#نکات_اصولی
#امر_به_امر
💠 آیا اطاعت از امر به امر، واجب است؟
✅ بحث #ثبوتی:
1️⃣ گاهی غرض مولی از امر این است که فرد واسطه دستور دهد و امر او #موضوعیت دارد.
👈 در این صورت، امر مولی به تحقق فعل تعلق نگرفته؛ زیرا هدف صدور فرمان از طرف مأمور اول بوده و همین مسأله موضوعیت داشته است. در این صورت، مأمور دوم وظیفهای ندارد.
2️⃣ گاهی غرض مولی آن است که امر نمودن مأمور اول تنها #طریق و واسطه رساندن امر مولا باشد.
👈 در این صورت، امتثال امر بر مأمور دوم واجب است؛ از این رو، اگر امر مولا از غیر طریق مأمور اول هم برسد، باید امتثال شود.
3️⃣ گاهی غرض مولی #تحقق «مأمور به» در عالم خارج است، اما از طریق مأمور اولی؛ چنانچه در دستورات پادشاهان و فرزندان آنان، غرض آن است که دستور «شاه» از طریق فرزندش به اتباع و لشکریانش ابلاغ و امتثال شود.
👈 در این صورت، باید تفصیل قائل شد؛ در صورتی که واسطه مأمور دوم را به انجام فعل #امر نماید، اطاعت واجب میشود، اما اگر امر ننماید، امتثال واجب نیست.
✳️ بحث #اثباتی:
🔸به حسب فهم عرفی «امر به امر» در احتمال #دوم ظهور دارد؛ یعنی امر اول تنها طریق رسیدن امر مولی به مأمور دوم است. بنابراین به هر نحوی دستور مولی دریافت شود، از نظر عقلا امتثال آن واجب و ترک آن مذموم است.
🔻 ثمره عملی بحث «امر به امر»
🔹 ثمره این بحث مشروعیت یا تمرینی بودن عبادات صبی است، که محل اختلاف است؛ زیرا غالباً دلیل مشروعیت عبادات صبی روایاتی است که اولیاء را مأمور مینماید که فرزندان خود را به نماز و روزه امر نمایند. خود این بحث ثمراتی دارد، از جمله اینکه وقتی کودکی بین امام و مأموم فاصله شود؛ و نیز اگر در جماعت، فقط کودک مأموم باشد و امام در تعداد رکعات نماز شک کند؛ اما کودک یقین داشته باشد، در این صورت، آیا بر امام لازم است عمل خویش را برآنچه از بچه مشاهده میکند مبتنی کند یا خیر؟ همه این مسایل مبتنی بر آن است که عبادت کودکان مشروع باشد.
📚 کفایة الاصول، ج1، ص 269؛ دراسات في علم الأصول، مرحوم خویی، ج2، ص88 -90
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#روش_شناسی
💠 استاد آیت الله #علیدوست: لزوم کشف عناوین مرجع و پایه در فرایند اجتهاد
🔹بحثهای روشی را باید خیلی اهمیت بدهید، زیرا رفتار #فقیه را تعیین میکند. لزوم کشف عناوین مرجع و پایه و تمییز آن از غیر آن، یک کلانبحثی است که «توتی اکلها کل حین باذن ربها». یک بحث روشی است که یک متد و #روش به استنباط فقیه میدهد.
🔸 یک مستنبط وقتی میخواهد استنباط کند، مفهومشناسی کند یا حکمی صادر کند، باید #عنوان_مرجع و پایه و اصلی را پیدا کند. سوگمندانه باید گفت که این مسئله مهم در اصول فقه ما جایگاهی ندارد، در حالی که یکی از ملاکهای مجتهد این است که بتواند عناوین پایه را پیدا کند.
🔹مثلا آیا #مجسمهسازی خودش #موضوعیت دارد و عنوان پایه است یا عنوان پایه یک چیز دیگری است؟ یا مثلا #غنا خودش عنوان پایه است؟ شیخ انصاری تصریح میکند که غنا موضوعیت برای تحریم ندارد یا مثلا میگوید: «إنّ حرمة اللعب بآلات اللهو، الظاهر أنّه من حیث اللهو لا من حیث خصوص الآلة»؛ اینجا عنوان پایه، لعب بودن یا آلت بودن نیست، بلکه لهو بودن است. در سخنان شیخ انصاری این اصطلاح عناوین پایه و تحلیلها نیست؛ ولی آن لب قضیه است.
🔸 البته به بهانه پیدا کردن عنوان پایه، عنوان مادر، عنوان اصلی، کارکردگرایی، جدا کردن ثابتات از متغیرات، برگرداندن قوانین بعضها الی بعض و ... نباید عنوان پایه بتراشیم و یادمان باشد که در هر حال از #انضباط_فقهی خارج نشویم.
📚 درس خارج فقه هنر، 1400/8/23 (@ravesh_ejtehad)
👈 #روش_شناسی اجتهاد را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول شهیدین قم