بعد اقتصادی چندان مورد توجه دولت‌های دو کشور نبوده و در آمار و ارقام تجارت طرفین مشهود است. با توجه به خیز برخی کشورها مانند امارات برای حضور در بازارهای سوریه و نفوذ ترکیه در مناطق شمالی این کشور، تهران باید بیش از گذشته به توسعه روابط اقتصادی خود با سوریه توجه کند.
#تحلیل_کوتاه
♦️ طرح پدافندی ضد ایرانی و لزوم هوشیاری تهران
#تحلیل_کوتاه
🔹 «نورنیوز» رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی روز گذشته به اخباری درباره ایجاد شبکه یکپارچه پدافندی در غرب آسیا واکنش نشان داد و نوشت: اگر اجرای چنین طرح‌هایی امنیت ایران را به خطر بیاندازد، قطعا با پاسخ قاطع اولیه به نزدیک‌ترین و در دسترس‌ترین اهداف روبرو خواهد شد.
🔸 رویترز مدتی پیش به نقل از یک مقام رژیم صهیونیستی نوشت مقرر شده تا به‌جای استفاده از تجهیزات فیزیکی یکسان، کشورهای شریک سامانه‌های دفاعی خود را از طریق ارتباطات الکترونیک از راه دور هماهنگ کنند. در این چارچوب، شبکه‌ای از رادارها، ردیاب‌ها و سامانه‌های رهگیری بین عربستان، عمان، کویت، بحرین، قطر، امارات، عراق، اردن و مصر با کمک فناوری اسرائیلی و با استفاده از پایگاه‌های نظامی آمریکا ایجاد خواهد شد.
🔸 به نظر می‌رسد این طرح بر اساس یک تقسیم کار مبتنی بر تأمین منابع مالی از سوی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، طراحی و برنامه‌ریزی از سوی رژیم صهیونیستی و هماهنگی‌های سیاسی و میدانی از سوی آمریکا پیش رفته است. راهبرد کلان نیز همان مدیریت از راه دور تحولات منطقه است که واشنگتن دنبال می‌کند.
🔸 واکنش اخیر شورای عالی امنیت ملی درباره پاسخ ایران حاوی دو نکته است: نخست پاسخ قاطع اولیه و دوم پاسخ به در دسترس‌ترین اهداف. اگر تهران در معتبرسازی این گزاره، موفق شود می‌تواند حداقل از تحقق چنین طرحی در مرزهای جنوبی خود جلوگیری کند یا از میزان اثرگذاری آن بکاهد.
✅ ایران اگرچه طی سال‌های اخیر کوتاهی‌های ناموجهی درباره گسترش حضور رژیم صهیونیستی در مرزهای جنوبی، شمالی و شمال شرقی خود انجام داده، اما اکنون باید نسبت به پیشبرد چنین طرح‌های ضد ایرانی بیش از گذشته هوشیار باشد./
📝 اندیشکده راهبردی تبیین
♦️ لزوم اخراج نیروهای آمریکایی از شرق فرات
#تحلیل_کوتاه
🔹 رهبر معظم انقلاب اسلامی روز گذشته در دیدار با رئیسجمهور روسیه با اشاره به اشغال مناطق شرق فرات از سوی نیروهای آمریکایی بر لزوم بیرون راندن آنها از این منطقه تأکید کردند. چند نکته در تشریح دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای حائز اهمیت است:
🔸 کشاورزی بخش مهمی از اقتصاد سوریه را در سال‌های پیش از بحران تشکیل می‌داد که عمدتاً در مناطق شرقی فرات رونق داشت. به عبارت دیگر حلب قطب صنعتی، دمشق قطب گردشگری و شرق فرات اهمیت فراوانی در تأمین نیازهای کشاورزی سوریه داشت. کشاورزی سوریه در سال ۲۰۱۱ حدود ۱۹ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل داده بود.
🔸 مزیت دیگر مناطق شرقی فرات منابع نفت آن است. آمارها نشان می‌دهد سوریه دارای ۲ میلیارد و ۵۰۰ هزار بشکه منابع نفتی است که عمده آنها در شرق و شمال شرق یعنی در استان‌های دیرالزور، حسکه و رقه قرار دارند. سال ۲۰۱۱ بخش انرژی ۳۵ درصد از درآمد صادرات و ۲۰ درصد از درآمد دولت سوریه را تشکیل می‌داد و این کشور روزانه حدود ۳۵۰ هزار بشکه نفت به فروش می‌رساند که بخش اصلی آن از مناطق شرق فرات تأمین می‌شد.
