💠جود بهتر است یا عدل؟
کسی از علی مرتضی سلامالله علیه پرسید آیا جود بهتر است یا عدالت؟ "أیهما أفضل؟ العدل أو الجود؟
فقال علیهالسلام: العدل یضع الامور مواضعها، و الجود یخرجها من جهتها" فرمود عدل بهتر است از جود به دلیل اینکه عدل هر چیزی را در جای خود قرار میدهد و هر حقی را به ذیحق واقعی خود میرساند، اما جود و بخشش، امور را و جریانها را از محل خودشان و مدارشان خارج میکند. جود این است که آدمی از حق مسلم خود صرفنظر کند، به دیگری که ذیحق نیست جود کند. پس جود اشیاء را از موضع خود خارج میکند.
عدل وضع نعمتی بر موضعش
نی به هر بیخی که باشد آبکش
موضع رخ شه نهی، ویرانی است
موضع شه، پیل هم نادانی است
"و العدل سائس عام، و الجود عارض خاص" دیگر اینکه عدالت سائس و اداره کننده #عموم است، چیزی است که پایه و مبنای زندگی عمومی و اساس مقررات است، اما جود و بخشش یک حالت استثنایی است که در موقع خاص کسی به کسی جود میکند و ایثار میکند. جود و ایثار را نمیتوان مبنای اصلی زندگی عمومی قرار داد و براساس آنها مقررات و قانون وضع و آن را اجرا کرد. اگر جود و احسان و ایثار تحت قانون و مقررات لازمالاجراء درآید، دیگر جود و احسان و ایثار نام ندارد؛ بهاصطلاح از وجودش عدمش لازم میآید. جود و ایثار وقتی جود و ایثار است که هیچ قانون و مقررات حتمی و لازمالاجراء نداشته باشد و آدمی صرفاً بهخاطر کرم و بزرگواری و گذشت و نوعدوستی و بلکه حیاتدوستی جود کند. پس بنابراین عدل از جود افضل است. این بود جواب علی مرتضی(ع) در مورد افضلیت عدل از جود.
هرگز یک انسانی که تفکر اجتماعی ندارد و با مقیاسهای فردی اندازه گیری میکند اینطور جواب نمیدهد، نمیگوید عدل از جود بالاتر است. امام علی(ع) در این سخن بسیار پر قیمت خود، به عدل از نظر اجتماعی نگاه میکند و با مقیاس اجتماعی اندازه گیری میکند. این سخن، سخن کسی است که فلسفه اجتماعی روشنی دارد.
✍شهید مطهری، بیست گفتار
✅عدالتخانه#فریاد_مستضعفین
🆔 @edalatkhane