🖥 #ببینید ⭕️ بحث درباره معنای تاریخی و افواهی #روشنفکری در برنامه «چشم شب روشن» 💬 #شهریار_زرشناس : تئوریسین های عصر روشنگری، دین را دوره تاریکی و خود را نمایندگان روشنی می دانستند ▶️ @DrZashenas

📚 #واژه‌نامه سیاسی-فرهنگیِ #شهریار_زرشناس 📌کلیدواژه شماره ۳: سکولاریسم (Secularism) 📰حجم مطلب: ۳۰۰ کلمه | ⏱زمان مطالعه: ۲دقیقه ⭕️ #سکولاریسم به معنای اعتقاد به حاکم کردن قوانین، نظام آموزش و مقرارت اجتماعی بر پایه عقل اومانیستی بشر و خارج کردن آنها از مدار دین است؛ به عبارت دیگر، سکولاریسم به معنای غیردینی کردن امور یا حاکم کردن نظام قوانین و ارزش ها و مقرارت اجتماعی غیردینی به جای دینی است. ⭕️ سکولاریسم به معنای اعتقاد داشتن به قدس‌زدایی از امور و غیردینی کردن آنها و تعیین یک چارچوب و کادر مشخص و محدود برای امور دینی و عدم تسری دین به حوزه‌های دیگر است. نظایر آن را می‌توان در قلمرو حقوق قضایی و نظام قانون‌گذاری یا امر تعلیم و تربیت و یا حدود و چارچوب‌های اخلاقی مشاهده کرد. ⭕️ با سکولاریسم، دین مرکزیت خود را نسبت به امور اجتماعی و سیاسی از دست می‌دهد و شئون غیرفردی تفکر دینی نادیده گرفته و یا انکار می‌شود. ⭕️ جدایی دین از سیاست، یکی از تبعات سکولاریسم و از لوازم ذاتی آن است، اما دامنه عمل سکولاریسم در محدود کردن چارچوب تفکر دینی، محدود به سیاست نیست و اصولا دین را به امری فردی و حاشیه‌ای و غیر موثر تبدیل می‌کند. ⭕️ در ایران از حدود 150 سال پیش، سکولاریسم -البته نه لزوما با این نام و عنوان- مطرح شده است. اساسا جریان #روشنفکری ایران که به تقلید از روشنفکری مدرن اروپایی و غربی و به صورتی تقلیدی و ناقص و سطحی پدید آمده است، در وجه غالب خود سکولاریست است. روشنفکری لائیک ایران علنا و رسما سکولاریست است. ⭕️ اینان با طرح یک مسیر استحاله تئوریک تحت عنوان منطبق کردن مفاهیم دین با اقتضائات زمانه، کلیت معرفت دینی را تابع باورها و مفاهیم عصر مدرن می‌کردند که سکولاریسم رکن مهم و لاینفک آن بوده و هست. این جریان را می توان «سکولاریسم نقاب دار» نامید که اغراض سیاسی خود را پشت مغلطه های کلامی و سفسطه های تئوریک و تمثیل های ادبی پنهان می کند. ◀️ به کانال استاد شهریار زرشناس بپیوندید: @DrZarshenas

📚 #معرفی_کتاب 📣📣 مجموعه دو جلدی «نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران» اثر دکتر #شهریار_زرشناس از سوی نشر معارف به چاپ دوم رسید 📰حجم مطلب: ۳۰۰ کلمه | ⏱زمان مطالعه: ۲دقیقه ⭕️ جلد اول کتاب به پیدایش اندیشه و دوران روشنگری در غرب و ظهور نسل اول روشنفکری در ایران عصر مشروطه می‌پردازد و در جلد دوم نسل دوم روشنفکران در ادامه دوره مشروطه و دوران پهلوی بررسی می شود. ⭕️ #شهریار_زرشناس در این کتاب روشنفکریِ ایران را صورتی نازل و بی‌ریشه از #روشنفکری غربی معرفی می‌کند و مقدمه اقدام عملی جهت شکستن ساختار کنونی #غرب_زدگی شبه مدرن و عبور تاریخی از آن را، شناخت مبنایی و تئوریک غرب بر پایه خودآگاهی دینی می‌داند. ⭕️ به نظر دکتر زرشناس استراتژی روشنفکری در ایران، استحاله هویت دینی نظام و تبدیل آن به یک رژیم سکولار است و خطرِ روشنفکری نئولیبرالی پس از انقلاب، تهاجم در برابر اسلام فقاهتی است. ⭕️ نویسنده در بخشی دیگر از این کتاب می نویسد: «آنچه در مشروطه رخ داد و پيروزي اوليه دست پروردگان «مجمع آدميت» در مجلس اول و پيروزي توأم با استبداد روشنفکران وابسته به لژ بيداري پس از استبداد صغير و محاکمه و اعدام مرحوم شيخ فضل الله و در پيش گرفتن خشونت تروريستي عليه روحانيون و نيز انقلابيوني نظير ستارخان و باقرخان و سکولاريزه کردن فضاي فرهنگي و سياسي کشور که نهايتاً به ظهور استبداد متجدّدانه و سکولاريستي رضاخان انجاميد، به راستي يک تراژدي تلخ بود که توسط منورالکفران ايراني و در مسير اغراض دولت انگليس اجرا گرديد. ⭕️ زرشناس همچنین می نویسد: «طراحان «ناسيوناليسم باستانگرا»، در واقع با ساختن يک مفهوم موهوم و بي اساس به نام «تمدن شکوفايي آريايي» در «ايران باستان»، به دنبال دور کردن مردم از هويت اسلامي هستند. آنها اين باستانگرايي نژادپرستانه و موهوم را مادهاي براي حمل صورت غربزدگي شبه مدرن قرار مي دهند؛ زيرا ناسيوناليسم شووينيستي، از اساس یک ايدئولوژي مدرن است» ▶️ @DrZarshenas