🔸 با وجود این، در سال‌های اخیر آمریکایی‌ها علاوه بر حمایت از گروه‌های کرد در شرق فرات که منابع کشاورزی سوریه را در اختیار دارند، به استخراج و فروش نفت سوریه پرداخته و مانع از دسترسی دولت این کشور به منابع حاصل از دو حوزه نفت و کشاورزی می‌شوند.
✅ بنابراین و با توجه به محدودیت‌های گوناگون در تسریع روند بازسازی سوریه (از جمله تحریم‌های بین‌المللی، محدودیت منابع ایران و روسیه، عدم سرمایه‌گذاری کشورهای عربی و ...)، کنترل دمشق بر مناطق شرقی فرات و در نتیجه دسترسی به منابع مالی حاصل از آن در ثبات و بهبود شرایط اقتصادی سوریه حائز اهمیت است. علاوه بر اینکه این منطقه از منظر ژئوپلتیک دارای اهمیت دارد/ اندیشکده راهبردی تبیین
♦️ جنگ سوم اسرائیل- لبنان؟!
#تحلیل_کوتاه
🔹 اخیراً پس از استقرار یک سکوی استخراج گاز توسط اسرائیل در منطقه دریایی مورد مناقشه با لبنان و متعاقباً تهدیدات حزب‌الله همراه با ارسال پهپادهای شناسایی به محل، تلاش‌های میانجی آمریکایی برای انعقاد یک توافق بین لبنان و رژیم صهیونیستی افزایش یافته است.
🔸 رژیم صهیونیستی مقطع کنونی را به دو دلیل بهترین زمان برای یک توافق مطلوب با لبنان می‌داند. نخست با بحران اوکراین و تلاش کشورهای اروپایی برای یافتن جایگزین‌هایی برای گاز روسیه، این رژیم در قضیه گاز دریای مدیترانه خود را بیش از پیش مورد حمایت آمریکا و کشورهای اروپایی می‌بیند و دوم آن که تصور می‌کند لبنان اکنون به دلیل شرایط سیاسی داخلی و اوضاع وخیم اقتصادی و نیاز به بهره‌برداری از میادین خود بهتر از هر زمان دیگری امتیاز می‌دهد.
🔸 اکنون با تهدیدات حزب‌الله از دیدگاه این رژیم عدم توافق به معنای عدم امکان بهره‌برداری و در نتیجه افزایش محبوبیت حزب‌الله در لبنان است. ضمن این که اسرائیل از توافق علاوه بر بعد اقتصادی به دنبال وارد کردن لبنان به جریان عادی‌سازی روابط نیز هست.
🔸 با این شرایط این رژیم با وانمود کردن به حاضر بودن برای اعطای امتیاز و کوتاه آمدن از بخشی از ادعاهای خود در این خصوص تلاش می‌کند حزب‌الله را مقصر عدم توافق - در شرایطی که لبنان به استخراج گاز نیاز داشت - معرفی کند و با قرار دادن حزب‌الله در مقابل دولت و جامعه لبنان موقعیت حزب‌الله را در این کشور تضعیف نماید. بر این اساس در حال حاضر یک جنگ شناختی در جریان است که در آن دو طرف تلاش می‌کنند دیگری را مقصر تنش‌ها و خود را آماده جنگ احتمالی معرفی کنند.
🔸 رژیم صهیونیستی که با ارزیابی شرایط بین‌المللی به نفع خود، شروع‌کننده رویارویی اخیر است، به نظر نمی‌رسد که بخواهد از بهره‌برداری از میدان «کاریش» صرف‌نظر کند یا با امتیازات درخواستی لبنان موافقت کند. به نظر نمی‌رسد تهدیدات حزب‌الله نیز بی‌اساس باشد. با این شرایط تبدیل شدن جنگ شناختی به جنگی تمام‌عیار دور از انتظار نیست.
