في #القىء و#التهوع و#الغثيان
#متن_عربی
القيء و التهوع حركة من المعدة على دفع منها لشيء فهيا من طريق الفم إلا أن #التهوع حركة من الدافع و هو المعدة لا تصحبها حركة من المندفع. و#القيء يقترن فيه بالحركة الكائنة من الدافع حركة المندفع إلى خارج. و#الغثيان هو حالة للمعدة كأنها تتقاضى بها أى بسبب تلك الحالة هذا التحريك الذي يكون لدفع ما فيها إما راهناً أى دائماً ثابتاً أو قليل المدة بحسب التقاضي من المادة فإنها إن كانت تتولد في المعدة يكون الغثى دائماً و إن كانت تنصب إليها من عضو آخر، يوجد في وقت ويسكن في وقت. و تقلب النفس يقال للغثيان اللازم وقد يقال لذهاب الشهوة أيضاً.
وسبب هذه الأحوال أخلاط فاسدة تؤذى المعدة برداءة كيفيتها أو كثيرة مثقلة تصير كلاً عليها إما مصبوبة في جوفها ويعرض منها القيء؛ لأن المعدة عندما تتحرك لدفع تلك الأخلاط لتأذيها بها ، تطاوعها هي في الحركة إلى الاندفاع إما بسهولة إن لم تكن متشبثة بخملها أو بعسر إن كانت متشبثة أو مداخلة لجرمها غائصة فيما بين طبقاتها ويعرض منها التهوع مع ألم مفرط لأنها لا تخرج عن جرم المعدة بسهولة ولا تطاوعها في الإندفاع عند انزعاجها وحركتها للدفع و تلك الأخلاط تکون.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✅ #متن_فارسی
#قی و #تهوع و #غثیان
حرکتی است که از فم معده برای دفع آن چه در آن موجود است، از طریق فم و تفاوتش این است که تهوع حرکت دافع یعنی معده است به تنهایی و حرکت مندفع با آن نیست، و قی حرکت دافع و مندفع هر دو با هم است که مندفع به خارج آید و غثيان حالت معده است که اقتضای آن حرکت نماید.
به حسب ماده مختلف می شود به این معنی که ماده در اصل معده موجود است غثیان دایمی و ثابت می باشد و اگر از جای دیگر به معده می ریزد تابع ریختن ماده است در وجود و عدم و غثیان دائم را تقلب نفس می گویند و گاهی تقلب نفس را بر بطلان اشتها نیز اطلاق می کنند.
و بالجمله سبب این احوال اخلاط فاسده است که به ردائت کیفیت یا از جهت کثرت معده را ایذا رساند،
و اگر آن اخلاط در جوف معده باشند قی از آن حاصل می گردد، زیرا که چون معده برای دفع آنها حرکت کند آنها نیز به حرکت می آیند و دفع می شوند.
این قدر هست که اگر به خمل معده چسبیده اند به دشواری دفع می شوند و اگر نچسبیده اند به آسانی مندفع می گردند، و اگر متداخل در جرم معده و در میان طبقات آن فرو رفته باشند سبب عروض تهوع می گردند و الم به هم می رسد، زیرا که به سهولت از جرم معده بیرون نمی آیند.
📕 شرح الاسباب و العلامات
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
🆔 دارالحکیم
http://eitaa.com/daralhakim
نکات لازم در غذا خوردن:
نهایت در خوردن غذا خواه از برای معتدل المزاج و خواه از برای غیر او رعایت چند چیز صاحب حفظ الصحه را لازم است.
1⃣🔹 اول اینکه جهد و سعی نمایند که غذای حافظ الصحه از جنس #غذای_دوائیه نباشد.
مثل #بقولات و #فواکه و غیر اینها چه حاد اینها مثل #سیر خون را می سوزاند، و غلیظ آنها مثل #خیار احداث رطوبت مائی که قبول عفونت می کند می نماید، مگر بر سبیل معالجه و تقدم حفظ باشد.
2⃣🔹 دوم تعدیل مقدار غذا که زیاد نباشد که باعث #تخمه و #فساد گردد، و کم نباشد که باعث ضعف و لاغری و سقوط قوت شود، و دست از خوردن غذا بکشد در وقتی که هنوز قدری خواهش داشته باشد؛ زیرا که در هنگام طبخ غذا متخلخل می گردد و به سبب تخلخل معده ممتلی و پر می گردد، پس اگر طعام بسیار خورد که معده پر گردد و جای تخلخل آن نماند باعث سوء هضم و فساد می گردد.
در صورت #فساد لازم است که #امساک_غذا نمایند. اگر بتوانند #قیء کنند و بعد از قی از #گلقند_آفتابی یا به #جوارشات_هاضمه مثل #عود_ترش و جالینوسی و غیره تدارک نمایند.
3⃣🔹سوم سکون و آرام گرفتن بعد از غذا؛ زیرا که در هضم لازم است سکون بدن زیرا که فاعل هضم، حرارت است، و به سبب سکون، حرارت در معده مجتمع می شود، باعث #سرعت_هضم می گردد، مگر قلیل از حرکت که بعد از تناول غذا چند قدم حرکت باید نمود، تا آنکه غذا منحدر و مستقر شود در قعر معده، چنانچه در حدیث نبوی صلی الله علیه و آله وارد شده قال صلى الله : «سير بعد العشاء ولو بقدمین» و مضرترین اشیاء در منع هضم #حرکت_عنیفه است.
4⃣🔹چهارم آنکه تناول ننماید غذا را بدون اشتهاء صادق و گرسنگی مثل اشتهای مست و صاحب تخمه نباشد؛ زیرا که در هنگام سیری و امتلا باعث تداخل و #هیضه و #امراض_ردیه است، و در هنگام غلبه اشتها و گرسنگی مدافعه در خوردن ننمایند، که باعث ریختن صفرا و مواد ردیه است به سوی معده و حدوث #تهوع و #قی و #اسهالات و #هیضه.
ادامه دارد...
📕 حفظ الصحه ناصری
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🆔 دارالحکیم
http://eitaa.com/daralhakim
بدان که میل صفرا یا به ظاهر بدن می باشد یا به داخلش.
پس اگر به ظاهر مایل شود از سه وجه بیرون نیست:
1⃣🔹یکی آن که ماده صفرا لطیف و رقیق بود و به #عرق مندفع گردد؛
2⃣🔹دوم آن که ماده نسبت به اوّل غلیظ بود، و قليل الحدة باشد، و تحت جلد محتبس گردد، و احداث #یرقان کند؛
3⃣🔹سوم آن که ماده ذی غلظت و با حدت بود و #اورام و #بثور پیدا کند.
💢 و اگر به باطن مایل شود، وی نیز از سه وجه خالی نباشد:
1⃣🔹یکی آن که به تجویف امعاء گراید و به #اسهال برآید؛
2⃣🔹دوم آنکه به تجویف معده افتد و به #قی یا #اسهال مندفع شود.
3⃣🔹سوم آنکه در عضوی محتبس ماند، و آن را #متورم سازد البته.
✅و صفرا که از مجرای بول منصرف شود به باطن، بیشتر #سرسام می آرد؛ لان من شأن الصفراء التصعد الى فوق.
📙 مفرح القلوب
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🆔 دارالحکیم
http://eitaa.com/daralhakim