🔴ناتوانی «علوم اجتماعی غربی» از درک «اربعین حسینی»
✍️ احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔻دو روز گذشته فرصتی دست داد تا مروری اجمالی بر نوشتهها و گفتههای روشنفکرنمایان و مدعیان علوم انسانی و اجتماعی متعارف (غربی) داشته باشم.
حتی یک تحلیل مختصر هم درباره «جریان جهانی اربعین»، که دهها میلیون انسان را از گوشه کنار عالم پروانهوار بر گرد شمع حسین به پرواز درآورده است، در گفتار و نوشتار آنان یافت نشد!
بارها گفته و نوشتهایم که علوم اجتماعی غربی حتی از فهم روشمند و ضابطهمند پدیدههای دینی و کنشهای دینداران عاجزند؛ چه رسد به آنکه نسبتی با بنیانها و آموزهها و ارزشهای دینی داشته باشند.
علوم انسانی غربی، «علوم حیوانسازی انسان»اند. این علوم و دلدادگان آنها اساساً نمیتوانند فهمی از حقایق انسانی و ارزشهایی متعالی چون #اربعین و مواکب اربعینی، داشته باشند.
عقلانیت غربزدگان و عقلانیت موجود در علوم انسانی غربی، #عقلانیت موش صحرایی و سگ پاولوفی است. این نوع عقلانیت دنیازده و سگمحور حتی از درک حقیقت یک #موکب کوچکی که توسط کودکان عراقی برپا میشود عاجز است. چه رسد به فهم و درک پدیده مواکب عظیم حسینیان در گوشه گوشه جهان، مواکبی که در طول دو دهه گذشته «مرزهای مکانی» را درنوردیده و با سرعت در حال «همگانی» و «همهزمانی» شدن هستند.
⭕️بی خردان و سفیهان واقعی❗️
♦️بارها افراد سیاسی و جناحی منتقدان خود را «بی عقل و فاقد عقلانیت دینی و سیاسی» نامیده اند که خوب است نگاهی به آیات قرآن و روایات اهل بیت (علیهم السلام) بیندازیم تا معلوم شود بی خردان و سفیهان واقعی چه کسانی هستند؟
📌اولاً از دیدگاه قرآن کریم، منافقینی که مؤمنین انقلابی را متهم به بی عقلی می کنند، خود بی عقلند ولی درک و شعوری از بی عقلی خود ندارند:
«وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ النَّاسُ قالُوا أَ نُؤْمِنُ كَما آمَنَ السُّفَهاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لكِنْ لا يَعْلَمُون
➖و هنگامى كه به آنها(منافقان) گفته شود، همانند مردم مؤمن ايمان بياوريد، مى گويند: آيا همچون بی خردان ايمان بياوريم؟ بدانيد همانا اينها خود بی عقل اند، ولى نمى دانند.» (بقره: 13)
♦️از دیدگاه قرآن کریم، کسانی که با بی تدبیری اقتصادی قوام زندگی مردم را به هم می ریزند، بی عقلند:
«وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً
➖و اموال خود را- كه خداوند آن را وسيله قوام [زندگى] شما قرار داده- به دست سفيهان نسپارید.» (نساء/5)
♦️از دیدگاه قرآن کریم کسانی که به ولایت شیاطین عالم، دل می بندند بی عقلند.
به این سخنان کنایه آمیز رهبر معظم انقلاب دقت کنید:
«اگر زندگى بخواهد عزتمندانه باشد، انسانهاى داراى خِرَد و تدبیر، مشکلات را بهخاطر رسیدن به عزت و شرف انسانى و کرامت انسانى و تقرب الىالله تحمل می کنند؛ انسانهایى که بىخِرَدند همین مشکلات در زندگى آنها هست، آنها را با ذلت تحمل می کنند؛ به جاى اینکه ولایت الهى را قبول کنند، ولایت شیاطین را قبول می کنند:
«وَاتَخَذُوا مِن دُونِ اللَهِ ءَالِهَةً لِیَکونوا لَهُم عِزاً؛
و آنان غير از خداوند، خدایان دروغینی را براى خود برگزيدند تا مايه عزّتشان باشد! (چه پندار خامى!)
فرمولى که انسانهاى بىخِرَد، دستگاههاى بىخِرَد، انسانهاى غافل در دنیا انتخاب می کنند و اتخاذ می کنند، اینجور در قرآن کریم رسوا شدهاست.»
♦️از دیدگاه امیرالمؤمنین (علیه السلام)، کسانی که بجای مقاومت در برابر دشمن، نسخه سازش می پیچند، بی عقلند! چراکه:
«ثمرة العقل الإستقامة»
➖استقامت در برابر دشمن، نتیجه خردورزی است.
(غررالحکم، ص326)
♦️همچنین کسانی که فریب لبخند دشمن را می خورند، بی خرد میباشند؛ چراکه:
«فَإِنَّ الْعَدُوَّ رُبَّمَا قَارَبَ لِيَتَغَفَّلَ فَخُذْ بِالْحَزْمِ وَ اتَّهِمْ فِي ذَلِكَ حُسْنَ الظَّنِّ»
➖همانا چه بسا دشمن نزديك مىشود تا غافلگير كند؛ پس دور انديش باش و خوشبينى خود به دشمن را در این مورد متّهم كن.(شاید معنا این باشد که اگر دیگران دشمنی که فعلا صلح کرده را دربست قبول کرده و دیگران را میخواهند بدین دشمن که فعلا از در صلح آمده خوش بین کنند این خوش بینی آنها باید مورد اتهام قرار گیرد).
(نهج البلاغه؛ نامه 53)
♦️یا در قضیه حکمیت و شرایط پیرامونی آن فرمودند:
«فَإِنَّمَا فَعَلْتُ ذَلِكَ لِيَتَبَيَّنَ الْجَاهِلُ وَ يَتَثَبَّتَ الْعَالِمُ»
➖من اين كار را كردم تا نادان خطاى خود را (در اعتماد به دشمن) بشناسد و دانا بر عقيده خود استوار بماند.
(نهج البلاغه، خطبه 125)
♦️در پایان خوب است نگاهی به سخنان رهبری انقلاب داشته باشیم:
«عقلانیت به معنای محاسبهی صحیح است. بعضیها اسم عقلانیت و عقل را میآورند اما منظورشان ترس، انفعال و فرار از مقابل دشمن است درحالیکه فرار کردن و ترسیدن، عقلانیت نیست.
ترسوها حق ندارند اسم عقلانیت را بیاورند زیرا عقلانیت بهمعنای محاسبهی درست است. البته دشمن تلاش دارد تا معنای غلط عقلانیت را تلقین کند و برخی هم نادانسته، در داخل همان حرف دشمن را تکرار می کنند.
#عقلانیت لازمهی همهی امور است، باید #ظلمستیزی، #عدالتخواهی و مبارزات اجتماعی نیز بر اساس عقلانیت باشد و گرفتار حاشیه نشویم و اصل و فرع را اشتباه نگیریم».