شیخ اجل سعدی: زبان رسای اخلاق جوانمردی 🔈 گفتاری از فنایی‌اشکوری در روزنامه فرهیختگان #فتوت #جوانمردی #سعدی http://eitaa.com/dreshkevari ◽️

تکفیر مسلمان از نظر صاحب قابوسنامه از ویژگی های عالم جوانمرد (نه هرعالمی) سعۀ صدر و دور بودن از تعصب و تنگ نظری است. عالِم جوانمرد خود را مدار حق و باطل نمی‌داند و به صرف اختلاف نظر با کسی، دشمنی با او نمی‌کند و به آسانی فتوا به کفر کسی نمی‌دهد. در قابوس نامه آمده است: عالِم وقتی جوانمرد است که ... «واجب نکند که در تعصبِ مذهب کس را کافر خواند، که کفر خلاف دین است نه خلاف مذهب. و بر کتابی و علمی غریب انکار نکند که نه هر چه او نداند کفر بود». بنابراین، تکفیر پیروان مذاهب اسلامی از سوی هرکسی که باشد عملی است متعصبانه و تنگ نظرانه و دور از فتوت. #تکفیر #تعصب #فتوت http://eitaa.com/dreshkevari

فتوّت و جوانمردی از نگاه خواجه عبد الله انصاری خواجه عبد الله انصاری هروی در باب نهم از بخش چهارم کتاب گرانسنگ منازل السائرین، که از متون اصلی در عرفان عملی است، تحت عنوان اخلاق از فتوت به عنوان سی ونهمین مقام سلوک بحث و نکات نابی را در این باره ذکر می‌کند که عین بیان خواجه را در اینجا می‌آوریم. قال الله عزّ و جلّ: "إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى." نکتة: الفتوّة أن لاتشهد لک فضلا، و لاتری لک حقا. و هی علی ثلاث درجات: الدرجة الأولی، ترک الخصومه، و التغافل عن الزلّة، و نسیان الأذیّة. والدرجة الثّانیة: أن تقرب من یقصیک، و تکرم من یؤذیک، و تعتذر إلی من یجنی علیک، سماحا لاکظما، و براحا لامصابرة. و الدرجة الثالثة، أن لاتتعلق فی المسیر بدلیل، و لاتشوب اجابتک بعوض، و لاتقف فی شهودک علی رسم. وإعلم ان من احوج إلی شفاعة و لم یخجل من المعذرة الیه، لم یشم رائحة الفتوة. ثم فی علم الخصوص، من طلب نور الحقیقة علی قدم الإستدلال، لم یحل له دعوی الفتوة ابدا. حاصل کلام پیر هرات دربارۀ فتوت این است که جوهرۀ فتوت دو چیز است: نخست خود را از دیگران برتر ندیدن؛ دوم، خود را در برابر دیگران ذی حق ندانستن. فتوت همچون دیگر منازل سالکان سه درجه دارد: درجۀ اول مشتمل است بر: الف. ترک ستیزه جویی، ب. چشم پوشی از لغزش دیگران، ج. فراموش کردن آزار خلق. درجۀ دوم جوانمردی مستلزم سه امر است: الف. نزدیک شدن به کسی که تو را از خود دور می¬کند، ب. اکرام و نیکی به کسی که به تو آزار می رساند، و ج. پوزش خواهی از کسی که بر تو ستم کرده است. جوانمردی اقتضا دارد که این رفتارها را از روی نرمخویی و طیب خاطر و نه از سر فروخوردن خشم و فشار صبر انجام دهی. درجۀ سوم فتوت که با معرفت توحیدی مرتبط است این است که: الف. برای معرفت حق از راه دلیل و برهان سیر نکنی، بلکه با پای شهود گام برداری، ب. خدا را بدون غرض و توقعِ عوض پرستش کنی، ج. در شهود حق به غیر او توجه نکنی. به این بیان، معرفت شهودی حق تعالی و پرستش خالصانه او اوج فتوت است. کسی که حق تعالی را به نور دل نبیند و همچنان در بند برهان و استدلال باشد، او را نرسد که دعوی فتوت کند. از لوازم جوانمردی، گذشت کریمانه از خطاهای دیگران است. کسی که دشمنش را به شفاعت وادارد و از پوزش خواهی او شرمنده نشود بویی از جوانمردی نبرده است. جوانمردی اقتضا دارد که انسان پوزش خطاکار را بپذیرد و بالاتر از آن بدون اینکه از خطاکار توقع پوزش خواهی داشته باشد او را ببخشد و از عذرخواهی دیگران شرمنده شود. اما خواجه از این فراتر می‌رود و می‌گوید باید از کسی که بر تو ستم کرده عذرخواهی کنی. به نظر می‌رسد بیان اخیر زیاده روی باشد و اینکه انسان از کسی که به او ستم کرده عذرخواهی کند به هر توجیهی وجه مقبولی ندارد. #جوانمردی #فتوت #عرفان http://eitaa.com/dreshkevari