🔻نقش «مقدم» در جنایات رژیم پهلوی
◀️22فروردین سالروز اعدام ناصر مقدم
🔸مهمترین، پرآوازه ترین و #مخوف_ترین شکنجه گاه ساواک در تمام دوره پهلوی کمیته مشترک ضدخرابکاری بود؛ بازداشتگاهی علی الظاهر کوچک و قدیمی که پیش از آن زندان موقت شهربانی بود و در پشت ساختمان مرکزی شهربانی کل کشور قرار داشت. پیروزی انقلاب اسلامی با تغییراتی که در آن ایجاد شده، با نام «#موزه_عبرت» در معرض تماشای عموم قرار گرفته است.
🔹ساواک ترتیبی اتخاذ کرده بود که اکثر بازداشت شدگان شکنجه دیدگان در کمیته مشترک (به دلیل چشم بندی که دائما بر چشمهایشان نهاده می شد) نتوانند موقعیت بیرونی و نیز داخلی آن را دیده و شناسایی کنند. کمیته مشترک ضدخرابکاری ساختمانی کوچک و مدور بود و سه طبقه با بندهای متعدد داشت.
🔸علاوه بر آن، اتاقهایی برای بخش اداری و محلهایی برای شکنجه قربانیان ساواک اختصاص داده شده بود. همان گونه که پیش از این آمد، از اواسط دهه 1340 به بعد، مخالفتهای سیاسی، چریکی و مسلحانه بر ضد رژیم پهلوی گسترش یافت. همزمان با آن، ساواک و سایر نیروهای امنیتی و پلیسی برای برخورد با مخالفان به روش های خشن تری متوسل شدند.
🔹با آغاز گسترده تر مخالفتها و مبارزات چریکی از اواخر دهه 1340 و به ویژه پس از #واقعه_سیاهکل و حوادث متعاقب آن، حکومت احساس کرد برای برخورد انسجام یافته تر با مخالفان نیازمند به وجود آوردن تشکیلات کارآمدتری است و به این نتیجه رسید که با تشکیل کمیته ای مشترک از واحدهای اطلاعاتی و عملیاتی ساواک، شهربانی و ژاندارمری، تعقیب، مراقبت و برخورد با مخالفان سیاسی و چریکی حکومت را با هماهنگی و انسجام بیشتری انجام داده و در همان حال خشونت، بیشتری برای به زانو درآوردن مخالفان به کار گیرد.
🔸در چنین شرایطی کمیته مشترک ضد خرابکاری تحت مدیریت، ریاست و هدایت ساواک در محل سابق زندان موقت شهربانی تشکیل شد.
🔹کمیته مشترک ضدخرابکاری وظیفه برخورد #قهرآمیز با تمامی گروه های سیاسی، مذهبی و چریکی مخالف رژیم پهلوی را برعهده داشت. کمیته، مشترک ضد خرابکاری در دوران اوج فعالیت خود (1350 - 1355)، پنجاه #گروه_ضربت و تعقیب و گریز را شامل می شد.
🔸 به رغم این که نیروهایی از شهربانی و ژاندارمری نیز ساواک را همراهی می کردند، اما مسئولیت تمام فعالیتها، اقدامات و عملیات آنها در کشور بر عهده ساواک بود.
🔹کمیته مشترک ضدخرابکاری از مهمترین و مؤثرترین دوایر تحت مدیریت اداره کل سوم ساواک (امنیت داخلی) بود و سرلشکر ناصر مقدم - مدیر کل وقت اداره کل سوم ساواک - در تأسیس و آغازش فعالیت آن نقش مهمی داشت.
🔸دایره بازجویی که از مهمترین بخشهای کمیته مشترک ضدخرابکاری محسوب می شد، هشت تیم بازجویی را در بر می گرفت که با تشبث به شکنجه های مرگبار و هولناک جسمی و روحی عهده دار اقرار گیری از قربانیان خود بود.
🔹صدها نفر از مخالفان سیاسی و چریکی رژیم پهلوی در حمله واحدهای تعقیب و مراقبت ساواک دستگیر و راهی شکنجه گاه کمیته مشترک ضدخرابکاری می شدند.
🔸اولین رئیس کمیته مشترک ضدخرابکاری سپهبد جعفر قلی صدری (رئیس وقت شهربانی کل کشور) بود که البته مقامی عمدتاً تشریفاتی داشت و وظیفه او را #مدیریت اداره کل سوم ساواک (ناصر مقدم) و سپس (پرویز ثابتی) انجام می دادند.
🔹شناخته شده ترین روحانیونی که تحت شکنجه های ساواک به شهادت رسیدند و حکومت پهلوی نتوانست به رغم پرده پوشی ها از زیر مسئولیت آن شانه خالی کند، آیت الله #سعیدی بود که در سال 1349 (در زمانی که تیمسار مقدم مدیرکل اداره سوم ساواک «امنیت داخلی» را برعهده داشت) به شهادت رسید و (در دوره ای که کمیته مشترک ضدخرابکاری تاسیس گردید) آیت الله #غفاری در 7 دی 1353 به دنبال شکنجه های مرگبار ساواک به شهادت رسیدند.(1)
🔸تهرانی از شکنجه گران معروف ساواک در مورد شکنجه گروه سیاهکل گفت: فقط آن موقع با شلاق بود و در این پرونده هم بازجو بودم و هم شکنجه گر و امور اجرایی کمیته به دستور عطاپور بود که دستور از ثابتی می گرفت و خود سپهبد ناصر مقدم که باعث و #بانی شکنجه ها بود (2)
🔻پی نوشت: تیمسار مقدم در مدت حضورش در ساواک از بعد خرداد 1342 تا 1350 عهده دار اداره کل سوم ساواک (اداره امنیت داخلی) و از خرداد1357 تا زمان انحلال ساواک عهده دار ریاست این سازمان مخوف بوده است. بدون شک دست وی همچون دیگر زمامداران این سازمان در به خاک و خون کشیدن جوانان انقلابی مستقیم و غیرمستقیم به خون آلوده بوده است.
حال سوال این جاست که چرا مهندس بازرگان از این مهره آمریکایی که از موسسان کمیته مشترک است حمایت می کند؟
منابع:
(1) ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت، صص656 تا 660
(2) شکنجه گران می گویند، ص 176
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی.