#ســوره‌اعــراف
✨ثمَّ بَدَّلْنَا مَكَانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّىٰ عَفَوْا وَ قَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَالسَّرَّاءُ فَأَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لَا يَشْعُرُونَ{۹۵}
به جاى ناخوشى، خوشى قرار داديم تا آنكه فزونى يافته و انبوه شدند و گفتند: به پدران ما نيز رنج‌ها و خوشى‌ها رسيده بود و اين حوادث تلخ و شيرين نشانه قهر يا لطف خدا نيست پس آنان را ناگهانى با قهر خود گرفتيم در حالى كه درک نمى‌كردند(۹۵)
⬅️ «عفوا» به معناى كثرت مال و فرزندان يا ترک کردن و اعراض كردن است لطف خدا درباره آنان به حدّ وفور رسيد ولى آنان به هوش نيامدند و عبرت نگرفتند نظير اين آيه در سوره انعام آيه ۴۴ آمده است.
«فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ أَبْوابَ كُلِّ شَيْ‌ءٍ حَتَّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً»
چون تذکرات ما را فراموش كردند درهاى نعمت‌ها را به رويشان گشوديم و پس از كاميابى‌ها ناگهان گرفتار قهر خويش كرديم.
مثل بيمارى كه پزشک از بهبود او مأيوس شده و مى‌گويد: هر چه ميل دارد به او بدهيد كارش تمام است.
⬅️ ممكن است براى آيه معناى ديگرى نيز باشد از جمله بعد از رفع بلا نسل بعد مى‌گفتند:
حوادث تلخ مخصوص پدران ما بوده و ما در امان هستيم. غافل از آنكه سنت خداوند بر مبتلا ساختن همه نسل‌هاست و اين گونه غفلت‌ها زمينه ساز قهر الهى است.
◽️نکتـــه‌ها
🍃گاهى رفاه بينش و تحليل‌هاى نادرست عامل نسيان و طغيان مى‌شود.
«قَدْ مَسَّ آباءَنَا الضَّرَّاءُ»
🍃هر نوع خوشى و رفاهى نشانه لطف نيست گاهى زمینه ساز قهر الهى است.
«حَتَّى عَفَوْا ... فَأَخَذْناهُمْ بَغْتَةً»
🍃بيشتر مردود شدگان در آزمايش‌های الهى مرفّهانند نه محرومان
«حَتَّى عَفَوْا وَ قالُوا ...»
🍃قهر الهى خبر نمى‌كند و ناگهان مى‌رسد.
«بَغْتَةً»
🍃 غوطه‌ور شدن در دنيا و غفلت از ياد خدا انسان را به عذابى ناگهانى و غافلگيرانه دچار مى‌كند.
«فَأَخَذْناهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ»
#ســوره‌اعــراف
✨أَوَلَمْ يَهْدِ لِلَّذِينَ يَرِثُونَ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ أَهْلِهَا أَنْ لَوْ نَشَاءُ أَصَبْنَاهُمْ بِذُنُوبِهِمْ ۚ وَ نَطْبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ{۱۰۰}
آيا سرگذشت پيشينيان براى وارثان بعدى اين حقيقت را روشن نكرد كه اگر بخواهيم آنان را نيز به خاطر گناهانشان هلاک می‌کنیم و بر دلهايشان مُهر مى‌زنيم كه حق را نشنوند.(۱۰۰)
⬅️ امام صادق عليه السلام فرمود:
قلب مؤمن مانند صفحه‌اى سفيد است با هر گناه نقطه‌اى سياه در آن پديدار مى‌شود.
كه اگر توبه كند آن سياهى پاک مى‌گردد اما اگر بر گناهش ادامه دهد آن نقطه زياد مى‌شود تا جايى كه تمام قلبش را فرا مى‌گيرد و مانع رسيدن او به خير مى‌شود و ديگر راهى به سعادت ندارد.
