🔲 رابطه تقوا با محاسبه نفس چیست؟
➖ آدم باتقوا یعنی چه؟ در فارسی تقوا را به پرهیزگاری و ترس از خدا ترجمه کردند، درحالی که امروزه هیچکدام از این دوتا کلمه ترجمۀ دقیق تقوا نیستند. ترجمۀ دقیق تقوا مراقبت، است تقوا یعنی مراقب باش!
➖ آدم باتقوا، یعنی آدم دقیق. بیتقوا کیست؟ یعنی بیدقت. بعد وقتی کسی اهل دقت و مراقبت شد، اضافه کردن خدا در این وسط کاری ندارد، تو که اینقدر اهل حسابوکتاب هستی، خدا هم از تو یکچیزهایی خواسته آنهم با حسابوکتاب است. مراقبت معنایش با محاسبه، تطبیق دارد. تقوا یعنی حساب دستت باشد، مراقب باش، دقت کن.
🔲 خانواده خوب، اهل حساب و کتاب است
➖ خانوادۀ خوب، خانوادهای است که پدر و مادر، اهل حسابوکتاب هستند. مادر عاطفه به خرج میدهد ولی با حسابوکتاب نه دلبخواهی! پدر بخشش میکند ولی با حسابوکتاب، نه از روی هوا وهوس! نه بر اساس هوی و هوس، و نه برای تشویق و تنبیه های فوری.
👤 علیرضا پناهیان
#محاسبه_نفس
🔲 گناه برای این اتفاق میافتد که تو بدی خودت را ببینی،خدا امکان گناه را به تو میدهد تا ببینی فلان ایراد را داری که این گناه را کردی!
➖تقریباً میشود گفت، برنامه دینی عبادی نداریم که زمانبندی نداشته باشد. حتی برای مستحبات هم میبینید در دین ما ساعتی را تعیین کردند، برنامههای دینی همه حسابوکتاب دارند، چرا؟ آیا این برای این نیست که ما تبدیل به آدمهای محاسبهگری شویم؟ فرمودند: «اگر شما میخواهید یک برنامۀ عبادی برای خودتان بریزید، بگویید من این یک سال این کار را انجام میدهم.»(فَلْيَدُمْ عَلَيْهِ سَنَةً...؛دعائم الاسلام/۱/۲۱۴)
➖محاسبۀ نفس، نوعی محاکمۀ بسیار خصوصی نفس است. تو چرا این کار را کردی؟ برای چه غصه خوردی ؟ برای چه شادی شدی؟ برای چه این موضوع برایت مهم نبود، غصه نخوردی؟ نه بگو دیگر داریم صحبت میکنیم! اشکالی ندارد آدم در جریان محاسبۀ نفس با خودش دعوا کند.
➖محاسبه یعنی اینکه این عملی که انجام دادی و میخواستی یک اثر خوبی روی شما بگذارد، ببین بنشین نگاه کن ببین این اثر را گذاشت؟ برای چه این را انجام دادی؟ بعد خودت را نگاه کن! الکی کاری انجام نده برو! صبر کن. حتی گناه کردی، میفرماید:«یا داوود! به عزت و جلال خودم سوگند بندۀ من گناه میکند همان موقع میگوید خدایا من دارم اشتباه میکنم من غلط دارم میکنم من شرمنده هستم، یعنی حساب خودش را برسد میفرماید من او را میبخشم.» (مَنْ أَتَانِي وَ هُوَ مُسْتَحْيٍ مِنَ الْمَعَاصِي الَّتِي عَصَانِي بِهَا، غَفَرْتُهَا لَه..؛امالی طوسی، ص۱۰۷)
➖گناه برای این اتفاق میافتد که تو خودت را بسنجی و الا خدا به تو اجازه نمیدهد تو گناه بکنی. تو گناه بکنی یکچیزی را در درون خودت پیدا کنی میگوید آن را نگاه کن! این ایراد را داری که این گناه را کردی. (کافی/۳۱۴/۲)
👤 علیرضا پناهیان
#محاسبه_نفس
🔲 استغفار بدون محاسبه نفس خندهدار است!
🔲 ببخشید شما الآن داری از چه چیزی استغفار میکنی؟
➖ خیلی از مؤمنین عادت به محاسبۀ نفس ندارند، خیلی جالب و کمی خندهدار است که بدون محاسبۀ نفس، استغفار میکنند! ببخشید شما الآن داری برای چه استغفار میکنی؟ میگوید: «همینطوری، کلاً خدایا ما را ببخشید» به احتمال زیاد چنین استغفاری پذیرفته نیست، چراکه فرمودند: «به خدا قسم نجات پیدا نمیکند از گناه مگر کسی که اقرار بکند؛ (کافی، ج۲، ص۴۲۶) آنوقت اقرار هم که ساده نیست. شما میخواهی بگویی من فلان فحش را دادم، خب خدا میفرماید: «تو چرا چنین حرف زشتی زدی؟ در اثر حسادت بود؟ در اثر تکبر بود؟ در اثر حرص بود؟ در اثر چه بدیای بود؟ آنهم باید بگویی، از آنهم باید از آن استغفارکنی! بلکه استغفار از آن مهمتر است!»
➖ دعا و مناجات بدون محاسبۀ نفس حتی شدنی نیست. شما مناجاتهای ائمۀ هدی را بخوانید میبینید اصلاً معلوم است دعا بعد از یک مدتی تفکر در خویشتن است که این تضرّع در بارگاه پروردگار عالم دارد تحقق پیدا میکند ولی ما محاسبۀ نفسش را برداشتیم، بقیه را داریم اجرا میکنیم.
➖ همانطوری که قبل از هر ورزشی، نیاز به گرم کردن بدن داریم، برای هر عملی مثل مناجات و استغفار و مبارزه با نفس، نیاز به محاسبه نفس داریم.
👤 علیرضا پناهیان
#محاسبه_نفس