📖 درسهای نهج البلاغه ▫️ شرح خطبه ۲۱۶ جلسه دوم / ۹آذر۱۴۰۳ حجت الاسلام قنبریان ▫️فراز اول: فقد جعل الله لی علیکم حقاً بولایة امرکم و لکم علیّ من الحق مثل الذی لی علیکم 🔸 ۴ مقدمه: ۱. موافقین و مخالفین وجود حق! ۲.حق، جعل و اعتبار متکی به تکوین ۳. حق/ حکم/ تکلیف؛ چه تفاوتی می کند چیزی را حق یا حکم بدانیم؟! ۴. دو مقام حق: جعل حق (اهلیت تمتع) / اجراء و استیفاء حق (اهلیت استیفاء) 🔸 شرح فراز: ۱. جعل الله... حقاً ؛ جعل و اعتبار الهیِ حق ۲. "لی علیکم" و "لکم علیّ" ؛ حق مصطلح است یا حکم است؟! ۳. "مثل الذی لی علیکم" ؛ حق متقابل - حق متقابل غیر از تقابل حق_تکلیف است! - حق متقابل متکافوء بین حاکم و مردم! - سخن محمد عبده اول این خطبه ۴. "مثل الذی"؛ در حق بودن(نه متعلق) - در اهلیت تمتع و اهلیت استیفاء؟! #خطبه_۲۱۶ ☑️ @m_ghanbarian

📖 درسهای نهج البلاغه ▫️ شرح خطبه ۲۱۶ جلسه سوم / ۲۳آذر۱۴۰۳ حجت الاسلام قنبریان • اهم نکات جلسه قبل • آیت الله خامنه ای "مثل الذی لی علیکم" را "همان مقدار" تفسیر کردند(۱۴۰۳/۴/۵) ▫️فراز "فالحق اوسع الاشیاء..." • مقام تواصف / و مقام تناصف حق! ❓آیا همان مقام تمتع حق و مقام استیفاء است؟! • معنای تواصف و تناصف • احتمال درست تر در "فالحق اوسع الاشیاء فی التّواصف" • تفسیر درست و کامل "و اضیقها فی التناصف" - تناصف بین حاکم و رعیت در تمتع حق و استیفای آن - شاهدی از عهدنامه مالک اشتر ❗️ تناصف اعم از مقام تمتع و استیفای حق است. #خطبه_۲۱۶ ☑️ @m_ghanbarian

📖 درسهای نهج البلاغه ▫️ شرح خطبه ۲۱۶ جلسه چهارم / ۷دی۱۴۰۳ حجت الاسلام قنبریان ▫️فراز: لا يَجْرِي لِأَحَدٍ إِلَّا جَرَى عَلَيْهِ، وَ لَا يَجْرِي عَلَيْهِ إِلَّا جَرَى لَهُ؛ وَ لَوْ كَانَ لِأَحَدٍ أَنْ يَجْرِيَ لَهُ وَ لَا يَجْرِيَ عَلَيْهِ لَكَانَ ذَلِكَ خَالِصاً لِلَّهِ سُبْحَانَهُ دُونَ خَلْقِهِ، لِقُدْرَتِهِ عَلَى عِبَادِهِ وَ لِعَدْلِهِ فِي كُلِّ مَا جَرَتْ عَلَيْهِ صُرُوفُ قَضَائِهِ، وَ لَكِنَّهُ سُبْحَانَهُ جَعَلَ حَقَّهُ عَلَى الْعِبَادِ أَنْ يُطِيعُوهُ وَ جَعَلَ جَزَاءَهُمْ عَلَيْهِ مُضَاعَفَةَ الثَّوَابِ، تَفَضُّلًا مِنْهُ وَ تَوَسُّعاً بِمَا هُوَ مِنَ الْمَزِيدِ أَهْلُهُ.   • بیان علامه تهرانی: تیغ دولب بودن حق! • در متقابل بودن حق، تصویر به گونه دیگری می شود: حق در مقابل حق؛ نه حق در مقابل تکلیف! • لازمه این فراز: #مساوات در برابر قانون! (نظر برخی فقهاء و حقوق دانان) • معنای مساوات در تنبیه الامة محقق نائینی(ص۱۰۰تا۱۰۶): - اصل طاهر مساوات/ از اشرف قوانین مبارکه - مساوات همه در جمیع نوعیات - بعد از اصل آزادی، مساوات شرط برای ولایتیه بودن حکومت - اختلاف اصناف مکلفین نسبت به انحاء تکالیف؟ • اشاره ای به شواهد ۱۴ گانه از روایات در اثبات مساوات • چرا حق در مورد خداوند متقابل نیست؟(بیان شهید مطهری) #خطبه_۲۱۶ ☑️ @m_ghanbarian

📖 درسهای نهج البلاغه ▫️ شرح خطبه ۲۱۶ جلسه پنجم / ۲۱دی۱۴۰۳ حجت الاسلام قنبریان ▫️فراز: ثُمَّ جَعَلَ سُبْحَانَهُ مِنْ حُقُوقِهِ حُقُوقاً افْتَرَضَهَا لِبَعْضِ النَّاسِ عَلَى بَعْضٍ، فَجَعَلَهَا تَتَكَافَأُ فِي وُجُوهِهَا وَ يُوجِبُ بَعْضُهَا بَعْضاً وَ لَا يُسْتَوْجَبُ بَعْضُهَا إِلَّا بِبَعْضٍ 1⃣ این حقوق متکافئ در مقام جعل و اهلیت، این ملازمات را دارد یا در مقام استیفاء هم؟! • مثال از حق نفقه و حق تمکین • مثال از حق حاکم و رعیت(نامه ۵۰) 2⃣ استیفاء حق با کیست؟ • فرق بین حق معین و مفروز با کلی و مشاع - فرق تقاص با برداشتن فقیر از مال زکاتی؟ ❓اگر حقوق قانونی صنف و طبقه ای داده نشد؟! ❓آیا دولت هم در ضرر به حقوق مالی ضامن می شود؟! 3⃣ چقدر تخلف، مجوز نقض طرف مقابل می شود؟! • روایت قرب الاسناد • سازوکار حَکَم در نامه۵۴ 4⃣ پیدایش نهادهای دیگر در حکومت و نوعی تفکیک قوا • فخذوا هذا من امرائکم... #خطبه_۲۱۶ ☑️ @m_ghanbarian