چنانكه خداوند مى‌فرمايد:
«بَلْ رانَ عَلى قُلُوبِهِمْ»
↲سوره مطفّفین، آیه ۱۴
گناه و كار زشت ملكه و خوى و طبيعت آنان مى‌شود.
↲تفسیر اثنی عشری
⬅️ انسان گاهى در مسير غلط و اصرار و تكرار عمل انحرافى چنان گام مى‌نهد كه آن خلاف بر جان و دل او نقش مى‌بندد و به صورت خصلت و ملکه او در مى‌آيد و ديگر پذيراى هيچ هدايتى نمى‌شود البته اين تأثير و تأثر را خداوند كه سبب ساز و سبب سوز است چنين قرار داده بنابراين انسان با اراده خود خودش را به اين مرحله رسانده است.
◽️نکتـــه‌ها
🍃افراد غافل نيازمند تنبيه و مستحقّ
توبيخ هستند «أَوَ لَمْ يَهْدِ لِلَّذِينَ يَرِثُونَ»
گروهى كه به قدرت مى‌رسند بايد از كارنامه دولت‌هاى پيشين آگاه باشند و از تجربیات تلخ و شيرين آنان استفاده كنند.
🍃كيفرهاى الهى بخاطر گناهان انسان
است «بِذُنُوبِهِمْ»
گناه، مقدمه مهر خوردن بر دل و مانع درک صحيح و سبب سلب توفيق از انسان است.
🍃درک نکردن حقايق دينى از كيفرهاى الهى است.
«نَطْبَعُ عَلى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لا يَسْمَعُونَ»
🍃 قوانين حاكم بر تاريخ ثابت است از اين رو تاريخ گذشتگان مى‌تواند راهنماى عمل آيندگان باشد. «كلّ آيه»
#ســوره‌اعــراف
✨و جاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قالُوا إِنَّ لَنا لَأَجْراً إِنْ كُنَّا نَحْنُ الْغالِبِينَ{۱۱۳}
و ساحران نزد فرعون آمدند و گفتند: اگر ما پيروز شويم آيا براى ما پاداشى هست؟(۱۱۳)
✨قالَ نَعَمْ وَ إِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ{۱۱۴}
فرعون گفت: آرى و علاوه بر آن شما از مقرّبان درگاه من خواهيد بود(۱۱۴)
نکتـــه‌ها
🍃كسى كه به خداوند وابسته نباشد جذب هر ندائی مى‌شود.
«یَأْتُوکَ ... جاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ»
🍃يكى از تفاوت‌هاى پيامبران و جادوگران تفاوت در هدف و انگيزه‌هاست پيامبران براى ارشاد مردم كار مى‌كردند و مزدى نمى‌خواستند.
«ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ»
اما ساحران تنها براى دنيا و مادّيات كار مى‌كنند. «إِنَّ لَنا لَأَجْراً»
🍃روى آورندگان به دربار طاغوت هدف دنیائی دارند. «إِنَّ لَنا لَأَجْراً»
🍃طاغوت‌ها و ستمگران از عالمان و متخصصان مخالف حق حمايت مى‌كنند و براى سركوبى حق و مردان حق سرمايه‌گذارى مى‌كند. «قالَ نَعَمْ»
🍃طاغوت‌ها براى حفظ حكومت خود در برابر هر تقاضايى تسليم شده و به هر پيشنهادى تن مى‌دهند. «قالَ نَعَمْ»
🍃پاداش سياسى و مقام و موقعیت اجتماعى نزد دنياپرستان ارزشمندتر از مال است. «لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ»
#ســوره‌اعــراف
✨فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ{۱۱۸}
پس بدين سان حق آشكار شد و نبوّت موسى تأييد گرديد و آنچه كه ساحران می‌کردند باطل و بيهوده گرديد. (۱۱۸)
✨فَغُلِبُوا هُنالِکَ وَانْقَلَبُوا صاغِرِينَ{۱۱۹}
پس ساحران و فرعونيان همانجا مغلوب شدند و خوار و زبون برگشتند. (۱۱۹)
✨وَ أُلْقِیَ السَّحَرَةُ ساجِدِينَ{۱۲۰}
و جادوگران به سجده درافتادند.(۱۲۰)
⬅️ با پيروزى حضرت موسى ضربه سختى برنظام فرعونى وارد شد اما مهمتر آنكه ساحران يكجا به موسى ايمان آوردند و حیثیت فرعون از درون فرو ريخت.
