جنبش مردمی احیای زکات
#علوی_بروجردی
✍ دکتر حسن سبحانی نیز یک یادداشت کوتاه منتشر کردند:
• «اقتصاد اسلامی» از جمله مفاهیمی است که در جهان مملو از اندیشهها و تفکرات متفاوت و مختلف از همی که در آن به سر میبریم، با عمری بیش از نیم قرن، توسط علاقمندان و دانشمندانی مرتبط با خویش مورد تحقیق، تدریس و ترویج واقع گردیده و ادبیات نسبتاً مفصلی را، معطوف به تلاشهای علمی صورت گرفته به خود منسوب نموده است. این گرایش فکری در اقتصاد، همچون هر گرایش دیگری میتواند و باید از ناحیه دیگران مورد نقد و بررسی قرار گیرد و از این طریق، در صورتی که ظرفیت داشته باشد متکامل شده و به حیات خویش ادامه داده و به رشد فکری و عملی بشریت کمک نماید.
• نقد و بررسی هم، همانطور که سیره عقلا میباشد با محور قرار گرفتن مقالات و کتب و ادبیات مربوط عملیاتی میشود. زیرا در عرف علما و دانشمندان، مرسوم نمیباشد که نقد و بررسی، به صورت کلی و مبهم و همچنین بدون ارجاع به منابع و مآخذ عالمانه صورت گیرد. البته ممکن است کسانی با هر انگیزهای بدون عنایت به لوازم «روششناسانه» مباحث، چنین بایستههایی را رعایت نکنند، که در آن صورت مقبولیت ماندگاری را هم بوجود نمیآورند. زیرا «عالم » صرفاً و با احتیاط، به موضوع میپردازد و از بحث در سطح مطالب و بدون استناد پرهیز میکند.
• رعایت چنین شیوهای در مباحث و مجادلات عالمانه از برکات بسیاری برخوردار بوده است زیرا هم موجب میشود که بحث و حتی مجادله، تخطئه محسوب نشود و هم توان علمی و ظرفیت و سعه صدر ناقدان را در قلمرو موضوع مشخص (در دانش اقتصاد و یا هر دانش دیگری)، نشان میدهد و یاد آوری میکند که افق فکری دانشمندان در پذیرش و نقد و ترویج دانش تا چه اندازه گسترده و متواضعانه است.
• بر این اساس به نظر میرسد که پرداختن و یا هجمه به یک عبارت کلی همچون «اقتصاد اسلامی» ، بدون استناد به یک موضوع مشخص از آن و بدون ارجاع به مقاله یا نوشته ای درباره موضوع و همچنین بدون اشاره به منبع نشر و صاحب ایده و نظر، از ناحیه هر عالم بزرگواری که در حوزه و یا دانشگاه درس خوانده و در فضای آن تنفس نموده است صورت گیرد، میتواند امری غیر متعارف تلقی شده و حتی به نحوی ناخواسته برچسب بیان ژورنالیستی را بخود اختصاص دهد.
• البته چنین شیوهای ممکن است مقاصد برخی از غیر علما و غیر متخصصان در موضوع را از طریق ترویج مکانیکی آن، تأمین نماید. اما موجبات ارتقاء و شأنیت علمی گوینده و یا نویسنده خود را از حیث «روش شناسی» فراهم نیاورده و از آن حراست نمیکند و حتی میتواند زمینه قضاوتهای آمیخته با صحت و سقم را در خصوص وی رقم بزند.
• ما به دلیل ارادتی که نسبت به اهل علم اعم از دانشگاهی و حوزوی قائل هستیم، ضرورت لحاظ «روش» در پرداختن به موضوع مشمول «شناخت» واقع شده را، خاطر نشان نموده و متواضعانه یاد آور میشویم از آنجا که «معرفت»، همواره از نقد همراه با وقوف به موضوع، بهرهمند بوده و رشد و نمو و گسترش یافته است.
• بنابراین نقد موضوعات در اقتصاد اسلامی و نه ایراد خطابه درباره عنوانی کلی (که طی آن خواننده حتی مطلع نمیشود که از آن عنوان و یا موضوع ، چه استنباطی در ذهن ناقد وجود دارد) را مقولهای لازم و موجب رفع نواقص و کاستیهای آن دانسته و بر این باوریم که متفکران باید از آن استقبال نموده و طرح معرفتشناسانه آن را، مغتنم بشمارند و این در حالی است که مطمئن هستیم برای اهالی انواع اغراض غیر معرفتی در این قلمرو، منطقاً جایگاهی متصور نمیباشد.(انتهای یادداشت)
✅@hassan_sobhani
🔻پینوشت: برخلاف انتظار ما بحث هنوز داغ است. موافق و مخالف، دوست و دشمن در این خصوص موضع میگیرند.
