💢مهندسی در تمدن اسلامی ✳️مسلمانان حدود پنج قرن، بزرگ‌ترین تمدن بشری را پایه‌ریزی کردند به گونه‌ای که تا چند صد سال بعد، دانشمدان غربی جیره خوار مسلمانان بوده‌اند، ولی متأسفانه گذر زمان و تبلیغات سوء مخالفان اسلام سبب شد که نسل جوان امروزی از این واقعیت آگاهی چندانی نداشته باشند، به همین خاطر ما در مطالب مختلفی تلاش کردیم به گوشه‌ای از این واقعیت اشاره کنیم، از این‌رو در نوشته‌هایی به خدمات مسلمانان به علم جغرافیا، نجوم، ریاضیات، پزشکی و ... اشاره کردیم، در این نوشتار تلاش می‌کنیم به گوشه‌ای دیگر از این خدمات بپردازیم. 👈یکی از علومی که مسلمانان به آن توجه زیادی داشته‌اند علم مهندسی و مکانیکی است، این علم نزد مسلمانان به «علم الحيل» معروف بود كه مراد از آن، دانش يا شناخت ابزارها و وسايلى بود كه هر يك براى كارى ساخته شده بودند.[1] مسلمانان که در نهضت ترجمه با بسيارى از آثار يونانى و گاه سريانى در این زمینه آشنا شده بودند، تلاش کردند، با ابتکارات خویش آن را توسعه دهند. 👈نخستين مهندسان اسلامى سه برادر به نام‌هاى احمد، محمد و حسن، فرزندان موسى‌ بن شاكر (معروف به بنو موسى) بودند كه به عنوان شخصيت‌هاى درخشان فيزيك و مكانيك شناخته شده‌اند. اين سه، اولين رساله درباره مكانيك را به سال 860 ميلادى نگاشتند و آن را كتاب الحيل نام نهادند. اين اثر شامل اصول فنى و ساختمان‌هاى مكانيكى است.[2] در اين كتاب، يك‌صد دستگاه شرح داده شده كه بيشتر آن‌ها به صورت خودكار و با استفاده از خواص مكانيكى سيالات كار مى‌كنند. اين وسايل شامل انواع فواره‌هاى خودكار، ساعت‌هاى آبى، انواع بالابرهاى آب و چرخ‌هاى چاه، آفتابه‌هاى خودكار و وسايلى از اين دست‌اند. نكته جالب درمورد پژوهش‌هاى اين سه برادر آن است كه آن‌ها پانصد سال قبل از اروپا و براى نخستين بار، ميللنگ در حوزه دانش‌هاى فنى را به كار برده‌اند.[3] 👈این تلاش به حدی زیاد بوده است که ِ خانم دکتر «زيگريد هونكه» در مورد بخشی از آن می‌نویسد: «مسلمانان، نخستين كسانى بودند كه در علوم و ابزار مكانيك و فيزيك تأليفاتى داشتته‌اند. آن‌ها تكنسين‌هاى با ذوق و زبردستى بودند و براى آبيارى زمين، انواع چرخ‌هاى آبى، پمپ‌ها و ماشين‌هايى كه آب را بالا مى‌كشيد، ساختند. «ابن فرناس» در سال 880 ميلادى موفق شد وسيله‌اى پروازكننده با پارچه و پر بسازد كه براى مدتى، او را در هوا نگاه داشت و به حالت پرواز در آورد. منجّمين مسلمان براى رصد كردن ستارگان، لوله‌هايى ساخته بودند كه براى مشاهده ستارگان به كار مى‌رفت. آن‌ها دستگاه تراش‌كارى هم داشته‌اند. دستگاه «السمت المربع» توسط جابربن الفلح ساخته شد كه پايه تئودوليت بود. ابو اسحاق ابراهيم بن حبيب فزارى، اولين كسى بود كه در قرن دوم هجرى اسطرلاب ساخت كه بعدها استفاده‌هاى بى‌شمارى از آن به عمل آمد. ساعت آبى و ساعت پاندولدار و آسياب بادى نيز از اختراعات مسلمانان است.»[4] 📚پی‌نوشت [1]. تاريخ فرهنگ و تمدن اسلام، زهرا اسلامى فرد، دفتر نشر معارف، قم، 1389ش، ص64. [2]. مسلمانان در بستر تاريخ، يعقوب جعفرى، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، تهران، 1371ش، ص193. [3]. دانشنامه جهان اسلام،. زير نظر غلامعلى حداد عادل، تهران، بنياد دايرهالمعارف اسلامى، تهران، 1377ش؛ ج 4، ذيل مدخل «بنو موسى». [4]. فرهنگ اسلام در اروپا، زيگريد هونكه، ترجمه مرتضی رهبانی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 1362ش، به طور اختصار از ج1، ص184 ــ 198. 📌برای مطالعه بیشتر در مورد برخی از خدمات مسلمانان به جامعه بشری می‌توانید به این آدرس مراجعه کنید. 🌐https://www.welayatnet.com/fa/news/133765 #تمدن_اسلامی #خدمات_مسلمانان_به_جامعه_بشری #اسلام #مهندسی_اسلامی #مهندسی #تمدن_غرب_وادار_مسلمانان 🆔 @kalamema