📌 #شهریار_زرشناس : شریعتی هم تعلقات دینی داشت هم تعلقات مدرنیستی / شریعتی نوعی اسلام آرمانگرای انقلابی را ترویج می کرد 📰حجم مطلب: ۳۰۰ کلمه | ⏱زمان مطالعه: ۲دقیقه ⭕️ مرحوم #شریعتی وضعیتی دوگانه دارد از طرفی به لحاظ شخصیتی، انسانی آرمان‌گرا، صادق و مومن بر باورهای دینی است. اما اندیشه دینی او به دلیل تعلق مدرنیستی پررنگی که دارد گاهی دچار مشکل می‌شود. ⭕️ نمی‌شود انکار کرد که مرحوم شریعتی مایه‌هایی از اگزیستانسیالیسم و نشانه‌هایی از تفاسیر مارکسیستی و منطق دیالکتیک داشت. اینها وجوه تعلقات مدرنی است که تفسیر او از دین را التقاطی می‌کند؛ اما آیا او مثل #میرزاملکم یا میرزاحسن خان مستشارالدوله، دین را فقط دستمایه اقراض خودش می کند؟ من این باور را ندارم. ⭕️ شریعتی در جایی ایستاده که هم تعلق دینی دارد هم مدرن، اما در کتابهای اسلام‌شناسی‌اش تعلق مدرن پررنگ‌تر می‌شود و تفاسیرش از دین التقاطی می‌شود. در جایی دیگر اما رویکرد انقلابی و آرمانگرایانه و خلوص شخصیتی و صداقت مبارزاتی شریعتی، وجه انقلابی، شورانگیر و آرمانگرای اسلام را که فراموش شده بود برجسته می‌کند. ⭕️ شریعتی از مقطع زمانی ۱۳۴۵ تا پایان عمرش -دانسته یا نادانسته- نوعی اسلام آرمانگرای انقلابی را در میان جامعه‌ای که آماده شنیدن این سخنان بود مطرح کرد هرچند که تفسیر او از اسلام خیلی دقیق نیست اما شور انقلابی ایجاد کرد. ⭕️ روشنفکری التقاطی ایران یک پیوند و یک افتراق با شریعتی دارد اما افتراق جریان سروش نسبت به شریعتی پررنگ است. #روشنفکری نئولیبرال ایران از اواخر دهه ۶۰ در مقابل آرمانگرایی انقلابی قرار گرفت و با شریعتی که از جهاتی تجسم آرمانگرایی انقلابی بود مرزبندی کرد. چرا که شریعتی وجوه سیاسی و انقلابی اسلام را برجسته کرد و به میان مردم آورد. ⭕️ اواخر دهه ۶۰ و اوایل ۷۰ جریان رفرمیست یا اصلاح‌طلبان #نئولیبرال با این هدف که انقلاب اسلامی را از آرمانگرایی انقلابی تهی کنند، عبور از شریعتی را ترویج کرد. برای عبور از انقلابی‌گری اسلامی باید اول از شریعتی گذشت چون امام بزرگتر از آن است که حذف شود. اینها به معنی تایید همه آراء و تفاسیر شریعتی نیست اما غرضِ جریان نئولیبرال از حمله به شریعتی حمله به آرمانگرایی انقلابی بود. ▶️@DrZarshenas