🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹
منازل و درجات انسان بر حسب قوای نفسانی :
انسان تا در مقام جسمانی است گویا باطن وی ترکیبی است از قوای نفسانی که
بعضی #بهیمی و
بعضی #سبعی و
بعضی #شیطانی و
بعضی #ملکی است.
🔹👈از قوه ی #بهیمیه، صفت شهوت و حرص و آز و فجور.
🔹👈و از قوه ی #سبعیه، حسد و عداوت و بغض و کینه.
🔹👈و از قوه ی #شیطانیه، مکر و خدعه و حیله و تکبر و حب جاه و افتخار و استیلا
🔹👈و از قوه ی #فرشته منشی یا ملکیه، علم و زهد و طهارت ریشه می گیرد.
✅👈و اصول کلی اخلاق همین چهار صفت است که دارای اقسام و اسماء گوناگونی است.
🔹👈 و خلاصی از سه صفت اولی ممکن نیست مگر به ریاضت تا که از آن سه رهایی یابد، و صفت فرشته منشی در وی غالب گردد.
🔹👈اولین قوه ای که در انسان به وجود می آید قوه ی بهیمیت است که به وسیله ی آن شهوت و حرص از اوائل کودکی تا جوانی بر آن غلبه دارد
🔹👈و سپس قوه ی سبعیت پدید می آید که در اثر آن صفت عداوت و مناقشه در انسان غلبه می کن.
🔹👈و پس از آن قوه ی شیطانیه ظهور می کند، تا سیاست خود را در طلب دنیا و قضاء شهوت به کار برد.
و آخر کار صفت کبر و عجب و افتخار و استعلاء بر وی غالب می گردد.
🔹👈سپس قوه ی عقل به وسیله نور ایمان در وی تجلی می کند که حزب الهی و از جنود ملائکه است. ✅👈 ولی نیروهایی که نام بردیم همه از حزب شیطان اند.
عقل و لشکریان آن در حدود سن چهل سالگی تکامل می یابند هر چند اصل آن در حدود پانزده سالگی ظاهر می شود، ولی سایر نیروهایی که نام بردیم به سوی قلب سبقت گرفته و بر آن مستولی می شوند، و نفس با آنها انس می گیرد، و نتیجتاً به جانب شهوت می گراید، تا آنگاه که نیروی عقل در وی پدید آید، و نور عقل در نفس تجلی کند، که در این هنگام جنگ بین عقل و قوای سه گانه در صحنه ی قلب در می گیرد حال اگر عقل مغلوب گردد شیطان مستولی میشود و نفس را مسخر خود میسازد و در نهایت جنود و لشکریان شیطان به طور کامل و بدون مزاحمت عقل در وجود انسان مستولی می شوند و نفس را مسخر خود می سازند.
✅🔹👈همچنان که در اول چنین بود ولی اگر عقل به نور ایمان بر قوای دیگر غلبه یافت، سایر قوا تحت امر عقل قرار می گیرند، و در این حال انسان داخل در سلک ملائکه قرار گرفته، و در آخرت نیز با آنان محشور می گردد، ولی بالاخره هیچ نفسی از عاقبت کار آگاه نیست.
📕 اسفار، ملاصدرا اعلی الله مقامه الشریف
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🆔 دارالحکیم
https://eitaa.com/daralhakim