꧁꧂🌼꧁꧂🌼꧁꧂
#لمه
#نمد
#نمدمالی
#لمسو
◻️(۱)
📜نمد مالي و نقش هاي نمد
✍نمد و یا به قول مازندرانی ها #لمه از جمله زمین پوش هایی بوده است که به دلیل رطوبت بالای مناطق جلگه ای در استان مازندران و بویژه روستای #ایمن_آباد و #کروکلا از آن استفاده می شد. هر چند امروزه خبری از آن نیست اما در بعضی از خانه ها می توان آنرا مشاهده نمود.
📝در این گفتار مقاله ای را از نظر می گذرانیم از وبسایت وهومن، که درباره نمد، اطلاعات کاملی را به دست می دهد.
🌸واژه ي « نمد » به يكي از زمين پوش هاي متعددي گفته مي شود كه تحقيقاً مورد استفاده و كاربرد اكثريت قريب به اتفاق اقوام و طوايف ساكن در نواحي مختلف ايران زمين است.
📌در واژه نامه ها (لغتنامه ها)ي فارسي از واژه ي « نمد»(Namad ) چنين معاني و تعاريفي به دست داده اند:
(( لبد (منتهي الارب) (دهار) لبده (منتهي الارب) . نمد . لباده . ( يادداشت دهخدا از نصاب) .
نوعي از فرش كه از پشم يا كرك ماليده سازند و از آن فرش و كلاه و جامه كنند.
(فرهنگ فارسي معين) : و از وي [ خوارزم ] روي مخده و قزاكند و نمد و كرباس و ترف و رخبين خيزد.
(حدود العالم) ….. هر پوشاكي كه از پشم و يا كركِ ماليده ترتيب دهند (ناظم الاطباء). نيم تنه ي نمدي. بالا پوشِ نمدين. كپنك .
(فرهنگ فارسيِ معين). بالا پوشي كه از نمد سازند و چوپانان و ساربانان براي محفوظ ماندن از باران و سرما آن را به دوش افكنند يا بر سر كشند )). (لغتنامه ي دهخدا؛ روايت دويُم؛ ذيلِ واژه ي: نمد).
📌همچنين واژه ي « نمد » در فرهنگ كنايات سخن و قاموس اصطلاحات جاري، كنايه از: ((…هر چيز لخته شده و به هم ماليده و دستمالي و چركين شده [است؛ و في المثل ] گويند: موهايش مثل نمد شده است؛ يعني : سخت بر هم نشسته و غرق عرق و چرك است)) ( لغتنامه ي علامه دهخدا؛روايت دويُم؛ ذيلِ واژه ي: نمد).
📌در ميان مَتَل ها و اصطلاحات توده ي مردم، گهگاه عبارت هايي همچون: (( از نمد … كلاهي داشتن)) [ به گوش مي رسد كه به معنيِ] : از آن سهمي و بهره اي داشتن [ است]. گويند: ما را هم از اين نمد كلاهي است؛ يعني از اين غنيمت سهمي داريم؛ يا از اين مقوله اطّلاعي و علمي داريم؛ يا: در اين كار دستي داريم)). (پيشين؛ ذيل همان واژه) و يا گهگاه در ميانه ي سخنانِ توده ي مردم مي شنويم: ((فلاني، نمد توي آب دارد))؛ اصطلاحِ: (( نمد در آب داشتن، كنايه از: مكر كردن و در فكر حيله و دغا بودن[ است] (برهان قاطع).
📌همچنين اصطلاحات و كناياتي نظير: (( نمد شدن)) نيز در فرهنگ كنايات استعمال مي شود كه به معني: كِرِخ شدن يا كِرِخت شدن ؛ سِرْ شدن و يا خواب رفتن است و در موردِ اعضاء و جوارح انساني همچون : دست و پا به كار مي رود. و گاه نيز عبارتِ : (( با نمد سر بريدن)) را مي شنويم؛ اين عبارت مترادف و معادلِ: (( با پنبه سر بريدن)) است؛ كه (( كنايه از : با زبانِ خوش، دمار از روزگارِ كسي و يا خصمي در آوردن است )) (دهخدا؛ ذيل همان واژه).