🇮🇷
📝 #تحلیل_کوتاه | حملات اخیر رژیم‌صهیونیستی به سوریه
🍃🌹🍃
1⃣ نتانیاهو با حمله بی‌حاصل به فرودگاه حلب قبل از هرچیز درصدد جبران ضربه سیاسی است که پس از شکست سنگین اخیر در مقابل مقاومت دریافت کرد.
2⃣ در آستانه سفر رییس جمهور به سوریه رژیم درصدد زیاد نشان دادن هزینه حضور ایران در سوریه برای اسد است.
3⃣ رژیم به شدت نگران است که انتقال فناوری به سوریه به گونه‌ای صورت بگیرد که حملات در آینده نزدیک بسیار دشوار شود.
🔰اقدام هوشمندانه ج ا ا در برابر اتفاقات ناگوار اخیر از دومنظر قابل تحلیل است:
#تحلیل_کوتاه
💢 ۱- جمهوری اسلامی ایران با نگاه راهبردی و تنش زا بدنبال حفظ موقعیت برتری دیپلماسی و میدانی خود در زمان فعلی است، بعبارتی دیگر مبادرت به ارزیابی دقیق صحنه نبرد کرده و از هرگونه عمل غیر عقلانی پرهیز می نماید تا تدریجا جبهه مقاومت را فاتح این رویارویی بزرگ نماید؛
💢 ۲- رصد و اشراف اطلاعاتی در منطقه و دراختیار دادن دیتای لازم به بازوان توانمند محور مقاومت برای انتقام سخت و هوشمندانه، مناسب ترین شیوه نبرد با نظام سلطه است. بعبارتی دیگر اقدام بموقع و دقیق جمهوری اسلامی ایران برای ثبات امنیتی خود و همچنین منفعل نمودن دشمن از مهمترین تصمیمات آن می باشد؛
💢 نکته اول: برخی از دوستان خودی نگران به تعویق افتادن انتقام سخت بوده و آنرا در چارچوب انفعال هسته سخت جمهوری اسلامی ایران تعریف می کنند در صورتی که حقیقتا اینطور نیست؛
💢 نکته دوم: برای موضوعات راهبردی ، باید فهم راهبردی داشت تا اقدامات راهبردی انجام پذیرد ، نه اینکه سطح راهبرد را پایین آورد یا راهبرد را تغییر داد؛
💢 نکته سوم: بنظر بنده هسته سخت ج ا ا نه بی تفاوت است نه منفعل است و نه بی برنامه... بلکه برعکس کاملا مصمم است با تصمیم و اقدامی صحیح و بجا ، هم امینت پایدار خود را حفظ نماید هم بر عزت ملی بیفزاید و هم دشمن را منفعل نماید.
💢 در پایان باید گفت، دغدغه و حساسیت نیروهای انقلابی نسبت به گرفتن انتقام سخت ستودنی و قابل احترام است و باید آنرا ارج نهاد اما تکلیف ما نیروهای انقلابی درین مقطع حساس و نزدیک به انتخابات جهاد تبیین برای بالابردن فهم راهبردی خصوصا نیروهای ارزشمند انقلابی است تا دچار خطای محاسباتی و تصمیم گیری نادرست نشوند. موفق باشید
✍🏻 دکتر محمد اکبرزاده
♦️ ملاحظاتی در پاسخ ایران به ترور اسماعیل هنیه
#تحلیل_کوتاه
1⃣ حدود ۳۰۰ روز از طوفان‌الاقصی گذشته است و برخلاف آنچه انتظار می‌رفت نه تنها تبادل اسرا انجام نشد بلکه با کشته شدن بیشتر اسرای باقی‌مانده و پیش‌بینی باقی ماندن تنها ۵۰ اسیر زنده معادلات تغییر کرده است. اکنون فشارهای داخلی برای توافق و تبادل اسرا تا حدودی تاثیر خود را بر روی نتانیاهو و تصمیمات از دست داده‌اند و نتانیاهو برای ادامه دار کردن جنگ و آغاز نبرد جدید در لبنان در فشار افکار عمومی داخلی نیست.
2⃣ رژیم و همپیمانان با شکست در به‌کارگیری توان نظامی از یمن گرفته تا لبنان و غزه برای پیشبرد راهبردهای خود (توقف جبهه‌ها و ضربه جدی به حماس و تسلیم کردن آن به اتخاذ آتش‌بس مدنظر) راهبرد جنگ را به مسیر اطلاعاتی تغییر داده که نقطه قوت آن محسوب می‌شود.
