💠 لشکرکشی نظامی مسلمانان
🖋سید احمد متولی حسینی
✅ پدیده اربعین دارای سطوح مختلفی است که همه این سطوح دارای دلالت‌هایی برای ایجاد زمینه ظهور تمدن اسلامی است:
1️⃣ دلالت سیاسی: پدیده اربعین همگرایی جهان تشیع در مقابل جریان تکفیری است که امروز در عرصه منطقه فعالیت می‌کنند. همچنین این پدیده در مقابل تفکر سیاسی دنیای مدرن است که ندای سکولاریسم و جدایی دین را از حوزه اجتماع، بین‌الملل و عرصه زندگی مردم دارد. این دلالت سیاسی خواه‌ناخواه تداوم انقلاب اسلامی در عرصه بین‌الملل و تقویت جبهه انقلاب اسلامی در حوزه منطقه علیه تمدن غرب است.
2️⃣ دلالت نظامی: در اربعین جریان‌های مختلف جهان اسلام گرد هم آمده‌اند و این خود می‌تواند یک رزمایش نظامی علیه جریان‌های تکفیری و جریان‌های زیاده‌خواه غرب باشد. نکته بعدی در بحث دلالت نظامی این است که در زیارت جامعه و زیارت اربعین می‌خوانیم «نصرتی لکم معده» ما همه برای یاری امام معصوم جمع شده‌ایم. این نصرت یک سطح نظامی دارد که یک جمعیت میلیونی برای یاری امام جامعه جمع شده است.
3️⃣ دلالت اقتصادی: در دنیای سرمایه‌داری، جامعه‌ای که با محوریت سود و عقلانیت ابزاری در حال اداره‌شدن است، میلیون‌ها انسان سود زندگی و اموال خود را بدون هیچ چشم‌داشتی در اختیار دیگران قرار دهند. این یک معجزه و پدیده عجیب در دنیای مدرن است.
4️⃣ دلالت‌های معنوی: در #اربعین معنویت ازیک‌سو ساختار تمدنی و جمعی پیدا کرده و از سوی دیگر در عرصه بین‌المللی تجلی می‌کند. این امر در دیگر عبادات ما کم‌سابقه یا بی‌سابقه است.»
📖نشریه دیده‌بان شماره 42
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 هجرت و نصرت الهی
❇️ هجرت در ظاهر حرکت است از منزل و جایی که در آن قرار گرفته‌ایم به جایی که آنجا را قصد کرده‌ایم و می‌پسندیم و انتخابش کرده‌ایم. این مفهوم به لحاظ ظاهری با مفهوم زیارت که به وجود میل و تعلق به مقصد نیز اشاره دارد و با مفهوم حج که قصد و انتخاب غایت را مورد توجه قرار می‌دهد، نزدیک است، اما عمق این مفهوم به شدت به مفاهیمی مثل قیام لله و صلوه نزدیک می‌شود.
✴️ مفهوم نصرت به دو صورت در متون دینی به کار رفته است؛ یکی نصرت به خدا و دیگری نصرت خدا. نصرت الهی رابطه روشنی با نصرت ما به خدا از طریق ارتباط با ائمه دارد. عبارت «و نصرتی معده لکم» که در انتهای زیارت آل یاسین آمده یا عبارت «هل من ناصر ینصرنی» امام حسین(ع) نشان از این دارد که ارتباط‌گیری ما با این ذوات مقدسه باید همراه با عزم بر نصرت باشد و الا ارزشمند نیست.
♻️ به وضوح می‌توان حضور این دو مولفه مهم یعنی هجرت و نصرت را در پدیده اربعین ملاحظه کرد. زائرین در این سفر علاوه بر هجرت صوری(به دلیل عدم امکان عزاداری در برخی از نقاط جهان)، هجرتی معنوی را سرلوحه کار خود قرار داده و به منظور پاکسازی نفس از تمام بدی‌ها و زشتی‌ها، راهی این سفر می‌شوند؛ از طرف دیگر در این سفر تمام افراد به نیت نصرت امام و به تبع آن نصرت خداوند، به بندگان خدا خدمت می‌کنند و بدین‌وسیله پرچم دین را در سراسر جهان برافراشته می‌سازند.
