🇮🇷
🔰حوزهای که تاریخ ساخت؛ آیا آینده را هم میسازد؟
✍️رضا رضای رحمتی
▫️تأسیس حوزه علمیه قم در سال ۱۳۴۰ هجری قمری، تنها یک اقدام آموزشی نبود؛ پاسخی بود هوشمندانه به یک خلأ تاریخی. حوزه نجف، با تمام عظمت علمیاش، بهدلایل گوناگون از جمله فشارهای سیاسی و دوری از بطن تحولات ایران، در عرصههای اجتماعی و سیاسی ایران دچار انفعال شده بود. در چنین شرایطی، حضور شخصیت بزرگی همچون آیتالله حائری یزدی در قم، نهتنها یک نقطه عطف علمی، بلکه احیای یک جریان دینی تأثیرگذار در متن تحولات جامعه ایران بود.
▫️در صد سال گذشته، حوزه علمیه قم صرفاً به پرورش فقیه و مدرس اکتفا نکرد. این حوزه، بهتدریج تبدیل شد به قلب تپنده تحولات فکری، اجتماعی و سیاسی کشور و جهان اسلام. از مبارزات آیتالله بروجردی در تثبیت مرجعیت عامه، تا نهضت امام #خمینی(ره) و پیروزی انقلاب اسلامی، حوزه قم نقشی کلیدی ایفا کرد. اگر حوزه نبود، اگر روحانیت تربیتشده در این فضا نبود، نه تنها انقلاب اسلامی به ثمر نمینشست، که اصلاً امکانی برای شکلگیری چنین تحولی فراهم نمیشد.
▫️پس از انقلاب نیز، حوزه بهرغم نقدها و کاستیها، در مدیریت نظام نوپا، پاسخگویی به نیازهای فقهی حکمرانی، و تربیت نیروهای متعهد، نقشی بیبدیل ایفا کرد. صدور اندیشه مقاومت و بیداری اسلامی، پایهریزی نهادهای فرهنگی و قضایی، حضور در جبهههای دفاع مقدس، و حتی در دوران پساانقلاب فرهنگی، همه و همه حاصل بلوغ حوزهای بود که خود را مسئول هدایت جامعه میدانست.
▫️تحولات اخیر، همچون جنبشهای عدالتخواهانه، پرسشهای نوپدید اخلاقی و فلسفی، و حتی مواجهه با فضای مجازی و زیستجهان مدرن، بار دیگر حوزه را بهعنوان نهاد مرجع به میدان فراخواندهاند. امروز، جوانان عدالتخواه، زنان پرسشگر، دانشگاهیان جستوجوگر، و حتی فرزندان دیروز حوزه، به دنبال پاسخهایی نو، در عین وفاداری به سنت، هستند.
❓حال سؤال اینجاست: حوزه در صد سال آینده چه خواهد کرد؟
آیا همچنان با تکرار محفوظات گذشته، به حاشیه تحولات خواهد رفت؟ یا بار دیگر، با شهامت و اجتهاد اصیل، خود را در متن تحولات قرار خواهد داد؟
🔸اگر حوزه میخواهد در قرن جدید، همچنان مرجعیت فکری و دینی جامعه را حفظ کند، باید چند گام بنیادین بردارد:
💠نخست، بازتعریف اجتهاد در نسبت با مسائل کلان تمدنی؛ فقیه امروز باید نهتنها پاسخگوی سؤال طهارت و نماز، بلکه راهبر جامعه در پیچهای فرهنگی، اقتصادی، و سیاسی باشد.
💠دوم، بازگشت به هویت انقلابی و اجتماعی حوزه؛ حوزهای که امام ساخت، حوزهای درگیر با درد مردم، حساس به ظلم، و پناهگاه محرومان بود. این هویت نباید در پیچوخم نهادسازی و مشغولیتهای اداری گم شود.
💠سوم، تعامل نقادانه با دانشهای انسانی و تجربی؛ نه با رویکرد نفی و رد، بلکه با رویکردی تمدنساز، که فقه را در کنار فلسفه، روانشناسی، جامعهشناسی، و حتی تکنولوژی، در خدمت انسان متعالی بهکار گیرد.
💠چهارم، بازتعریف نقش روحانیت در سپهر عمومی؛ روحانی امروز اگر فقط منبر برود، یا صرفاً مدیر یک نهاد باشد، از رسالت اصلی خود دور میشود. باید «عالمِ عامل» تربیت شود؛ کسی که میان مردم است، درد آنان را میفهمد، و صدای وجدان دینی جامعه است.
💠و در نهایت، جرئت بازسازی ساختارهای حوزه؛ از شیوههای آموزشی گرفته تا نظام ارتقاء و مدیریت، همه نیازمند بازنگری هستند تا حوزه، نهادی چابک، پاسخگو، و متناسب با زیست جهان امروز باقی بماند.
🔻صد سال پیش، قم با حضور یک عالمِ دغدغهمند، به پایگاهی برای احیای دین در جامعه بدل شد. امروز نیز، اگر حوزه دغدغه جامعه و جهان اسلام را داشته باشد، میتواند آغازگر صد سال دیگری از تحول و پویایی باشد.
#یکصدمین_سال_بازتأسیس_حوزه #تبلیغ_اولویت_اول #یادداشت_اندیشهای
📮دارالحکمه، مرکز توسعه گفتمان تبلیغ
💠 رسانه مذهبی بقعه استان مرکزی
🔹 کانال در تمام پیامرسانها👇
📲 @boghe_ir
🌸اللهمعجللولیکالفرج🤲
🌀چرا تبلیغ ما گاه بیثمر میماند؟
▫️استاد علیرضا پناهیان:
🔘اگر کلام مبلغ، ریشه در نیازهای روز جامعه نداشته باشد، چون بذری بر سنگ است که جوانه نمیزند. طلبه باید با رفتوآمد میان متون دینی و مسائل مردم، راهحلهایی ارائه دهد که نه تنها ذهن، بلکه قلب مخاطب را تسخیر کند.
#تبلیغ_اولویت_اول #تحول_حوزه #تحول_تبلیغ
📮دارالحکمه، مرکز توسعه گفتمان تبلیغ
.
🏴بقعه رسانه مذهبی استان مرکزی
▪️کانال در تمام پیامرسانها👇
📲 @boghe_ir
🚩اللهم عجل لولیک الفرج🤲