📌همچنين ، نام ها، عبارت ها و كناياتي نظير: از نمد گذشتن؛ با نمد داغ كردن؛ نمدِ آبچين؛ نمد آبداري؛ نمدِ آهكي؛ نمد افكندن يا نمدْ افكنده؛ نمد به گردن افكنده رفتن؛ نمدِ بيد زده و….نيز درقاموس اصطلاحاتِ توده ي مردم استعمال مي شده، كه بعضاً ( و بلكه: عمدتاً!) امروزه منسوخ گشته و ديگر كاربردِ چنداني ندارد، مگر در ميانِ سخن ها و عبارت هاي روزمرّه ي توأم با كنايات و مَثَل هايِ برخي پيران وسالخوردگان.
👆غرض از ذكر مطالب فوق طرح چنين پرسشي بوده: آنچه كه تقريباً همه ي ايرانيان «#نمد» مي نامند و توده ي مردمِ اقوام و طوايفِ گوشه و كنارِ ايران زمين، در زندگي خويش از آن سود مي برند؛ در مورد اين شيء مَتَل ها و ضرب المثل ها ساخته اند و نيز برخي از اسباب و لوازم، با تركيبِ چنين واژه اي نامگذاري شده و حتي با استفاده از نامِ آن، برخي اصطلاحات و كنايات ساخته و پرداخته اند، چيست؟ چگونه ساخته مي شود؟
موارد كاربرد آن در كجا هاست؟ و روي هم رفته برآنيم: از چئي، چگونگي و موارد سودمندي آن آگاهي يابيم و به قولي كه پيشتر: در سطورِ فوق نيز گفته ايم (( ما نيز ميخواهيم از اين نمد كلاهي داشته باشيم!! )). از اين رو در سطورِ پسين، سعي خواهيم نمود، تا حد امكانِ اين دفتر و برگه هايِ آن ، به معرّفيِ چئي، چگونگيِ طرز ساخت ، طرحها و نقوشِ مورد استفاده و نحوه ي نقش نمودن بر رويه ي نمدهايي كه توسط نمد مالانِ بخشِ مركزي و غربيِ استان مازندران ساخته يا ماليده مي شود، بپردازيم.
🌐http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/2694
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
💥#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
ادامه👇👇
꧁꧂🌼꧁꧂🌼꧁꧂
#لمه
#نمد
#نمدمالی
#لمسو
◻️(۴)
📌نمد بته جقّه اي با حاشيه ي هفت و هشت – عناصر نقش شده بر اين نمد ، كاملاً تزئيني است .
اما شايان ذكر است كه: ترنج نمادي از پهلواني است. با نگاهي دقيقتر به البسه ي ورزشكارانِ « ورزش باستانيِ ايران» به روشني مي توان دريافت كه اين نقش بر روي شلوارك هايي كه ايشان به هنگام ورزش در زورخانه مي پوشند، نقش گرديده است؛ كه به نظر مي رسد از ديرينگيِ قابل ملاحظه اي برخوردار است و امري حادث نيست. همچنين: حاشيه ي هفت و هشت كه در اغلبِ نمد ها مشاهده مي شود، مأخوذ از نمادِ ايزد يا ايزد بانوانِ باستاني است كه خويشكاريِ ايشان سرپرستي و اداره ي اوضاعِ آبهاي گيتي بود و به عنوان موكل آبها شناخته و انگاشته مي شدند. كار: نمد مالانِ غرب #مازندران.
📌نمدِ محرابيِ با حاشيه ي هفت و هشت. نمد هايي از اين دست، همانگونه كه از عبارتِ نوشته شده بر آن بر مي آيد: نذر و وقفِ تكايا، مساجد و بقعه هاي متبركه مي شده است . از اينرو كه در بنايي اسلامي – شيعي قرار گرفته است،
نقشِ محراب كه اساساً مأخوذ از فرهنگِ اسلامي است بر آن مشاهده مي شود. عبارت نوشته شده بر نمد: «هديه به واجبِ احترام،۱۳۷۶ هجري قمري». آنچه كه واجبِ احترام و منظورِ نظرِ اين عبارت است: مسجد و يا بقعه ي متبركه و مقدسي است كه اين زمين پوش در آن قرار مي گيرد. كار: نمد مالانِ غرب مازندران.