مرجع ضمير در جمله «ما كانُوا يَعْمَلُونَ» ساحران است.
◽️نکتـــه‌ها
🍃حق پيروز و باطل نابود است.
«فَوَقَعَ الْحَقُّ»
باطل‌هاى ساخت دست بشر در برابر حق تاب نمى‌آورند.
🍃در شیوه تبليغ با بيان حق و آشكار كردن حقيقت مى‌توان باطل را از ميدان بيرون كرد.
«فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ»
🍃یک جلوه از طرف حق هزاران جلوه فریبنده باطل را محو مى‌كند.
«فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ» براى مبارزه با معجزه موسى مدت زمان طولانى زحمت كشيدند و انواع جادوها را بكار بستند ولى تمام آنها بى‌فايده بود.
🍃ساحران پس از شكست همراه فرعونيان صحنه مبارزه را ذليلانه ترک کردند.
«انْقَلَبُوا صاغِرِينَ»
🍃مدعیان پيروزى «نَحْنُ الْغالِبِينَ» مغلوب‌هاى تاريخ گشتند.
«فَغُلِبُوا ... صاغِرِينَ»
🍃عظمت معجزه الهى آن گونه بود كه ساحران گويا ناخواسته و بى‌اختيار به سجده افتادند. «أُلْقِیَ» به صورت مجهول آمده است.
🍃شناخت حق زمینه خضوع و تسليم است.
«أُلْقِیَ السَّحَرَةُ ساجِدِينَ»
مى‌توان در سایه شناخت صحيح در یک لحظه تغيير عقيده داد و خوشبخت شد.
🍃سجده بارزترين جلوه تسليم است و سابقه بس طولانى دارد. «ساجدين»
#ســوره‌اعــراف
✨قَالَ فِرْعَوْنُ آمَنْتُمْ بِهِ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّ هَٰذَا لَمَكْرٌ مَكَرْتُمُوهُ فِی الْمَدِينَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْهَا أَهْلَهَا ۖ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ{۱۲۳}
فرعون به ساحران گفت: آيا پيش از آنکه به شما اجازه دهم به او ايمان آورديد قطعاً اين نيرنگى است كه شما در اين شهر انديشيده‌ايد تا اهلش را از آن بيرون كنيد پس به زودى خواهيد فهميد! كه با چه كسى طرف هستيد و چه كيفرى خواهيد شد.(۱۲۳)
نکتـــه‌ها
🍃در استعمار فرهنگى حكومت‌ها آزادى انديشه و حق انتخاب عقيده از مردم سلب مى‌شود.
«قالَ فِرْعَوْنُ آمَنْتُمْ بِهِ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ»
🍃يكى از شيوه‌هاى طاغوت‌ها تهمت زدن به مردان حق است.
«إِنَّ هذا لَمَكْرٌ مَكَرْتُمُوهُ»
حتى به كارگزاران خود اعتماد ندارند و هر حركت معنوى را سياسى مى‌بينند چنانكه در جاى ديگر فرعون ساحران را شاگرد موسى مى‌شمرد.
«إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِی عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ»
🍃طاغوت‌ها از حس وطن دوستى و عواطف مردم در مسير اهداف خود سوء استفاده مى‌كنند. «لِتُخْرِجُوا مِنْها أَهْلَها»
🍃تهديد به قتل و شكنجه از ابزار سلطه طاغوت‌هاست.
«فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ»