✅ هَمزیستی مالِکان مُشاع
👤 ابوالقاسم فنایی
📌 به نظر من میان اخلاق دینی و اخلاق فرادینی دربارۀ هنجارهای مطلوب در اخلاق محیط زیست، «اجماع همپوش» وجود دارد. اجماع همپوش روشی است برای رسیدن به مبنایی مشترک در مقام عمل و همکاری جمعی.
📌 اینکه قرآن انسان را اشرف مخلوقات مینامد، به معنای داشتن حق بیشتر نیست؛ بلکه به معنای داشتن تکلیف بیشتر است.
📌 خلیفهبودن انسان به این معناست که بخشی از مسئولیت خداوند در قبال محیط زیست و برآوردن نیازهای سایر موجودات طبیعی بر دوش انسان نهاده شده است.
📌 طبیعت ملک مشاع همۀ موجودات زنده است و همۀ موجودات زنده حق دارند از طبیعت استفاده کنند؛ البته بهرهبرداری مالکان مشاع از طبیعت باید براساس هنجارهای منصفانه تنظیم شود.
📖دیدهبان اندیشه شماره 39
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 ارادهای برای انبساط قفلهای فرهنگ
👤 احمد اولیایی
❇️ آقای افروغ معتقد بود به تعداد آحاد مردم ما کنش فرهنگی داریم. وقتی ما این مقدار تعدد کنش و انتخاب داریم، طبیعتاً نمیتوانیم یک گزینه انتخابی بر روی میز بگذاریم. میگوید وقتی شما با یک ملت 80 میلیونی روبرو هستید که در آن چند مذهب و چند قوم وجود دارد، طبیعتاً نمیتوانید یک انتخاب پیشروی همه بگذارید. وقتی یک انتخاب پیشروی همگان بگذارید، فرهنگ به حالت قفل در میآید.
✴️ باید فرهنگ و توصیههای فرهنگی و انتخابهای فرهنگی دارای تعداد تنوعپذیری باشند تا این ملت با اینهمه تفاوتها بتوانند گزینههای مختلفی را پیدا کنند؛ وگرنه باید گفت همه این مدل بپوشند. در اصل نگاه فرهنگی آقای افروغ این است که ما باید اصول غیرقابل تغییرمان را از بین نبریم ولی زیادش نیز نکنیم و سعی در کم نگهداشتن آن کنیم.
🌀 ادامه دارد...
⚠️ علاقهمندان برای تهیه نسخه چاپی یا الکترونیکی ویژهنامه بررسی اندیشه مرحوم عماد افروغ، میتوانند از طریق آیدی @m110614 اقدام نمایند.
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 مدل اقتصادی مطلوب
👤 مهران صولتی
در مقایسه وضعیت توسعهیافتگی ایران و کره جنوبی میتوان مطلوبترین مدل اقتصادی برای رسیدن به توسعه را بهادادن به سرمایهداری و فربهسازی بخش خصوصی برای استفاده از ثروت آن معرفی کرد. ثروتسازی و تکثیر سرمایه توسط سرمایهداران به مرور زمان سطح کلی سرمایه جامعه را تقویت کرده و ارزشهای دیگری همچون عدالت را نیز محقق خواهد ساخت.
👤مهدی متولیان
شهید آوینی در کتاب «توسعه و مبانی تمدن غرب» مدل اقتصادی دیگری را پیشنهاد میکند که با مدل سرمایهداری غربی فرسنگها فاصله دارد. اقتصاد صلواتی نظریهای است که در آن تکثیر روحیه ایثار و اخلاق بیشتر از تکثیر ثروت در جامعه اهمیت داشته و بازیگران آن نه عدهای ثروتمند بلکه تمام اقشار جامعهاند. بهترین شاهد این نظریه پیادهروی اربعین است که در جامعه انسانی معاصر اجرا میگردد.
📖نشریه دیدهبان شماره 49
🆔 @Didebane_Andisheh
✅ همزیستی آیات اِلهی
👤 محمدجواد فلاح
📌 اگر ما بخواهیم توحیدمحوری، خدامحوربودن و متألهبودن را از انسان بگیریم، آنوقت دیگر نمیتوانیم اشرف مخلوقاتبودن را قبول کنیم.
📌 وقتی که میگوییم انسان اشرف مخلوقات است باید نسبت او را هم با سایر موجودات روشن کنیم و یا اگر میگوییم عالم در استخدام این موجود است، باید درنظر بگیریم که نوع بهرهمندی انسان با مسئولیت اخلاقیای که اتفاقاً در ذات اشرفبودن آن نهفته است، همراه است.
📌 انسان اشرف مخلوقات است چون توانایی بالایی دارد؛ چون آگاهی بالایی دارد. این آگاهی در کنار این قدرت انتخاب چیزی به نام مسئولیت را پدید میآورد که باید در قبال همه موجودات اعم از انسانهای دیگر، نباتات، حیوانات و جمادات این مسئولیت را رعایت کند و جدّیت به خرج دهد.
📌وقتی انسان هنگامی که به طبیعت نگاه کند گویی دارد حقیقت الهی را میبیند، دیگر هر رفتاری را از خود صادر نمیکند و بهخاطر منافع خود به محیط زیست آسیب نمیزند.
📖دیدهبان اندیشه شماره 39
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 فرار از ماکیاولیسم مذهبی
♻️ هر چند که حکومت دینی در بهترین حالت، یک ابزار برای تحقق احکام شرعی و بسط اخلاق است؛ اما آسیب اصلی متوجه این نظام سیاسی، این است که میتواند گرفتار ابزارگرایی و یا به تعبیری «ماکیاولیسم مذهبی» بشود.
♻️ در این نظام سیاسی، هر چند که میان اخلاق و سیاست، فاصلهای وجود ندارد و بنابراین میان محتوا و شکل حکومت فاصلهای وجود ندارد؛ با این حال، داشتن نگاه ابزاری به دین و اخلاق، خطری جدی است، زیرا که محدودۀ بسیار وسیعی از امور اجتماعی را شامل میشود.
♻️ هدف اصلی نظام تئوکراتیک، پاسداری از اخلاق و فضایل انسانی است؛ اما اگر نظارتهای کامل اعمال نشود، اهداف این حکومت نقض شده و خود، مقدمۀ رواج و گسترش رذیلتهای سیاسی و البته با توجیهات اخلاقی و دینی خواهد شد.
🌀 ادامه دارد...
⚠️ علاقهمندان برای تهیه نسخه چاپی یا الکترونیکی ویژهنامه بررسی اندیشه مرحوم عماد افروغ، میتوانند از طریق آیدی @m110614 اقدام نمایند.
🆔 @Didebane_Andisheh
❇️ رابطه توسعه و تمدن
👤حسین کچوئیان
گفتمان مدرن با دسترسی بیشتر به اطلاعات از طریق تکنولوژیهای جدید، مراتب توسعهیافتگی و قدرتمندی خود را معرفی مینماید. در نقطه مقابل طبق نظر شهید آوینی، منشا قدرت و توسعه نه یک امر مادی بلکه یک باور و مساله معنوی است که میتوان از آن تعبیر به تمدن به معنای خاص آن نیز کرد. به بیان دیگر ازمنظر ایشان ممکن است جامعهای از نظر مسائل مادی ضعیف و از لحاظ دارابودن باور و تمدن غنی، قلههای توسعه و پیشرفت را با قدرت معنوی خود درنوردیده باشد.
👤محسن رنانی
برای قدمبرداشتن به سمت توسعه پنج سرمایه اصلی نیاز هست که دو مورد آنها مربوط به بُعد مادی و سه مورد از آنها مربوط به تمدن معنوی جامعه است. منابع فرهنگی هم میتوانند مانند منابع اقتصادی به سرمایه تبدیل شده و برای جامعه سودده باشند و آن را در مسیر توسعهیافتگی قرار دهند. به عبارت دیگر از نظر ایشان سوددهبودن ابعاد معنوی یک تمدن است که میتواند جامعه را در مسیر توسعهیافتگی قرار دهد نه حقانیت و تطابق آنها با فطرت انسانی.
📖نشریه دیدهبان شماره 49
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 آشتی پستمدرنیسم با الهیات
♻️ طرفداران رئالیسم انتقادی ما را به درک و فهم قاعدهمند از جهان فرا میخواند. مرحوم افروغ نیز معناداری و قاعدهمندی را در باور به خداوند جستجو میکند. او میگوید اگر کسی در جستجوها و کنکاشهای فکری خویش به معناداری از مجرای خداوند نرسد، سرانجامش پوچی و بیمعنایی و از همپاشیدگی است.
♻️ یکی از دستاوردهای ارزشمند «رئالیسم انتقادی» حل شکاف و تعارض بین «علم و دین» با استفاده از دیدگاه «تدوین مجدد آموزههای اعتقادی» است. از این منظر، الهیات در عین اینکه باید از وحی اصیل و تجربه قلبی شخصی آغاز شود، باید مشتمل بر الهیات طبیعت هم باشد که نظام طبیعت را نه دستکم گرفته و نه فراموش میکند.
♻️ مساله مهم دیگر، ارائه راهحل برای رفع معضل شرور در عالم است. در تفکر پویشی، واقعیت به صورت یک جامعه تصویر میشود که هریک از اعضای آن، اگرچه از برجستگی برخوردارند، اما از کنترل کامل بهرمند نیستند. بر اساس این دیدگاه، خداوند، شر را بر نمیاندازد، بلکه در سدد است تا آن را با دگرگونسازی و نیز تصویرنمودنِ یک الگوی فراگیرتر که میتواند با آن یکپارچه شود، به خیر مبدل سازد.
🌀 ادامه دارد...
⚠️ علاقهمندان برای تهیه نسخه چاپی یا الکترونیکی ویژهنامه بررسی اندیشه مرحوم عماد افروغ، میتوانند از طریق آیدی @m110614 اقدام نمایند.
🆔 @Didebane_Andisheh
♦️ رویکرد نوسهروردی به وحدت اسلامی
👤 سید جواد میری
♻️ جامعه و کشور ایران از نظر قومی و زبانی تنوع و تکثر بسیاری دارد؛ ما نیاز نداریم این تنوع و تکثر را سرکوب کنیم؛ بلکه باید برای آن یک ساختار تعریف کنیم. این ساختار و سیاستگذاری در حوزه مبانی شکل میپذیرد که من از آن بهعنوان رویکرد نوسهروردی یاد کردهام.
♻️ایران ملک مشاع است یعنی تمام کسانی که در ایران هستند، بهنوعی در این ایرانیت شراکت دارند؛ چه آنها که ایران باستان را سرچشمه هویت ما میدانند؛ چه آنها که مدرنیته را مقوم هویت ما معرفی میکنند و چه آنها که دل در گروی هویت دینی و اسلامی مردم این مرز و بوم دارند.
📖دیدهبان اندیشه شماره 37
🆔 @Didebane_Andisheh
✅ مادری و تدبیر منزل
🔷 به جرات میتوان اذعان کرد که مقوله مادری و تدبیر منزل اولین و مهمترین مسالهای است که زنان در طول تاریخ همواره با آن روبرو بوده و نسبت به انجام بهتر آن دغدغه داشتهاند. «مادری» معمولاً به مفهوم توجه و مراقبت از کودکان، ارضای نیازهای مادی، عاطفی، روانی و احساس مسئولیت در قبال آنها و همچنین برقراری مناسباتی اطلاق میشود که نیازهای آنها را برآورده میکند. «مادر» یک نوع از بودن انسانی، الزامات بیولوژیکی یا زنانگی است که مهمترین پایگاه هویتبخش برای زنان به حساب میآید.
🔶 در طول تاریخ بر اساس تقسیم کار نانوشتهای که بین زنان ومردان وجود داشته، زنان به دلیل وظیفه مادری و تربیت فرزندی که بر عهده داشتند، ماندن در خانه را ترجیح داده و بر همین اساس به تدبیر امور منزل مثل پخت خوراک نیز میپرداختند. آنها به خوبی نسبت به این مساله واقف بودند که ماندن در خانه و انجام کارهای آن هم با فیزیولوژیک آنها تناسب داشته و هم درصد بیشتری از آسایش و امنیت را برایشان فراهم میآورد؛ از طرف دیگر نیز میدانستند که در صورت انجام کارهای مربوط به خوراک، پوشاک و تربیت خانواده، مشارکت جدی در رشد روند اقتصادی خانوار و فرهنگ جامعه خود خواهند داشت.
📖نشریه دیدهبان شماره 46
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 اصلاح اصولگرایی
📌 عماد افروغ معتقد است که یک نظام مستقر باید بتواند با ایجاد تغییراتی مناسب، نسبت به جریانات و ایدئولوژیهای رقیب و تغییر و تحولات اجتماعی، مشروعیت خود را بازتولید کند؛ لذا بدون این بازتولید، به تدریج پایههای توجیهپذیری و معقولبودن نظام سست خواهد شد و هراندازه هم کارآمدی عینی نظام بالا باشد، دامنه توجیهناپذیری ذهنی نظام، کارآمدی آن را فرا گرفته و به بحران مشروعیت میانجامد.
📌 نقد درون گفتمانی از نظر افروغ بدین معناست که انقلاب اسلامی به لحاظ راهبردی و به دلیل اینکه یه پروژه ناتمام است، آنقدر قابلیت دارد که اساس نقد جمهوری اسلامی واقع شود؛ همچنین با این نقد درونگفتمانی دیگر فرصت به گفتمانهای رقیب نخواهد رسید.
🌀 ادامه دارد...
⚠️ علاقهمندان برای تهیه نسخه چاپی یا الکترونیکی ویژهنامه بررسی اندیشه مرحوم عماد افروغ، میتوانند از طریق آیدی @m110614 اقدام نمایند.
🆔 @Didebane_Andisheh
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
❇️اخلاق سیاست مدرن
🎞حسین کچویان
🆔 @Didebane_Andisheh
💠 رابطه توسعه و فناوری
📌 خنثینبودن ماهیت تکنولوژی
حسین معززینیا به درستی بر وجود مبانی فکری و ایدئولوژیکی در دل فناوری اشاره کرده و از این رو توسعه را در تطابق تکنولوژیهای ساختهشده با اهداف کلان نظری توصیف مینماید. خنثینبودن ماهیت فناوری اگرچه امروزه مورد وفاق اکثر نظریهپردازان است، اما اختلاف اساسی در امکان بهرهگیری از آن است.
📌 عدم امکان توسعه تمدن با استفاده از تکنولوژی وارداتی
محسن رنانی معتقد است که نمیتوان با استفاده از فناوریهایی که از تمدن دیگری وارد شدهاند، جامعه را به سمت توسعه کشاند. از نظر ایشان هر تمدن یک جسم دارد و یک روح؛ توسعه زمانی رخ خواهد داد که این دو متناسب با یکدیگر رشد کنند یعنی جنبه سختافزاری و فناورانه ما به همان غنای باورها و ارزشهایمان برسد و از همان سنخ باشد. رنانی معتقد است که در جامعه ما فناوری از خارج وارد شده اما این فناوری با ابعاد معرفتی تمدن ما همخوانی نداشته و از این رو موجب توسعهیافتگی ما نمیشود.
📌 امکان توسعه تمدن با استفاده از تکنولوژی وارداتی
عبدالحسین خسروپناه معتقد است که ما در جهت توسعه ابعاد معرفتی خود در جهان و همچنین تولید تمدن نوین اسلامی، میتوانیم از تمام دستاوردهای فناورانه غربی استفاده کرده و جنبههای منفی معنایی آن بزدائیم. به بیان دیگر از نظر ایشان باید با رویکرد غربگزینی به سراغ علوم و فناوریهای جدید رفت و ابزار مناسب را برای توسعه تمدنی خود پیدا کنیم چرا که در عالم باطل محض وجود نداشته در فناوری وارداتی نیز ابعاد مثبتی یافت خواهد شد.
📌 نقد غرب با استفاده از تکنولوژی غربی
آرش وکیلیان نیز با پذیرش امکان بهرهگیری از فناوری غربی برای توسعه تمدن اسلامی، پا را فراتر نهاده و معتقد شد که با همین فناوریها حتی میتوان تمدن غربی را نیز به چالش و نقد کشید. ایشان به سخنانی از شهید آوینی استناد میکنند که علاوه بر دعوت مردم به همزیستی مسالمتآمیز با فناوریهای غربی، از آنان میخواهد که حالت تهاجمی خود را از دست نداده و با استفاده از همان ابزارها، افول، بطلان و سستبودن تمدن و توسعه غربی را به جهانیان نشان دهند.
📖نشریه دیدهبان شماره 49
🆔 @Didebane_Andisheh