به نوم خداوند پر گودی هومنی
واژگان تک حرف در #زبان_راجی:
در سایر زبان ها نیز این واژگان وجود دارد ،در زبان عربی 《ق》هرچند 《وقی》بوده و جریان قاعده اعلال تنها یک حرف از آن باقی گذاشته ،اما همین حرف که در قنوت معروف به شکل 《قنا》به کار می رود ، به معنی ،نگهدار است.
در گویش راجی هم از این نوع کلمات پیدا می شود نخستین واژه ای که در فرهنگ گویش های ایران آورده شده است،کلمه 《آ،a》به معنی نشسته و از واژگان دلیجانی شمرده شده است .
این معنی در به کار گیری 《هاچشته》نیز به ظهور می رسد ،مثلا وقتی پرسیده می شود ،فلانی چه می کند ؟
که اگر نشسته باشد می توان گفت :《آ》یا 《هاچشته》که هر دو به خوبی این معنا را می رسانند
در کتاب نامبرده در میان کلماتی که با حرف 《آ》شروع می شود فقط همین واژه تک حرف آمده و از کلمات دلیجان قلمداد شده است ،اما بعد از آن که حرف 《ا》آمده ،کلمه《ا》به معنی من،خود از لغات افتری ،بادرود و کاشان شمرده شده است .
دومین واژه از این دست در این اثر ،کلمه 《ب،ba》است که به درستی دو معنا ی ،بگذار و بود برای آن آورده شده است.این کلمه در گویش راجی در همین معنا به دو صورت به کار می رود ،گاهی گفته می شود :《ب ba 》 و گاهی گفته می شود :《ب بو ba,bo》 و ممکن هم هست گفته شود :《برز بو barze,bo》 یا
《برز اشدا بو barze,eshdabo》که از همه آن معنا فهمیده می شود .
مولف تک حرف دیگری را در قسمت معنا کردن واژگانی که با حرف "ب"شروع می شود نیاورده است .
سومین واژه تک حرف در این گویش ،《کka》به معنی اتاق است که در کتاب فرهنگ گویش های ایران نیامده است هرچند مصنف ،《کجهkaja 》را به درستی کلبه ترجمه کرده است .
به نظر نمی رسد کلمه دیگری از این قبیل، در گویش راجی زمان حال ،وجود داشته باشد اما بودنش در نسل های گذشته را نمی توان رد کرد ،همان طور که کلمات دیگری هم بر زبان اجداد ما جاری بوده که امروزه حتی متکلمین گویش راجی نیز آن را به کار نمی برند، مثلا مادر بزرگم به کبریت می گفت: 《حقوhogho》 ،به ناخن گیر می گفت:《منقاش menghash 》 که ممکن است همان مقراض عربی بوده ،به آرد نخوچی، khames》خمس می گفت اما پدر و مادرم با اینکه به این گویش حرف می زدند ،کبریت ،ناخن گیر ،آرد نخود چی می گفتند .
کسانی هم که در زمان حاضر به این گویش صحبت می کنند ،کلمات زیادی را که پدر و مادرشان به کار می بردند ،کنار گذاشته اند.
ناگفته نماند که در بسیاری از زبان ها هنگام به کار بردن کلمات ممکن است آن را،تک حرف به کار ببرند مثلا :نه ،یا ،ته.... این طور بر زبان می آیند اما در کتاب های لغت دو حرف هستند و بحث ما کلماتی است که مولفین نیز آن را یک حرف آورده اند .
#پویش_من_واکسن_میزنم
#پایگاه_خبری_دلیجان
@delijannet