3⃣ ترور محمد ضیف ( فرا از نتیجه)، فواد شکر و اسماعیل هنیه در یک هفته یعنی اراده رژیم بر جنگ اطلاعاتی است و توان اجرایی آن وجود دارد. حذف ۳ شخص تاثیرگذار و مهم در فاصله کوتاه، پیغام واضح دشمن به مقاومت بر جنگ موجودیتی است.
4⃣ باید توجه داشت که با عملیات وعده صادق به‌واسطه تجربه موفق در همه عرصه‌ها (دیپلماسی، نظامی و رسانه‌ای) مفهوم انتقام برای حفظ بازدارندگی و امنیت بدون آنکه منجر به جنگ شود، در ذهن‌ها تا حدودی تثبیت شد و باید از این اعتبار استفاده‌ای دوباره کرد.
5⃣ توصیه بالا، به معنای توقع‌سازی از اجرایی شدن وعده صادق دو نیست. بلکه آماده‌سازی ذهن‌ها با استفاده از تجربه وعده صادق است که نه تنها جنگ نشد، بلکه ثبات را از حوزه‌ی امنیت تا اقتصاد تضمین کرد.
6⃣ با توجه به آنچه در تحلیل وضعیت کنونی و بایدها در دو بخش بالا گفته شد؛ دو خط پاسخ باید دنبال شود: یکی فوری، واضح و علنی و دیگری پاسخ هدفمند، با پیغام‌های مشخص برای سیستم اطلاعاتی و رسانه‌ای دشمن و ادامه‌دار در ماه‌های پیش‌رو.
🌐 سفر پزشکیان به بصره و سیاست نگاه به جنوب
#تحلیل_کوتاه
🔹 مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران در نخستین سفر خارجی خود، روز گذشته وارد بغداد شد و با نخست‌وزیر، رئیسجمهور، نائب‌رئیس پارلمان و سران چهارچوب هماهنگی شیعه در عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیسجمهور همچنین صبح امروز با سفر به اربیل به گفت‌وگو با مقامات بلندپایه اقلیم کردستان عراق پرداخت. اما بخش مهم و متفاوت سفر پزشکیان به عراق حضور در بصره، به عنوان پایتخت اقتصادی این کشور است که نخستین سفر یک رئیسجمهور خارجی در ۱۰۰ سال گذشته به این شهر محسوب می‌شود.
💢 سیاست نگاه به جنوب
🔸 مهمترین بعد اهمیت سفر رئیسجمهور به بصره، راهبرد نگاه به جنوب عراق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. براساس این راهبرد، به موازات اهمیت اربیل در شمال عراق از منظر قومی و امنیتی؛ اهمیت کربلا، نجف و بغداد در مرکز عراق (به‌ترتیب) از منظر مذهبی و سیاسی؛ شهر بصره در جنوب عراق، به‌عنوان کانون توسعه همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی برای تهران مرکزیت خواهد داشت. درنتیجه این شهر با ایفای نقشِ مرکز ثقلِ روابط اقتصادی ایران با عراق، مکمل راهبرد همگرایی دوجانبه با این کشور خواهد بود.
💢 شهر بصره از چند منظر واجد اهمیت راهبردی است:
🔸 نخست اینکه این شهر نقطه ثقل فرهنگی، جمعیتی و اقتصادی منطقه جنوب و استان‌های واسط، ذی‌قار، مثنی و القادسیه است.
🔸 از منظر تولید و صادرات نفت، منطقه جنوب و بصره مهمترین شهر عراق است و بیش از ۷۰٪ منابع و میادین نفتی عراق در این محدوده واقع شده است. بیش از ۹۰٪ از صادرات نفت‌خام و فرآورده عراق از طریق بندر فاو واقع در جنوب این شهر صورت می‌پذیرد. همچنین به دلیل نزدیک بودن این استان به مناطق ویژه صنعتی ایران نظیر منطقه ویژه امام خمینی(ره)، پیوند اقتصادی وصنعتی استان‌های بصره و خوزستان، می‌تواند منطقه جنوب را به قطب تولید محصولات پالایشی و پتروپالایشی تبدیل نماید.