➖➖➖➖➖➖
✊جنبش مردمی احیای زکات
📡 @e_zakat
جنبش مردمی احیای زکات
💢 درست در زمانی که نسخههای تجویزی برآمده از آموزههای #اقتصاد_متعارف، اوضاع اقتصادی کشور ما را به ا
🔻 گزیدهای از نامه اخیر حجتالاسلام علی کشوری به #علوی_بروجردی:
• مصاحبه اخیرتان با یک رسانه و دفاع عجیب شما از اقتصاد سرمایهداری، باعث گردید تا خیل طرفداران تحول در حوزههای علمیه پرسشهای فراوانی را از جنابعالی و نشست دورههای اساتید بپرسند. اضافه بر پرسشهای فنی علما و فضلای تحول خواه حوزه، دو پرسش دیگر را برای بررسی بیشتر مطرح میکنم. توفیق برخورد عالمانه با این سوالات را برای شما مسئلت دارم.
• پرسش اول اینکه: از تأثیرپذیری برخی فقها و جریانهای حوزوی از ایدههای مارکسیستی سخن گفتهاید. - بر فرض پذیرش ادعای شما- چرا از تأثیرپذیری برخی شخصیتهای حوزوی مانند مرحوم حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی و خودتان از نظام سرمایهداری سخنی به میان نمیآورید؟!
• بازخوانی حوادث تاریخی باید مبتنی بر روش و متکی به استنادات دقیق باشد. با برجستهسازی برخی ارجاعات تاریخی و نادیده گرفتن برخی ارجاعات دیگر، تحلیلی دقیق از شخصیتها و حوادث نخواهید داشت. برای تصحیح این نوع از تحلیلهای تاریخی، الگوی فقهی روایت را پیشنهاد دادهایم؛ که می توانید از آن در تحلیل حوادث دهههای ۲۰ و ۳۰ شمسی- که دوران بروز جدیتر تفکرات کمونیستی در ایران است - و تحلیل تاریخ انقلاب اسلامی بهره ببرید.
• همانطور که میدانید نظام کارشناسی کشور در دهه اول انقلاب اسلامی رویکردهای سوسیالیستی داشته و از دهه دوم انقلاب اسلامی هم با تدبیر مرحوم هاشمی رویکردهای سرمایهداری را مکرراً تا امروز اجرائی نموده است. سازمان برنامه و بودجه تاکنون نسبت به شعار اصلی انقلاب مبنی بر نفی کارآمدی شرق و غرب در اداره جامعه، بیتفاوت و نافهم باقی مانده است و البته راه علاج تذبذب این سازمان میان مکاتب مختلف اقتصادی توجه جدی حوزههای علمیه و دروس خارج فقه به الگوی پیشرفت اسلامی است؛ که در این مورد هم جنابعالی و نشست دورهای اساتید کارنامه موفقی ندارید.
✉️ متن کامل نامه (لینک)
✅@olgou4
پ.ن: حجتالاسلام علی کشوری (دبیر الگوی اسلامی پیشرفت) در این نامه نکات خوب و ارزشمندی را بیان کردهاند که مطالعه آن به دغدغهمندان توصیه میشود.(هر چند انتشار این نامه، الزاماً به منزله تأیید و همسویی با تمام نظراتی که مطرح نمودند، نمیباشد.)
➖➖➖➖➖➖➖
✊جنبش مردمی احیای زکات
📡 @e_zakat
جنبش مردمی احیای زکات
💢 درست در زمانی که نسخههای تجویزی برآمده از آموزههای #اقتصاد_متعارف، اوضاع اقتصادی کشور ما را به ا
#علوی_بروجردی
▪️گفتیم شاید بد نباشد به عنوان نمونه، موضع دکتر موسی غنینژاد - از چهرههای مشهور لیبرال کشور - را منتشر کنیم تا واکنش او نیز نقد و ارزیابی شود. در جریان باشید که این فرد سالهاست که در شیپور بازار آزاد میدمد و از نزدیکان و مشاوران دولت تدبیر و امید است.
➖➖➖➖➖➖➖
⭕️ طرح چند پرسش در باره:
«اقتصاد اسلامی»⁉️
موسی غنی نژاد
فقیه اصل و نصب دار، باسواد و فرهیختهای آمده از اقتصاد عقلایی، اقتصاد آزاد حرف زده و فرموده «اسلام نیامده علم بیاورد، آمده ارزشهای معنوی جامعه را بالا ببرد»، آن وقت برخی مدعیان اقتصاد اسلامی از این سخنان برآشفتهاند که ایشان اقتصاددان نیست و خارج از تخصص خود سخن گفته است، گویی این مکلاهای به اصطلاح اقتصاددان تخصص در فقه دارند که با یک فقیه به بحث نشستهاند.
«روزگار غریبی است نازنین.» این رویکرد مدعیان، ناشی از تکبری است که در خوشبینانهترین حالت ریشه در نادانی دارد. اینها اگر آشنایی با مقدمات فقه داشتند میدانستند که بخش بسیار مهمی از فقه مربوط به بحث معاملات است و معامله اساسا در بازار صورت میگیرد و بازار موضوع اصلی علم اقتصاد است. بنابراین، فقیهی که در باره مباحث اقتصادی نظر میدهد خارج از حوزه تخصصی خود سخن نمیگوید.
فقه شاخهای از معارف دینی است که در دنیای مدرن امروزی به آن حقوق میگویند. معاملات در بازار در چارچوب نظام قانونی و حقوقی مشخصی امکانپذیر است و همانقدر که حقوقدان صلاحیت اظهار نظر در باره نظام حقوقی ناظر بر شرایط بازار را دارد ، فقیه نیز از همان صلاحیت برخورداراست و نیازی نیست که خود اقتصاددان باشد.
اما مساله فراتر از این حرفها است. آن مدعی که دکتری اقتصاد از تگزاس آمریکا دارد و در اوایل انقلاب و لابد با دلایل «علمی» دولتمردان انقلابی را قانع کرده که نظام بانکداری متعارف در دنیا ربوی است و قانون بانکداری بدون ربا را با همکاری دیگر «متخصصان» هم فکر خود تدوین کرده و به تصویب رسانده، فرصت را غنیمت شمرده تا ناکارآمدی تاسفبار و پر هزینه این «ابداع انقلابی» خود را پس از نزدیک به چهل سال به بیخ ریش منتقدان ببندد که گویا اعتماد به نفس انقلابی لازم را در برابر غربیان ستمگر ندارند و موجب شکست این طرح شدهاند. او از «نقش مخرب و مهلک اقتصادانان لیبرال که از زمان تاسیس بانک مرکزی در سال ۱۳۳۹ و از اول انقلاب تاکنون» سخن میگوید و یکی نیست بپرسد در این چهل و اندی سال پس از انقلاب اسلامی شما کجا بودید و چه میکردید که لیبرالیسم بر کشور حاکم شده؟
آخر کدام سیاست دولت در چه زمانی لیبرالی بوده؟ اقتصاد دولتی حاکم بر ایران که عملا در همه بازارها قیمتگذاری میکند چه ربطی به لیبرالیسم دارد؟
برای روشن شدن بحث، مدعیان اقتصاد اسلامی بهتر است به این پرسشها پاسخ دهند: هزینههای هنگفتی که پس از انقلاب صرف تحقیقات برای اقتصاد اسلامی شده چه دستاورد مشخصی از لحاظ نظری و عملی برای کشور ما داشته است؟
بیش از چهل سال است میگویید اقتصاد اسلامی نه سرمایهداری است و نه سوسیالیسم، راه سومی است که بدیهای این دو نظام را کنار گذاشته و خوبیهای آنها را یکجا در خود دارد. بسیار خوب، اما این راه سوم که خود نظریهای است غربی و به آن اقتصاد مختلط میگویند. شما که غرب را نفی میکنید چه میگویید؟ نظریه ایجابی شما که نه این باشد نه آن چیست؟ چرا با صرف اینهمه هزینه برای تحقیقات اقتصاد اسلامی نتوانستهاید یک کتاب درسی بنویسید که به مبتدیان بگوید اصول آن، فارغ از سرمایهداری و سوسیالیسم، چیست ؟
دستاوردهای عملی شما با تکیه بر اقتصاد اسلامی چه بوده است؟ چرا به رغم پیاده کردن بانکداری بدون ربا نتوانستهاید تورم دو رقمی اواخر دوران ستمشاهی را پس از گذشت بیش از چهل سال چاره کنید؟ در حالیکه در اکثر قریب به اتفاق کشورهای دنیا، مشکل تورم با تکیه بر بانکداری نوین حل شده است. به غیر از پاسخهای دم دستی و عوامانه لیبرالیسم، نئولیبرالیسم و توطئه دشمنان چه توضیحی برای این همه ناکارآمدی دارید؟
چرا حرفی میزنید و کاری میکنید که همه این معضلات و شکستها به اسم اسلام نوشته شود؟ چرا فکر میکنید شما دلتان برای اسلام بیشتر میسوزد تا آن فقیه عالیقدری که همانند اکثریت قریب به اتفاق فقهای بزرگ میگوید ماموریت دین آوردن علم نیست بلکه تکمیل مکارم اخلاقی است؟ کاسبی با دین عاقبت خوبی ندارد، یادتان رفته تاریخ در باره دلالان بهشت در قرون وسطای اروپا چه قضاوتی کرده است؟
🔻یادداشت دکتر موسی غنینژاد در کانال تلگرامی خود
➖➖➖➖➖➖➖
✊جنبش مردمی احیای زکات
📡 @e_zakat