ادعای #CaspianSeaSellOut تا چه حد واقعیست؟ [ #رشتو مختصر درباره مناقشه حقوقی #دریای_خزر...] 1/بر مبنای یک اعتقاد عامیانه، عده ای مدعی اند از آنجاییکه روزگاری دریای خزر محصور بین ایران و شوروی بوده است در نتیجه فارق از اینکه بعدا شوروی تجزیه شده و عدد کشورهای ساحلی به 5 رسیده است، سهم کشور ما از منابع دریای خزر 50درصد و سهم بقیه کشورهای ساحلی 50درصد شوروی سابق. می باشد 2/البته چنین چیزی نه مبنای حقوق بین الملل دارد و نه مبنای منطقی(اگر نه یک کشور مثلا به اسناد مرزها 500سال پیشش میتونست مدعی منافع جغرافیایی بشه و بالعکس). اما یک استثنا وجود دارد و آن هم اینکه وضعیت بهره برداری از منابع بحر محصور قبل از فروپاشی یا تجزیه مشخص شده باشد. 3/به تاریخ که رجوع کنیم سه پیمان حقوقی اصلی بین ایران و شوروی وجود دارد که اگر در آن ها اشاره ای به سهم مساوی از منابع یا چنین چیزی وجود داشته باشد، ایران میتواند به استناد آن مدعی سهم 50درصد از منابع خزر شود 4/پیمان حقوقی اول عهدنامه ترکمنچای است که به موجب آن کشور ایران حتی حق کشتیرانی آزاد با پرچم ایران در دریای خزر را هم از دست میدهد...چه برسد به تثبیت حق استفاده از منابع بالسویه! 5/پیمان حقوقی دوم "عهدنامه منعقده دوستی بین دولتین ایران و شوروی"در سال 1921 هست که در آن صرفا حق کشتیرانی بالسویه در دریای خزر که به موجب ترکمنچای از ما سلب شده بود مجددا بازگردانده میشود اما اشاره ای به حق انتفاع از منابع نشده و حتی خزر "آب آزاد" محسوب شده که عملا به ضرر ماست. 6/متن حقوقی سوم "قرارداد بازرگانی و بحرپیمایی بین ایران و شوروی" در سال1940 است که در آن هم هیچ اشاره ای به سهم طرفین از منابع خزر نشده و تنها نکته مثبت آن استفاده از عنوان "دریای ایران-شوروی" در متن قرارداد است که آن هم از نظر حقوقی چیزی را به نفع ما تغییر نمیدهد! 7/در حالت عادی بر اساس حقوق بین الملل دریاها سهم هر کشور از منابع دریا چیزی بین 200 تا 300مایل دریایی هست(تقریبا به نفع ایران و روسیه)، اما در صورت بروز مناقشه سه فرمول برای تقسیم بندی دریا وجود دارد که... 8/ فرمول اول تقسیم دریا بر مبنای طول خط ساحلی (به نفع قزاقستان با بیشترین طول و به ضرر ایران با کمترین طول ساحل) فرمول دوم تقسیم بر اساس مساحت کف دریا(به نفع روسیه با بیشترین مساحت محصور) فرمول سوم تقسیم به مساوات (بهترین حالت برای ایران با سهم 20درصدی) 9/تمام بحث ها بر سر رژیم حقوقی دریای خزر بر سر پذیرش یکی از سه فرمول بالا در جریان است که البته ج.ا. با وجود اینکه طبق دو فرمول اول حدود 8 تا 10درصد سهم خواهد داشت و به رغم مقاومت شدید کشورهای همسایه(بویژه آذربایجان) تا کنون موفق شده تا محدوده 18درصدی مقتدرانه اعمال حاکمیت کند... 10/کلام آخر اینکه دیدم امشب همان گروهی دلواپس سهم ایران از دریای خزر شده که ننگ بذل بخشش کوه های آرارات و جزیره بحرین را در کارنامه دارند... جای آن مثل معروف که "مژدگانا که گربه زاهد شد!" "سیدسجاد🇮🇷" @didehban313

📌آیا ایران از سهم مالکیت و حق بهره‌برداری خود از دریای خزر کوتاه آمده است؟ 📍یک سری معلوم‌الحال با هشتگهای: #برای_کاسپین_بپاخیز و #درياى_كاسپين و #CaspianSeaSellOut شروع کرده‌اند به اتهام‌زنی علیه ج.ا.ایران! آن هم با استناد به دو معاهده ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰ که می‌دانم آن را هرگز نخوانده‌اند. ❌اتهامی که وارد می‌کنند این است که"دولتمردان ایرانی از حقوق ملت ایران و مالکیت ۵۰ درصدی ایران بر دریای خزر عقب‌نشینی کرده‌اند و قرار است سهم ایران به ۲۰ تا ۱۱ درصد کاهش یابد". ✖️و این، کذب محض است! چرا؟ اگر بخواهیم بر واقعیت و به دور از احساسات و حب و بغض‌های سیاسی موضوع را بررسی کنیم باید به دو نکته توجه کنیم: اگر دریاچه خزر یک دریاچه دایره‌ای‌شکل بود و ایران و شوروی در دو طرف این دایره به طور مساوی ساحل داشتند، طبق منطق و مقررات بین‌المللی، مالکیت هر کدام بر این دریا ۵۰% بود و هر گونه تغییری در جغرافیای سیاسی شوروی نمی‌توانست به این مالکیت ۵۰ درصدی ایران خللی وارد کند. اما واقعیت بر اساس اقلیم و جغرافیایی که در مقابل چشمان ماست چیز دیگری است: ❌دریاچه خزر ۶۵۰۰ کیلومتر ساحل دارد که از این میزان سواحل ۵۸۴۳ کیلومتر متعلق به شوروی سابق بود و تنها ۶۷۵ کیلومتر آن برای ایران است. حال چگونه و براساس کدام منطق عقلی و قاعده می‌توان ادعا کرد که: کشوری که ۹ برابر کشور دیگر ساحل دارد باید به طوری مساوی سهم بهره‌برداری از سواحل دریاچه خزر را داشته باشد؟! ✖️اکنون که شوروی از هم پاشیده و در آن سوی دریاچه خزر به جای یک کشور ۴ کشور: روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان هست، سهم ایران هم چنان همان ۶۵۷ کیلومتر ساحل همیشگی‌اش است و میزان مالکیت ایران بر دریا نیز بر اساس همین میزان ساحل باقی مانده، ولی بخاطر فروپاشی شوروی باز طبق مفاد معاهده ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰ چهار کشور فعلی که جایگزین شوروی سابق شده‌اند بر اساس داشتن سواحل ۵۸۴۳ کیلومتری خود حق بهره‌برداری از سواحل دریاچه خزر دارند. ❌نقشه دریای خزر را ببینید! حالا یک خودکار بردارید و خط مرزی دریای خزر را بین ایران و این ۴ کشور ساحلی ترسیم کنید، طوری که ۵۰% حق بهره‌برداری از سواحل به ایران برسد؛ می‌بینید که حتی روی نقشه هم نمی‌توان این تقسیم را انجام داد، چه برسد به مقررات بین‌المللی حاکم بر حقوق دریاها. ✖️علاوه بر تقسیم دریا بر اساس میزان نوار ساحلی هر کشور، فرمولهای دیگری نیز در حقوق بین‌الملل وجود دارد که بر اساس هیچ کدام از آنها سهم ایران از ۱۱ الی ۲۰% فراتر نمی‌رود. این سهم حداکثر ۲۰ درصدی ایران (بر مبنای تقسیم مالکیت دریاچه خزر بر ۵ قسمت به طور مساوی) هم در صورتی پذیرفته می‌شود که قزاقستان با دارا بودن ۱۹۰۰ کیلومتر از سواحل دریاچه خزر رضایت دهد که از حق خود بگذرد و با ایرانی که تنها ۶۷۵ کیلومتر ساحل دارد حق‌السهم یکسانی داشته باشد. ✖️بد نیست بدانیم که کمترین میزان برخورداری جغرافیایی از سواحل دریاچه خزر متاسفانه متعلق به ایران است: قزاقستان ۱۹۰۰ کیلومتر ترکمنستان ۱۷۶۸ کیلومتر روسیه ۱۳۵۵ کیلومتر آذربایجان ۸۲۰ کیلومتر ایران ۶۷۵ کیلومتر.... ✖️اما شبهه دومی که می‌کنند این است که "بله درست. ایران طبق نقشه کمترین سهم ساحل را در دریاچه خزر دارد، ولی ایران و شوروی در سالهای ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰ معاهداتی داشته‌اند که طبق آنها مالکیت خزر به دو قسمت ۵۰ درصدی تقسیم شده است. چرا جمهوری اسلامی از حق ۵٠% مردم ایران کنار کشیده؟ ❌جواب این شبهه یا راستی‌آزمایی این ادعای واهی اصلا کار سختی نیست؛ چون می‌توان به متن این ٢ معاهده مراجعه کرد: در هیچ بندی از این ٢ معاهده کوچکترین اشاره‌ای به مالکیت ۵۰ درصدی ایران و شوروی سابق اشاره نشده است! یعنی در معاهده ۱۹۲۱حق کشتیرانی ایران در دریاچه خزر به رسمیت شناخته شده است؛ چون قبل معاهده ۱۹۲۱ ایران طبق مفاد معاهده ترکمانچای از حق کشتیرانی در دریاچه خزر ممنوع شده بود که دولت جدید شوروی در آن دوران با معاهده ۱۹۲۱ این حق را به ایران برگرداند. مفاد دیگر این معاهده و معاهده ۱۹۴۰ درباره بهره‌برداری از شیلات، عوارض بندری، نحوه حمل و نقل مسافر و بار و نظایر این‌ها سخن می‌گوید. ✖️بنابراین کسانی که به این دو معاهده استناد می‌کنند یا آن را نخواندند یا می‌دانند، ولی با این شایعات می‌خواهند سیمای مقتدرانه نظام جمهوری اسلامی ایران را در منظر مردم ایران ذلیل جلوه بدهند. ❌ای کاش طبق ادعاها، شاهان بی‌عرضه و خائن ایران عرضه داشتند و در این معاهدات آن چه که اینها شایعه کردند را قید می‌کردند! یا ای کاش جغرافیای خزر و مقررات بین‌المللی اجازه می‌داد که نه فقط نصف خزر که کل آن برای ایران باشد! ولی واقعیت‌ها با "ای کاش‌ها" عوض نمیشود. ✍🏻 #مرتضی_جلیلی @didehban313