🔶️ نکته ای در خوانش دعای «یا من ارجوه»
🔹️دعای «یا من ارجوه»، از ادعیهی معروفهی ماه رجب است که پس از نمازهای یومیه خوانده میشود. پس از مرور روایات این دعا، نوع خواندن آن این گونه یافته شد:
یا من ارجوه ...تا این عبارت:و زدنی من فضلک یا کریم (بدون گرفتن محاسن و حرکت دست).(اقبال الاعمال، ج۲، ص۶۴۴).
🔸️توضیح:
حضرت صادق(ع) در پاسخ به سائل که میپرسد چه دعایی در این ماه بخواند، به او فرمود این دعا را بنویس: یا من ارجوه ... و زدنی من فضلک یا کریم.
پس از آموزش دعا، امام خود شروع به خواندن دعا کرد در حالی که با دست چپ محاسن مبارک را گرفته و انگشت سبابهی دست راست را حرکت میداد. وقتی به پایان آن دعا رسید، این دعا را نیز خواند: يا ذا الجلال و الإكرام يا ذا النعماء و الجود يا ذا المن و الطول حرم شيبتي على النار.
در نتیجه آن چه حضرت در مقام پاسخ به سائل و تعلیم دعا فرمود، تا عبارت «و زدنی من فضلک یا کریم» بوده و نه بیشتر. کیفیت ویژهای را نیز در آن بیان نکردند (گرفتن ریش و حرکت سبابه).
در این لحظه حضرت برای خودش و نه تعلیم، شروع به خواندن دعا کرد و از #ابتدای_دعا، دستی بر محاسن و سبابهی دست دیگر به حالت مناجات به حرکت درآورد (یلوذ) و عبارتی نیز غیر از آن چه تعلیم داده بود ضمیمه فرمود.
از شواهد مهم در تایید این مطلب:
۱. در عبارت پایانی، واژهی «شیبة» نشان دهندهی سپیدی موی خواننده (امام) است؛ در حالیکه اصل دعا برای همه و تعلیم به پیر و جوان و نوجوان است. در نتیجه عبارت پایانی، نمیتواند بخشی از یک دعای همگانی باشد.
اگر گفته شود شاید به دلیل پیر بودن سائل (محمد بن ذکوان) است که حضرت از واژهی شیبه استفاده کرده، شخصی بودن دعا مطرح می شود و باز هم کمکی به مدافع خوانش دعا برای همگان نمیکند.
۲. اینکه امام دست بر محاسن گرفت، در مورد بانوان چگونه است؟ در مورد نوجوانان چگونه است؟ این پرسشهای بیپاسخ نیز شاهدی بر شخصی بودن بخش انتهایی و برخواسته از حالت شخصی امام است.
۳.این دعای مبارک، در طول سال نیز توصیه شده و در آن نیز از بخش پایانی و کیفیت دستها خبری نیست. (الکافی، ج۲، ص۵۸۴).
🔸️نتیجه اینکه: حالت ویژهی دو دست در هنگام خواندن عبارت پایانی (که جزء دعا نیست) از ابتدا از سوی امام پدید آمد، #تنها در زاد المعاد مجلسی است. علامه مجلسی منبع جدیدی برای دعا ارائه نداده تا ما از این اختلاف، پی به اختلاف نسخه ببریم. گویا این مورد، یا خطای کاتب بوده و یا سهو مرحوم مجلسی، که در نقل به معنای ایشان از اقبال سر زده است. (زاد المعاد، ص۱۶).
حتی با توجه به متن زاد المعاد نیز، این بخش انتهایی، جزء دعا نیست و حضرت تعلیم نداده و امر به کتابت ننموده و برآمده از حالت شخصی حضرت است.
طبق نقل رجال کشی که سندش از سند ابن طاوس بهتر و کامل تر است، حضرت صادق (ع) پس از تعلیم دعای روزانه ماه رجب، دستان مبارکشان را بلند کرده و تتمه دعا را خواندند. سپس دست خود را بر محاسن شریف قرار داده و گریستند. در این نقل سخنی از حرکت دادن انگشت سبابه نیست!
لذا می توان این دعا را از ابتداء تا عبارت #یاکریم خواند، بدون حرکت دست.
🔹️این متن درصدد پاسخ به پرسشهایی است که از سوی برخی افراد و بقصد تمسخر ادعیه مطرح میشود و جنبه صرفا تحقیقی دارد و مفید اهل تحقیق است.🔷️
https://eitaa.com/dinpajouhi