📖نشریه دیده‌بان شماره 42
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 اربعین؛ نمونه‌ای از تحقق جامعه مهدوی
🖋افضل الشامی
«من گمان می‌کنم که این راه‌پیمایی گامی در راستای آماده‌سازی برای شکل‌گیری دولت امام زمان(عج) باشد. بعضی بزرگان که با پای پیاده در این راه‌پیمایی حضور داشتند، معتقد بودند که جامعه‌ای که در این راه‌پیمایی شکل می‌گیرد، متصف به بعضی از ویژگی‌های جامعه زمان حضور امام زمان(عج) است؛ چراکه در آن همگی در بخشندگی و سخاوت از هم سبقت می‌گیرند و هیچ‌کس جز به‌قدر نیازش برنمی‌دارد. این‌ها را تنها درباره عصر ظهور شنیده‌ایم.»
🖋 احمد نادری
«از مظاهر تام ویژگی‌های اربعین می‌تواند همبستگی اجتماعی باشد، کمک به همنوع باشد، هرکس هرچه دارد خالصانه در اختیار دیگری قرار می‌دهد و به تعبیری مردم همه نداشته‌هایشان می‌آورند و با دیگران تقسیم می‌کنند. این همان ویژگی‌های آرمان‌شهری است که در اندیشه تشیع در آخرالزمان وجود دارد. این کاملاً در منسکی به اسم اربعین جلوه‌گر است.»
🖋خدامراد سلیمیان
«در پیوند با پیاده‌روی اربعین دو شرط نیازمند بررسی و تحلیل جدی است؛ یکی از شرایط ظهور، فراهم شدن یاورانی است که حضرت مهدی (عج) را برای تحقق اهداف آن حضرت در تحقق حکومت جهانی یاری خواهند داد. از‌آنجاکه قیام امام حسین(ع) بزرگ‌ترین نمود و نماد از مظلومیت انسان است و حضرت مهدی بزرگ‌ترین نماد مبارزه با ظلم و بیداد و ستم است، می‌توانیم قیام امام حسین(ع) و حادثه عاشورا را آغاز یک پدیده مستمر تاریخی بدانیم که انجام و پایان آن با پایان قیام جهانی مهدی موعود رقم خواهد خورد.»
📖نشریه دیده‌بان شماره 42
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 ماهیت تمدنی اربعین
🎙احمد فربهی
❇️ اربعین جوشش احساسی در بستر عقلانیت است که معلول طبیعی حرکت امام حسین(علیه السلام) می‌باشد. این جوشش احساسی همراه با عقلانیت می‌تواند ترسیم‌کننده تمدن اسلامی باشد؛ همان تمدنی که همه لایه‌های آن مبتنی بر گرایشات و آموزه‌های دینی است.
✴️ وقتی تمدن را تعریف می‌کنند، می‌گویند: گسترده‌ترین و عمیق‌ترین مؤلفه‌های فرهنگی در یک جامعه را تمدن می‌گوییم؛ یعنی وقتی هنجارهای اجتماعی مبتنی بر ارزش‌هایی باشد که آن ارزش‌ها برگرفته از آموزه‌های دینی باشد و اقتضای آن آموزه‌ها این هنجارهای دینی باشد و در قالب سخت‌افزارهای معنادار نمود پیدا کرده باشد، اگر این به شکل گسترده در یک جامعه اتفاق افتاد، تمدن نام دارد.