🔸 از منظر تجارت کالایی، بصره تنها نقطه دسترسی عراق به آب‌های آزاد محسوب می‌شود و دارای بنادر مهمی چون خورالزبیر، ام قصر و فاو است. بندر خورالزبیر و شهرک صنعتی خورالزبیر که در مجاورت آن واقع شده است، نقش ویژه‌ای در توسعه صنعتی عراق دارند. براین‌اساس، بصره را می‌توان پایتخت اقتصادی عراق دانست.
🔸 باتوجه‌به اهمیت بصره در اتصال عراق به خلیج فارس، این شهر ریه لجستیک دریایی عراق محسوب می‌شود و به‌همین دلیل طی سال‌های اخیر، همواره مورد توجه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس قرار داشته است. هم‌اکنون بصره و بندر فاو، نقطه آغاز «جاده توسعه» هستند که قرار است تا از دو مسیر ریلی و جاده‌ای، کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس را به ترکیه و سپس اروپا متصل کنند. علاوه‌براین، این شهر در معرض رقابت با بندر مبارک کویت نیز قرار دارد.
🔸 این شهردربردارنده مهمترین طرح اتصال ایران به عراق، یعنی راه‌آهن شلمچه‌ـ‌بصره است. این مسیر ریلی علاوه بر تسهیل تردد زائران می‌تواند در راستای تحقق چشم‌انداز همکاری تجاری ۲۰ میلیارد دلاری کمک کند. دراین‌راستا، بصره را می‌توان تکمیل‌کننده چرخه توسعه مناطق جنوبی ایران باتوجه‌به دسترسی این شهر به عراق و قرارگیری در مسیر جاده توسعه در نظر گرفت.
🔸 بصره ازجمله شهرهای عراق محسوب می‌شود که نفوذ و جایگاه قبایل و عشایر در آن زیاد و بیشتر از شهرهایی چون کربلا و نجف است. چنانکه در جهاد کفایی مرجعیت، مرکز اصلی تشکیل نیروی مقاومت مقابله با داعش یعنی حشدالشعبی بود. براین‌اساس، حضور رئیسجمهور ایران در این شهر و دیدار و گفت‌وگو با سران قبایل آن، می‌تواند در ارتقای قدرت نرم ایران در عراق اثرگذار باشد.
🔸 در حال حاضر بصره از یک‌سو به‌دلیل درآمدهای بالای نفتی و از سوی دیگر عقب‌ماندگی‌های زیربنایی و خدماتی و نیز چشم‌انداز توسعه همه‌جانبه، به یک کارگاه ساختمانی و صنعتی تمام عیار تبدیل شده است. براین‌اساس، درصورت رفع برخی موانع ازجمله پذیرش ضمانت‌نامه صندوق ضمانت صادرات یا بیمه مرکزی ایران از سوی دولت عراق، این شهر می‌تواند به مقصد حضور شرکت‌های پیمانکاری ایرانی تبدیل شود.
💢 جمع‌بندی
✔️ سفر رئیسجمهور ایران به بصره گام مهمی در جهت تقویت و تکمیل روابط ایران با عراق از منظر اقتصادی و اتخاذ سیاست نگاه به جنوب توسط ایران است. براین‌اساس، ایران نیازمند ارتقای کنشگری در عراق از طریق بازتعریف و بازطراحی روابط تهران با شهرهای اثرگذار عراق ازجمله بصره است. منطقه‌ای که به‌نظر می‌رسد طی سال‌های آتی و با راه‌اندازی پروژه‌هایی چون جاده توسعه و بندر فاو، اهمیتی فزاینده‌ای در معادلات منطقه‌ای داشته باشد. بر این اساس پیشنهاد می‌شود با ایجاد مناطق آزاد مشترک و سهولت تردد تجار به ویژه بین دو استان خوزستان و بصره رویکرد وابستگی اقتصادی متقابل بیش از پیش فعال گردد.
✍🏻اندیشکده راهبردی تبیین
🌐 جعبه سیاه انفجار پیجرها در لبنان
#تحلیل_کوتاه
🔹 با مشخص شدن علت انفجار پیجرهای حزب‌الله در عصر دیروز ۲۷ شهریور مبنی بر این که حدود ۳۰ گرم مواد منفجره در آنها کار گذاشته شده بود و همچنین انفجارهای امروز در دستگاه‌های بی‌سیم و دیگر ابزارهای ارتباطی ملاحظاتی درباره دیگر ابعاد عملیاتی این رویداد، کارکرد نظامی و امنیتی آن، جنبه‌های سیاسی و اهداف اقدام و در نهایت زمانبندی آن مطرح می‌شود:
🔸 به لحاظ عملیاتی دو احتمال هک و حمله سایبری و جاسازی موادمنجره در داخل پیجرها مطرح بود که مشخص شده گزینه دوم درست بوده است و البته فرایند منفجر کردن مواد از طریق پیام خود شامل سطحی از حمله سایبری است. این امر سوالاتی درباره شیوه کار گذاشتن مواد منفجره ایجاد می‌کند. در این رابطه می‌توان سه احتمال را باید مدنظر قرار داد: نخست، جاسوسان اسرائیلی خود را تأمین‌کننده پیجرها معرفی کرده و خود اقدام به فروش این محموله کرده‌اند. دوم نیروهای این رژیم در فاصله خرید تا تحویل دستگاهها به حزب‌الله توانسته‌اند در میانه راه در حین حمل‌و‌نقل یا در انبارها چنین موادی را در آنها جاسازی کنند. سوم این که چنین اقدامی در کارخانه سازنده (گلد آپولو تایوان یا شرکت مجارستانی دارای امتیاز از گلد آپولو) انجام شده باشد. احتمالی که با توجه به نفوذ رژیم صهیونیستی در صنایع الکترونیک جهان نمی‌توان دور از نظر داشت.
🔸 به لحاظ کارکرد نظامی و امنیتی مهمترین بحثی که مطرح می‌شود تاثیر بر توان حزب‌الله است. این اقدام از یک سو با هدف قرار دادن مکانیزم عمومی ارتباطی نیروهای حزب‌الله توان عملیاتی و به ویژه زنجیره تصمیم تا اقدام را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ممکن است در کوتاه‌مدت باعث جلوگیری یا کاهش سطح عملیات‌های آن و یا جلوگیری از دفاع موثر در زمان جنگ احتمالی شود. از سویی دیگر علاوه‌بر شهادت چندین نفر، تعدادی از رزمندگان حزب‌الله را مجروح کرده است که اگر چه تعداد آنها در مقایسه با کل نیروهای آماده حزب‌الله اندک است اما به هرحال تاثیراتی منفی بر توان عملیاتی آن می‌گذارد. به علاوه تاثیر این رویداد بر روحیه رزمندگان حزب‌الله را با توجه به ایجاد این گمان در آنها که توسط دشمن شناسایی و کنترل می شوند نیز نمی‌توان نادیده گرفت. همه این موارد مقطعی است و تاثیر آن در موازنه میان حزب‌الله و رژیم صهیونیستی بسیار جزئی است با این وجود چنانچه تصمیم رژیم صهیونیستی بر جنگ باشد چنین اقدامی می‌تواند به مثابه مشت اول در درگیری نیز نگریسته شود.
🔸 از بعد سیاسی و اهداف اقدام چندین مورد قابل ذکر است. نخست این که به هرحال دو طرف در سطحی از جنگ هستند و زدو خورد بخش طبیعی این روند است و شاید نیاز به هیچ دلیل دیگری نباشد به ویژه که رژیم صهیونیستی هیچ حدومرزی در ارتکاب جنایت نمی‌شناسد. دوم، آن را می‌توان پاسخی به عملیات اربعین یا طرح مورد ادعای رژیم صهیونیستی مبنی تلاش حزب‌الله برای ترور یک مقام امنیتی سابق این رژیم، با هدف ارسال یک پیام بازدارنده به حزب‌الله در تعقیب چنین اقداماتی قلمداد کرد. سوم این که دو روز قبل‌تر حمله انصارالله با موشک هایپرسونیک به تل‌آویو ضربه‌ای بزرگ به اعتبار این رژیم وارد کرد و این رژیم نیاز داشت با نوعی قدرتنمایی از تاثیر آن بکاهد.
🔸 مسئله بعدی زمانبندی است. علاوه‌بر نیاز رژیم به قدرتنمایی بعد از دریافت ضربه سنگین از انصارالله، در این رابطه چند عامل دیگر مطرح است. نخست این که گفته شده است برخی نیروهای حزب‌الله به این پیجرها مشکوک شده بودند و ممکن بود با شناسایی و خنثی کردن، این کارت از دست رژیم صهیونیستی خارج شود. دوم مسئله تغییر ثقل تمرکز ارتش رژیم به جبهه شمال و در واقع همان ضربه اول برای آغاز جنگ تمام عیار یا حداقل خارج شدن از فضای بی عملی ناشی به بن بست رسیدن آن در غزه از یک سو و پاسخ به فشار افکار عمومی این رژیم در مورد بازگرداندن امنیت مناطق شمالی است. نکته بعدی شکاف داخلی و فشارهای سیاسی به نتانیاهو و کابینه ائتلافی اوست.
✔️ در واقع نتانیاهو هر موقع سطح فشارهای فزاینده سیاسی علیه او از حد خاصی عبور کرده کارتهای مشخصی را رو کرده است تا از زیر این فشارها خارج شود. در زمانی که گانتز و آیزنکوت از کابینه اضطراری خارج شدند و فشارها برای استعفای نتانیاهو زیاد شد او دستور انجام یک عملیات ویژه با کمک نیروهای آمریکایی و آزادسازی چنداسیر در غزه را صادر کرد. در زمانی که فشارهای داخلی و خارجی بر او برای پذیرش آتش‌بس و همچنین اختلافش با وزیر دفاع (گالانت) زیاد شد او اقدام به ترور فواد شکر و اسماعیل هنیه کرد و اکنون نیز همزمان با اوج گرفتن اختلافات با گالانت و بحث تلاش برای برکناری او و وارد کردن گیدعون صعر به کابینه چنین اقدامی را انجام داده است.
✍🏻اندیشکده راهبردی تبیین
🌐 آیا سامانه تاد می‌تواند از رژیم صهیونیستی محافظت کند؟
#تحلیل_کوتاه
🔸 در پی عملیات وعده صادق ۲ که سامانه‌های دفاع هوایی رژیم صهیونیستی شامل گنبد آهنین، فلاخن داود و آرو (پیکان) نتوانستند دفاع موثری در برابر آن انجام بدهند این رژیم اکنون از ایالات متحده خواسته است تا برای تقویت توانمندی ضد موشکی خود اقدام به ارسال و استقرار سامانه ضدموشکی تاد(THAAD) نماید. در این راستا وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرد که به دستور بایدن، وزیر دفاع مجوز استقرار یک‌آتشبار سامانه تاد و خدمه مرتبط از پرسنل نظامی آمریکا را در اسرائیل صادر کرده است.
🔸این اقدام آمریکا در راستای تقویت سیستم یکپارچه دفاع هوایی اسرائیل و بخشی از اقدامات گسترده‌تری است که ایالات متحده در ماه‌های اخیر برای حمایت از رژیم صهیونیستی انجام داده است. این اولین بار نیست که آمریکا سامانه ضد موشکی تاد را در منطقه مستقر می‌کند. بایدن سال گذشته پس از حملات ۷ اکتبر به ارتش آمریکا دستور داد یک‌آتشبار تاد را در غرب آسیا مستقر کند تا از نیروهای آمریکایی و منافع آن در منطقه دفاع کند. ایالات متحده قبلاً در سال ۲۰۱۹ یک‌آتشبار تاد را برای آموزش و تمرین دفاع هوایی یکپارچه در فلسطین اشغالی آزمایش کرده بود.
🔸سامانه دفاع موشکی ارتفاع بالا تاد (THAAD)، یک سامانه دفاعی برای محافظت در برابر تهدیدات موشک‌های بالستیک ساخت شرکت لاکهیدمارتین است که در سال ۲۰۰۸رسماً وارد خدمت در ارتش آمریکا شد و یک «سپر دفاعی لایه‌ای» را برای محافظت از مکانهای استراتژیک یا تاکتیکی با ارزش و تاسیسات راهبردی فراهم می‌کند. این سامانه از چهار جزء اصلی شامل رادار TPY-2، مرکز فرماندهی و کنترل، پرتابگرها و موشک رهگیر تشکیل شده است. هر آتشبار سامانه تاد معمولاً از شش تا هشت پرتابگر تشکیل می‌شود که هرکدام قادر به شلیک ۸ موشک هستند به این ترتیب یک آتشبار سامانه تاد توانایی شلیک ۶۴ موشک را دارد، بارگذاری مجدد هر پرتابگر نیز حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.
🔸رادار پیشرفته و بزرگ آرایه فازیAN/TPY-2 سامانه ضد موشکی تاد دارای حدود ۲۵ هزار اِلمان برای کشف موشک‌های بالستیک بوده و ۱۰۰۰ کیلومتر برد دارد و البته نزدیک ۶۰ تن نیز وزن دارد که باعث کم تحرکی آن می‌شود. برد درگیری این رادار کمتر از ۳۰۰ کیلومتر و ارتفاع درگیری آن ۱۵۰کیلومتر است. موشک‌های سامانه تاد دارای قابلیت اصابت مستقیم به هدف (Hit to Kill) هستند. این توانمندی با پشتوانه رادار TPY-2 و جستجوگر خود موشک است که از نوع تصویرساز فروسرخ IIR)) است. البته هر قدر هدف از آتشبار تاد دورتر باشد و نیاز به برد بیشتر برای درگیری باشد ارتفاع درگیری موشک نیز کاهش می‌یابد.
🔸موشک‌های سامانه پدافندی تاد می‌توانند تا ارتفاع ۱۵۰ کیلومتری و برد ۲۰۰ کیلومتری با موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد تاکتیکی و میان‌برد تا سقف سرعت ۱۱ تا ۱۲ ماخ درگیر شوند. سرعت خود موشک‌های رهگیر سامانه به ۸.۲ ماخ یا ۲۸۰۰ متر بر ثانیه نیز می‌رسد و از قابلیت برخورد مستقیم برای نابودی هدف برخوردار است. این موشک ۶.۱۷ متر طول دارد و مجهز به موتور موشک سوخت جامد تک مرحله‌ای با بردار رانش بوده و وزن پرتاب آن ۹۰۰ کیلوگرم است. از لحاظ کارنامه عملیاتی، در حمله انصارالله یمن به امارات در اواخر ژانویه ۲۰۲۲ سامانه پدافندی ضد بالستیک تاد اولین شکار عملیاتی تاریخ خود را ثبت کرده و موفق به سرنگونی یک فروند موشک بالستیک شد.
🔸سامانه‌های ضد موشکی مانند تاد حتی اگر به صورت نظری صددرصد موفق عمل کنند (که البته در جنگ یمن و دیگر درگیی ها در منطقه بارها خطا رفتن آنها مشخص شده است) فقط توان درگیری همزمان با ۸ تا ۱۰ هدف بالستیک را دارند و در صورت بالا رفتن تعداد شلیک، امکان درگیری با مابقی موشک‌های بالستیک مهاجم را ندارند.
🔸اقدام آمریکا برای استقرار تاد در فلسطین اشغالی، نشانه این است که واشنگتن به خوبی آگاه است که هر اقدام نظامی احتمالی رژیم صهیونیستی علیه ایران، با پاسخ موشکی مواجه خواهد شد و به همین دلیل تلاش می‌کند تا توانمندی ضد موشکی رژیم صهیونیستی را دربرابر حملات موشکی احتمالی بعدی تقویت نماید.
✔️ بااین‌حال نیروی هوافضای سپاه پاسداران پیش از این مقابله با سامانه تاد را از جمله در رزمایش پیامبر اعظم(ص) ۱۴ در سال ۱۳۹۹ تمرین کرده و آمادگی مقابله با آن را دارد. با توجه به تجارب قبلی ایران در حملات موشکی به فلسطین اشغالی استقرار سامانه تاد عنصر تعیین‌کننده‌ای در بازدارندگی و یا افزایش موثر توان ضدموشکی رژیم صهیونیستی نخواهد بود. ضمن اینکه ایران موشک‌های هایپرسونیک فتاح ۱ و فتاح ۲ را در اختیار دارد که تا سال ۲۰۲۴ میلادی هیچ سامانه دفاعی که قادر به رهگیری و انهدام آنها باشد در دسترس نبوده است.