🔰یاشاسین خمینی (درود بر خمینی)، بیز بوشاهی ایستمیروخ والسلام (ما این شاه را نمی خواهیم)
🔅 روایتی از حماسه ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ مردم تبریز (۱)
🔹با فرا رسیدن چهلم شهدای #حماسه_قم، #مردم_تبریز خود را برای برگزاری مراسم ختم و انجام حرکتی جدی علیه رژیم پهلوی آماده میکردند. در این میان، گروههای مختلف دانشجویی و بازاریان و در رأس آنها، روحانیان اهمیت ویژهای داشتند. اعلامیههای مراجع تقليد قم که روز چهلم حماسه ۱۹ دی را عزای عمومی اعلام کرده بودند در سطح شهر توزیع شد. اعلامیههایی نیز از سوی علما و روحانیان استان صادر و بر در و دیوار شهر نصب گردید.
🔸آیت الله قاضی طباطبایی نیز با صدور اعلامیه ای - که چند نفر از علما نیز آن را امضا کرده بودند اعلام کرد که در روز بیست و نهم بهمن مجلس ختمی در مسجد حاج میرزا يوسف ( #مسجد_قزلّی ) برگزار خواهد شد و از عموم مردم برای شرکت در آن مراسم دعوت به عمل آورد، متعاقب آن دانشجویان دانشگاه تبریز هم با صدور اعلامیه ای یاد شهدای ۱۹ دی قم را گرامی داشتند:
🔹 «ما یاد شهدای نوزدهم دی ماه قم را پیوسته گرامی می داریم و از همه دانشجویان و دیگر انسانهای آزادی خواه می خواهیم روز شنبه ۲۹ بهمن ۵۶ روز چهلم آن شهدا را تجلیل نموده، با آرامش و #صبر_سرخ_انقلابی در مراسمی که به این مناسبت در هر کجا تشکیل شود شرکت کنند
دانشجویان مبارز مسلمان»
🔸 در روز ۲۹ بهمن۱۳۵۶ شهر تبریز به حالت تعطیل درآمد. سکوت حاکم، حاکی از آن بود که شهر در یک اعتصاب عمومی به سر میبرد. بازار، مغازه ها و اکثر نانوایی ها تعطیل بودند و دانشجویان هم با ترک #دانشگاه، خود را برای شرکت در مراسم آن روز آماده میکردند. همگام با مردم، مأموران حکومتی و مسئولان امنیتی نیز در گوشه و کنار شهر استقرار می یافتند. گویا آنان نیز از نوع رفتار و تب و تابی که در چهل روز اخیر در بین مردم حاکم بود باخبر بودند و برگزاری مراسم چهلم شهدای قم را مجلس عادی و معمولی تصور نمی کردند؟
🔹صبح روز شنبه، 29 بهمن 1356، با آنکه ساعت برگزاری مراسم ده تا دوازده صبح اعلام شده بود، مردم زودتر از وقت مقرر به سمت #مسجد_قزلی به حرکت در آمدند اما در کمال ناباوری درهای مسجد را بسته یافتند. این عمل برای مردم درک پذیر نبود. عدهای پلیس مقابل مسجد تجمع کرده بودند و افراد را از ورود به مسجد باز می داشتند. هر لحظه بر تعداد جمعیت افزوده می شد و در عین حال مأموران کلانتری می کوشیدند آنان را پراکنده سازند.
🔸سرگرد حق شناس، رئیس کلانتری شش تبریز، به مردم حاضر در جلوی مسجد اعلام می کرد که امروز در این مسجد هیچ خبری نیست، هرچه زودتر متفرق شوید. اما مردم مقاومت می کردند. در گزارشی که بعدها هیأت ویژه رسیدگی به حادثه ۲۹ تبریز تهیه کرده بود مسئول باز نکردن درب مسجد سرایدار آن عنوان شده بود که نتوانسته بود خود را به موقع به مسجد برساند. این در حالی است که مشهدی محمد عرفان، خادم مسجد، روز قبل از آن از سوی #آیت_الله_قاضی_طباطبایی از برنامه مطلع بود و همان روز هم . قبل از ساعت ۱۰- خود را به مسجد رسانده بود اما با خیل عظیم جمعیت و ممانعت پلیس از باز کردن درب مسجد روبه رو شده بود. واقعیت امر آن بود که مسجد به دستور استاندار وقت، #اسکندر_آزموده، بسته شده بود.
🔹از روز قبل از ۲۹ بهمن دانشجویان #دانشگاه_تبريز تصمیم گرفته بودند کلاس های درس را به منظور شرکت در مراسم مسجد قزلی در این روز تعطیل کنند. عده ای از دانشجویان هم که در دانشگاه حاضر شده بودند از ساعت ۹ صبح با دادن شعار و شکستن شیشههای ساختمان های داخل دانشگاه و آتش زدن کیوسک گارد دانشگاه با چوبهایی به طرف شهر در حال حرکت بودند.
🔸در مقابل مسجد قزلی جمعیت افزایش یافته بود و آنها هر چه اصرار می کردند در مسجد باز شود، مأموران به دستور حقشناس اجازه این کار را نمی دادند. تعدادی از دانشجویانی که آن روز به جای حاضر شدن در دانشگاه به جلوی مسجد آمده بودند تا در مراسم #چهلم_شهدای_قم شرکت کنند آرام آرام به خشم آمدند. یکی از آنها که #محمد_تجلا نام داشت به حق شناس اصرار زیادی کرد که درب مسجد را باز کند، سرانجام میان آنان مشاجرهای در گرفت و حق شناس آشکارا در بین آن همه جمعیت به خانه خدا و مردم حاضر در جلوی مسجد توهین کرد و تجلا این توهین را تحمل نمود و در مقابل عمل حق شناس سیلی محکمی به گوش او نواخت. حق شناس از اقدام آن دانشجو به شدت عصبانی شد به گونه ای که بلافاصله كلت کمری اش را در آورد و سینه #محمد_تجلا را نشانه رفت و با شلیک یک تیر او را به شهادت رساند.
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.