#نکات_اصولی
#اصطلاحات_اصولی
#اطلاق_لفظی
#اطلاق_مقامی
✅ فرق های اطلاق لفظی و اطلاق مقامی:
👇👇👇👇
1️⃣ فرق اول (در بیان #ماهیت)
🔹 اطلاق لفظی، «عدم القید» است و این عدم القید باعث می شود که لفظ شامل همه ی افراد خودش بشود.
🔸به خلاف اطلاق مقامی که لفظ در آن ملاک نیست تا از نوع «عدم القید» باشد، بلکه عقل از سکوت و در مقام بیان بودن مولا، عدم دخالت جزء یا شرط زائد را درک می کند.
2️⃣ فرق دوم (در ناحیه #دال)
🔹 استناد اطلاق در اطلاق لفظی، به خود لفظ است، به این معنا که لفظی وجود دارد که دارای حصص است و از اینکه مولا در مقام بیان است و قیدی نیاورده، معلوم می شود تمام حصص را اراده کرده است.
🔸اما استناد اطلاق در اطلاق مقامی، غیر لفظ است، به این معنا که اگر لفظی هم وجود داشته باشد، صرفا دال بر این است که فقط این اجزاء و شرایط واجب است؛ اما عقل از اینکه مولا در مقام بیان بوده و لفظی نیاورده، نفی جزء یا شرط زائد می کند.
3️⃣ فرق سوم (در ناحیه #مُدرِک)
🔹مدرک در اطلاق لفظی، عقل ابزاری است؛ زیرا به ظهور لفظی استناد می کند.
🔸 ولی مدرک در اطلاق مقامی عقل عملی [یکی از اقسام عقل منبع] است؛ زیرا عقلی که از سکوت و در مقام بیان بودن همه اجزاء و شرایط از سوی مولا، نفی جزء ثالث را درک می کند، عقل عملی حاکم به حسن و قبح است و استناد این ظهور به درک عقل عملی است.
👌نکته: هر سه فرق را می توان در یک فرق ادغام کرد؛ اما چون جهت بحث فرق می کند، دقت اقتضاء دارد هر کدام جداگانه نوشته شود.
💯 مثال👇👇👇
🔹 مثال اطلاق لفظی: مولا می گوید: «اعتق رقبه»؛ از اینکه در مقام بیان است و قید دیگری نیاورده، کشف می شود رقبه خاصی مراد نیست و اطلاق لفظی رقبه، شامل رقبه مومن و کافر می شود.
🔸 مثال اطلاق مقامی: نبی مکرم اسلام «صلی الله علیه و آله» در مقام تعلیم نماز به مسلمانان فرمود: «صَلوا کما رَأَیتُمُونِی أُصَلی»؛ همانگونه که میبینید من نماز میخوانم، نماز بخوانید. از اینکه آن حضرت در مقام بیان تمام اجزاء و شرایط بوده و جزء یا شرط زائدی را اتیان نکرده است، یا نسبت به جزء یا شرط خاصی سکوت کرده است، عقل نفی آن جزء یا شرط را درک می کند.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد #مقیمی (زیدعزه) در درس خارج فقه
🔺 ارسالی از: جناب آقای امیر علی الهی (از طلاب خارج یک مدرسه شهیدین)
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔@Dar_masire_ejtehad