ارائه طرح انحلال مجلس خبرگان توسط عباس امیرانتظام و ابهامات بیپاسخ
سالروز مرگ عباس امیرانتظام
🔹عباس امیرانتظام در خاطرات خود مینویسد:
«در مهرماه 1358 برای شركت در جلسهای كه #جان_استمپل و #جرج_کيو و كارمند ديگر #وزارت_خارجه_امريكا قرار بود با #مهندس_بازرگان نخستوزير داشته باشند، به #تهران آمدم. در چند روز اقامت در تهران در چند مهمانی خانوادگی شركت كردم... چون در اين جلسات اغلب زن و مرد و عدهای نوجوان هم شركت داشتند، من نمیتوانستم نظرات خود را درباره اوضاع و دورنمای آينده مملكت تشريح كنم، بنابراين درصدد برآمدم اعضای شورای مقاومت ملی سال 1332 را برای مشورت و تبادل نظر دعوت كنم. هر يک از حاضران برای چارهجويی پيشنهادی مطرح نمود كه مورد تأييد ديگران واقع نشد. نظر من اين بود كه مشكلات ما ناشی از فقدان قانون است و چون در اين رابطه مجلس خبرگان كه ماهيتی بدعتآميز داشت تخلف كرده بود، طرح انحلال آن را پيشنهاد كردم... »(آن سوی اتهام، ص48)
🔸برنامه انحلال مجلس خبرگان توسط عباس امیرانتظام مكتوب میشود و به امضای چند تن از عناصر كمتر سياسی كابينه میرسد، اما دكتر يزدی، مهندس صباغيان، مهندس معينفر و دكتر ميناچی از امضای آن سر باز میزنند. سپس آقای اميرانتظام با هماهنگی آقای بازرگان طرح را در دستور جلسه هيئت دولت قرار ميدهد و ادامه ماجرا را خود اينگونه روايت میكند:
نخستوزير پيشنهادم را پذيرفت و من از رئيس دفتر ايشان خواستم تا از خبرنگاران دعوت كنند و خودم در اتاق رئيس دفتر ايشان منتظر ماندم. جلسه هيئت دولت پنج ساعت طول كشيد و در ساعت ده شب خاتمه يافت. اولين كسی كه از جلسه خارج شد و به طبقه بالا آمد، شخص نخستوزير بود. من بالای پلهها انتظار ايشان را میكشيدم. ايشان فوقالعاده عصبی و هيجانزده بود. وقتی به من رسيد مرا به كناری كشيد و ابتدا سوگند داد تا مسئله را فراموش كنم و دوم اينكه بلافاصله به سوئد بازگردم. »(آن سوی اتهام، ص50)
🔹همانطور كه از اين روايت پيداست آقای اميرانتظام تمام امكانات را فراهم كرده تا آقای بازرگان را وارد وادی خاصی كند. حتی خبرنگاران را فراخوانده تا برای اولينبار بحث انحلال مجلس خبرگان توسط ايشان به آنها و به تبع آن به جامعه منعكس شود. حال مسئله اين است كه در حالی كه ساير جريانات و نيروهای فعال سياسی به هيچوجه از اين برنامه آقای اميرانتظام اطلاعی نداشتند، چه بحثهایی در جلسه آن شب هيئت دولت صورت میگيرد كه موجب بروز چنين واكنشی از سوي آقاي بازرگان ميشود؟
🔸چه ابعادی از موضوع برای آقای نخستوزير روشن ميشود و نهايتاً اينكه چرا ايشان فوقالعاده از اين اقدام آقای اميرانتظام عصبی شده و از وی میخواهد تا بلافاصله تهران را به مقصد سوئد ترک كند؟ بدون ترديد قبل از جلسه هيئت دولت هم چند مطلب برای آقاي بازرگان روشن بود. نخست اينكه طرحی براي انحلال مجلس خبرگان ارايه شده است كه تبعات آن بر كسی پوشيده نيست. دوم اينكه خاستگاه سياسي اين طرح به آقای اميرانتظام باز میگردد، اما با وجود اين مفروضات، ايشان میپذيرد كه طرح مزبور در دستور كار دولت قرار گيرد. علیالقاعده بايد در آن جلسه مخالفان اين طرح مسائل خاصی را مطرح ساخته باشند كه تغييری چنين فاحش در ديدگاه و برخورد آقای بازرگان ايجاد شده و آن را از حد مخالفت نظری با يك طرح، بسيار فراتر برده باشد. آيا نبايد پرسيد چرا آقای اميرانتظام ترجيح میدهد در مورد علت اين امر سكوت كند؟(مقاله نقدی بر خاطرات عباس امیرانتظام، فصلنامه تخصصی پانزده خرداد، ش33، پاییز 1391)
متن کامل مقاله «نقد خاطرات عباس امیرانتظام»
#عباس_امیرانتظام
🔊به رسانه رسمی بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی بپیوندید:👇
https://eitaa.com/joinchat/861732881Cb60e54e1db