♻️ اربعین یک مدل است که تمدن اسلامی را برای ما ترسیم می‌کند؛ زیرا حاوی رفتارهای اجتماعی مبتنی بر گرایشات و آموزه‌های دینی است؛ لذا اگر کسی به اربعین نگاه تمدنی داشته باشد، نگاه او می‌تواند نگاه ماهیت‌شناسانه باشد و بیان چیستی اربعین باشد. می‌تواند بگوید اساساً اربعین تحقق تمدن اسلامی در مقیاس کوچک است.
📖نشریه دیده‌بان شماره 42
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 نقص عقلانیت ابزاری مدرن
🖋حسین کچوئیان
✴️ حادثه پیاده‌روی اربعین یک اتفاق غریبی است که ذهن، تشنه فهم آن است. حادثه اربعین از لحاظ شکل کنش دقیقاً مقابل منطق نظام مدرن قرار می‌گیرد؛ چون نظام تجددی یک نظام عقلانی است و بیش از هر چیزی بر حسابگری تأکید دارد؛ اما در اربعین عقلانیت ارزشی حاکم است. در نظام مدرن که عقلانیت ابزاری حاکم است، هدف از عقلانیت، ابزاری برای رسیدن به اهداف دنیایی است.
❇️ در اربعین امکان تجربه جهان دیگری فراهم می‌شود. به‌بیان‌دیگر اربعین امکان تجربه متعالی و قدسی را برای ما فراهم می‌کند. ما برای اینکه نظم جهانی داشته باشیم باید با بنیان‌های ارزشی ارتباط برقرار کنیم. در دنیای امروز ارزش‌ها ما به ازای بیرونی ندارند، اما ارزش‌ها در اربعین ما به ازای عینی دارد و این حادثه نقطه مواجهه انسان با ارزش‌های دینی را فراهم می‌کند. به‌عبارت‌دیگر اربعین یک صحنه، زمان و مکان غیر دنیایی را فراهم می‌کند. در این فضا ما برای تجربه ارزش‌های متعالی، نیرویی پیدا کردیم که منابع قدسی‌کننده ما هستند. این در حالی است که در عالم، منابع قدسی کمی وجود دارد.
📖نشریه دیده‌بان شماره 42
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 بنیادی به یاد استاد
✴️ از «حقوق شهروندی و عدالت» تا «روز نگاشت تنهایی»، از «ارزیابی نهاد علم در ایران» تا «عاشورا و رهایی»، آثارش را که می‌نگریم، به جزیره‌های دورافتاده‌ای می‌مانند که ارتباطی با هم ندارند؛ اما نزدیک که می‌شویم می‌یابیم که وی در سیر آثار خویش به انسان می‌اندیشید؛ انسانی متعالی، متصل به خدا، عدالت‌پیشه و قرارگرفته در جامعه؛ در یک جمله قلم او متوجه انسان مسلمان ایرانی است؛ قرار بود تا زبان مردمش باشد و دغدغه‌های آنان را به گوش جهانیان برساند.
❇️ با رفتنش، فریضه‌ای بر گردن هم‌کیشان خود نهاد تا با ژرف‌اندیشی در منظومه فکری و آثارش، نگاه همگان را به انسان، جامعه، علم و سیاست تغییر دهند. این فریضه حالا با تاسیس «بنیاد فکری معرفتی عماد افروغ» قابل امتثال بوده و حمایت گروه‌های علمی همچون دیده‌بان اندیشه را می‌طلبد.
#بنیاد_عماد
#دیده‌بان_۵۰
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 سوگواری و قیام
❇️ سوگواری امام حسین علیه‌السلام از فلسفه قیام ایشان جدا نیست؛ همان عاملی که موجب شد امام حسین قیام کند و شهادت را با افتخار بپذیرد، دلیل و فلسفه‌ای برای اقامه سوگواری ایشان است. اگر آن حضرت برای زنده نگه‌داشتن اسلام، دفاع از آموزه‌های دینی و اقامه امر به معروف و نهی از منکر قیام کرد، سوگواری برای آن حضرت نیز باید ابزاری برای تحقق و ترویج آموزه‌های دین مبین اسلام، اقامه عدل و امر به معروف و نهی از منکر باشد.
✴️ بنابراین، محافل و مجالس سوگواری که این اهداف را دنبال نکرده، چنین خواسته‌هایی را برآورده نکنند و محتوا و جهت‌گیری درست نداشته باشند، با اهداف حسینی سازگار نیستند و از عقلانیت مورد انتظار، خالی‌اند.
📖نشریه دیده‌بان شماره 42
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 عقلانیت در مناسک
✅ عزاداری بر امام حسین نه تنها مکتب اسلام و تشیع را زنده نگه می‌دارد؛ بلکه روحیه مبارزه با ظلم و ایستادگی و مقاومت در مقابل با فشار و سخت‌گیری سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی دشمنان اسلام و متجاوزان به میهن را در میان امت اسلامی باقی و پایدار نگه می‌دارد. در حقیقت عزاداری، تبلور عملی فریضه تولّی و تبرّی است. اگر محتوای عزاداری فقط بیان احساسات باشد، عاشورا و قیام کربلا برای عزادار در همان حد شور و احساس باقی می‌ماند. این در حالی است که اگر محتوای احساس با حماسه پیوند بخورد، قیام کربلا برای عزادار، حماسه‌ای احساسی می‌شود.
✴️ وقتی سوگواری همراه با معرفت باشد، سبب شکوفایی معنویت است. یادآوری برتری‌ها و مناقب و آرمان‌های اهل بیت آدمی را به سمت الگوگیری و الگوپذیری از آنان سوق می‌دهد. حضور آگاهانه در مجالس سوگواری بذر محبت و فضیلت را بارور می‌سازد و انگیزه لازم برای دریافت فضیلت‌ها را در افراد ایجاد می‌کند. افزون بر این، اشکی که نشانه‌ای از اهداف امام داشته باشد، عامل نجات است.
📖نشریه دیده‌بان شماره 42
🆔 @Didebane_Andisheh
هدایت شده از عصر زنان
💠 طراحی مُد شرعی
🖇 دیده‌بان اندیشه شماره ۵۰
✴️ تکثر و تنوع در رنگ و طرح، بارزترین خصلت پوشش زنان ایرانی است که مرحوم #عماد_افروغ آن را برجسته ساخته و همه آنها را بازتابنده حجاب و عفت شرعی می‌داند. از نظر ایشان مهمترین مشکل در بحث پوشش زنان، عدم خلاقیت در طراحی مدهای بومی با استفاده از خردهفرهنگهای داخلی است که جای خود را به کپی‌کاری و تقلید از الگوهای وارداتی داده است.
❇️ تکرار و عدم پویایی در طرح‌ها یکی دیگر از مشکلات جدی طراحی مد است که منظور از آن محدودشدن طراحان به فرم‌ها و قالب‌های خاص، نبود تنوع در رنگ‌ها، طرح‌ها و عدم به‌روزرسانی و نیز عدم نوآوری در سبک پوشش مبتنی بر اقتضائات فرهنگی بومی است.
🌀 ادامه دارد...
⚠️ علاقه‌مندان برای تهیه نسخه چاپی یا الکترونیکی ویژه‌نامه بررسی اندیشه مرحوم عماد افروغ، می‌توانند از طریق آیدی @m110614 اقدام نمایند.
🔻پایگاه تحلیلی تخصصی عصر زنان
🌐 |@asrezanan_ir|
#بازتاب
📌 بازتاب فروش شماره 50 نشریه دیده‌بان اندیشه در وبسایت «خبرگزاری ایکنا»
❇️ برای خرید نسخه چاپی یا الکترونیکی این شماره در طرح فروش ویژه با ارسال رایگان، فقط تا پایان هفته جاری فرصت باقی است.
🌐 لینک خرید در ایتا و تلگرام
@m110614
🙏 با ما همراه باشید!
🆔 @Didebane_Andisheh
❇️ انحصار توسعه در اقتصاد
👤 محسن میرمهدی
منظور از توسعه در جهان امروز صرفا توسعه اقتصادی با معیارها و موازینی خاص است و اگر گاهی سخن از توسعه فرهنگی هم به میان بیاید مقصود آن فرهنگی است که در خدمت توسعه اقتصادی قرار دارد. اگر مرتضی آوینی امروز در قید حیات بود، در مورد فرهنگ و عدالت در جامعۀ فعلی ایران چه نظری داشت؟ سید مرتضی آوینی نوعی نقد فرهنگ فردی و اجتماعی را مطرح کرد که تا آن زمان در ادبیات فرهنگی و سیاسی ایران بسیار کم‌نظیر بود. اگر در آن دوره منتقدانی همانند جلال آل‌احمد و علی شریعتی در آرزوی تغییرات پایه‌ای اقتصادی اجتماع فعالیت می‌کردند، آوینی در مسیر بثمر رسیدن آرمان‌های انقلاب زندگی و تلاش می‌کرد.
👤 سید احسان خاندوزی
توسعه، تداوم اندیشه‌ی ترقی است و منظور آن در جهان امروز صرفا توسعه اقتصادی با معیارهای خاص است؛ معیارهایی که در راس آن درآمد سرانه و مصرف بیشتر است. فروپاشی خانواده، اضمحلال اخلاق، تخریب محیط زیست و فقر و توزیع نابرابر نتیجه این جهت‌گیری است. حرکت به سوی تکامل و تعالی در اسلام لزوما با توسعه مادی و اقتصادی همراه نیست؛ هرچند مخالف آن هم نیست. به بیان دیگر هدف حکومت اسلامی در مبارزه با فقر، دستیابی به عدالت اجتماعی است نه توسعه یعنی مبارزه با فقر در خدمت اعتلای معنوی و فرهنگی. در نظام اعتقادی ما آن توسعه‌ای معتبر است که بر تعالی روح بشر تکیه دارد و این، به پرهیز از فزون‌طلبی و اسراف و تبذیر و یک الگوی مصرف متعادل منتهی می‌شود نه به رشد اقتصادی محض.
📖نشریه دیده‌بان شماره 49
🆔 @Didebane_Andisheh
✅ هَمزیستی مالِکان مُشاع
👤 ابوالقاسم فنایی
📌 به نظر من میان اخلاق دینی و اخلاق فرادینی دربارۀ هنجارهای مطلوب در اخلاق محیط زیست، «اجماع هم‌پوش» وجود دارد. اجماع هم‌پوش روشی است برای رسیدن به مبنایی مشترک در مقام عمل و همکاری جمعی.
📌 اینکه قرآن انسان را اشرف مخلوقات می‌نامد، به معنای داشتن حق بیشتر نیست؛ بلکه به معنای داشتن تکلیف بیشتر است.
📌 خلیفه‌بودن انسان به این معناست که بخشی از مسئولیت خداوند در قبال محیط زیست و برآوردن نیازهای سایر موجودات طبیعی بر دوش انسان نهاده شده است.
📌 طبیعت ملک مشاع همۀ موجودات زنده است و همۀ موجودات زنده حق دارند از طبیعت استفاده کنند؛ البته بهره‌برداری مالکان مشاع از طبیعت باید براساس هنجارهای منصفانه تنظیم شود.
📖دیده‌بان اندیشه شماره 39
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 اراده‌ای برای انبساط قفل‌های فرهنگ
👤 احمد اولیایی
❇️ آقای افروغ معتقد بود به تعداد آحاد مردم ما کنش فرهنگی داریم. وقتی ما این مقدار تعدد کنش و انتخاب داریم، طبیعتاً نمی‌توانیم یک گزینه انتخابی بر روی میز بگذاریم. می‌گوید وقتی شما با یک ملت 80 میلیونی روبرو هستید که در آن چند مذهب و چند قوم وجود دارد، طبیعتاً نمی‌توانید یک انتخاب پیش‌روی همه بگذارید. وقتی یک انتخاب پیش‌روی همگان بگذارید، فرهنگ به حالت قفل در می‌آید.
✴️ باید فرهنگ و توصیه‌های فرهنگی و انتخاب‌های فرهنگی دارای تعداد تنوع‌پذیری باشند تا این ملت با این‌همه تفاوت‌ها بتوانند گزینه‌های مختلفی را پیدا کنند؛ وگرنه باید گفت همه این مدل بپوشند. در اصل نگاه فرهنگی آقای افروغ این است که ما باید اصول غیرقابل تغییرمان را از بین نبریم ولی زیادش نیز نکنیم و سعی در کم نگه‌داشتن آن کنیم.
🌀 ادامه دارد...
⚠️ علاقه‌مندان برای تهیه نسخه چاپی یا الکترونیکی ویژه‌نامه بررسی اندیشه مرحوم عماد افروغ، می‌توانند از طریق آیدی @m110614 اقدام نمایند.
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 مدل اقتصادی مطلوب
👤 مهران صولتی
در مقایسه وضعیت توسعه‌یافتگی ایران و کره جنوبی می‌توان مطلوب‌ترین مدل اقتصادی برای رسیدن به توسعه را بهادادن به سرمایه‌داری و فربه‌سازی بخش خصوصی برای استفاده از ثروت آن معرفی کرد. ثروت‌سازی و تکثیر سرمایه توسط سرمایه‌داران به مرور زمان سطح کلی سرمایه جامعه را تقویت کرده و ارزش‌های دیگری همچون عدالت را نیز محقق خواهد ساخت.
👤مهدی متولیان
شهید آوینی در کتاب «توسعه و مبانی تمدن غرب» مدل اقتصادی دیگری را پیشنهاد می‌کند که با مدل سرمایه‌داری غربی فرسنگ‌ها فاصله دارد. اقتصاد صلواتی نظریه‌ای است که در آن تکثیر روحیه ایثار و اخلاق بیشتر از تکثیر ثروت در جامعه اهمیت داشته و بازیگران آن نه عده‌ای ثروتمند بلکه تمام اقشار جامعه‌اند. بهترین شاهد این نظریه پیاده‌روی اربعین است که در جامعه انسانی معاصر اجرا می‌گردد.
📖نشریه دیده‌بان شماره 49
🆔 @Didebane_Andisheh
✅ همزیستی آیات اِلهی
👤 محمدجواد فلاح
📌 اگر ما بخواهیم توحیدمحوری، خدامحوربودن و متأله‌بودن را از انسان بگیریم، آن‌وقت دیگر نمی‌توانیم اشرف مخلوقات‌بودن را قبول کنیم.
📌 وقتی که می‌گوییم انسان اشرف مخلوقات است باید نسبت او را هم با سایر موجودات روشن کنیم و یا اگر می‌گوییم عالم در استخدام این موجود است، باید درنظر بگیریم که نوع بهره‌مندی انسان با مسئولیت اخلاقی‌ای که اتفاقاً در ذات اشرف‌بودن آن نهفته است، همراه است.
📌 انسان اشرف مخلوقات است چون توانایی بالایی دارد؛ چون آگاهی بالایی دارد. این آگاهی در کنار این قدرت انتخاب چیزی به نام مسئولیت را پدید می‌آورد که باید در قبال همه موجودات اعم از انسان‌های دیگر، نباتات، حیوانات و جمادات این مسئولیت را رعایت کند و جدّیت به خرج دهد.
📌وقتی انسان هنگامی که به طبیعت نگاه کند گویی دارد حقیقت الهی را می‌بیند، دیگر هر رفتاری را از خود صادر نمی‌کند و به‌خاطر منافع خود به محیط زیست آسیب نمی‌زند.
📖دیده‌بان اندیشه شماره 39
🆔 @Didebane_Andisheh