📌نمد چهارگلِ جوزي – پشم هايي كه به رنگِ جوزي يا گردويي اند، به نظرِ نمدمالانِ غرب مازندران واجدِ بهترين كيفيت و برخوردار از عمري طولاني اند. نقشِ اين نمد، از چهار نمادِ چشمِ اژدهاي در كنار هم قرار گرفته تشكيل شده كه به واسطه ي قرار گرفتن در كنار هم، از انرژيِ دافعه ي بيشتري به منظورِ دور راندنِ چشم هاي بد برخوردار شده اند.
📌اجراي اين نقش، به نسبت، بيش از نقش هاي ساده تر كار و زمان مي برد و از همين رو از ارزش ماديِ بيشتري برخوردار است. در گوشه اي از اين نمد، عددِ « ۱۳۶۰» به ديده مي نشيند كه مبينِ سالِ ساختنِ نمد است، يعني : ۱۳۶۰ خورشيدي.
اين امر به منظورِ تعيينِ عمر نمد و كيفيتِ بالايِ آن توسط نمد مال اعمال مي شده است . زيرا توده ي مردم با ديدنِ تاريخ و پي بردن به عمرِ طولانيِ نمدي خوب، نام و نشانِ نمد مال را جويا شده و اگر برآن شوند كه نمد خوب و با كيفيت تري خريداري نمايند، به همان نمد مال مراجعه نموده و نمد هاي مورد نياز خويش را از او خريداري مي كنند. كار: نمد مالانِ غرب مازندران.
📌نمد يك گلِ سودار – نقشِ وسط اين نمد لوزي است كه توسط يك مربع احاطه شده است. مربع در نمادهاي اغلبِ اقوام نمادي از تماميت ارضي، كمال و تعقّل است. در دين مبين اسلام، و در احاديثِ نبوي آمده است كه: « إنَّ اَوَّلَ مَا خَلَقَ اللهُ الْعَقْلُ » : اول چيزي كه خداوند آفريد عقل بود (نك . به : اصول كافي؛ علامه كليني – نيز. به : اللآلي المصنوعه ، ج ۱ ؛ ص ۱۳۰ و ۱۲۹ ؛ همچنين : وافي فيض ، ج ۱ ، ص ۱۹ و ۱۷ ).
📌بنابراين شايد اين محصور بودنِ عناصر در چهار چوبِ مربع كه خود نمادِ تعقّل و خردِ انساني است، نمادي از گوهري باشد كه خداوند آفريده و آن را موجب فخر و مباهاتِ انسان قرار داده است. كار: نمد مالانِ غرب مازندران.
📌نمدِ چراغبونيِ گردِ گلدار، لب سياه – از نام اين نمد واضح مي نمايد كه نمد مالان نامِ «چراغ بوني» بدين نقش داده اند.شايد از آن رو كه رنگِ زرد كه در كنارِ تيره گيِ مركزيِ نقش اين نمد همچون شعله ي چراغ يا فانوسي به نظر مي رسد، چنين نامي بر آن نهاده باشند. اما بايد افزود كه: در كنارِ هم نشستنِ تيره گي و روشنايي، از قديم الايام، خاصه در ايرانِ باستان، معرفِ ديدگاهِ دوبُن نگرانه ي توده ي مردم ايران بوده است. اين نمادِ ثنويت، كه آميخته به فرمي تزئيني است، توسط ستاره اي چهار پر، محصور شده است. كار : نمد مالان غرب مازندران.
#ایمن_آباد
#کروکلا
✍عبدالرضا حجازی
پژوهشگر در زمینه ی: انسان شناسی فرهنگی. فرهنگ و هنر اقوام فلات ایران
🌐http://www.imanabadkarokela.com/index.php?option=com_content&view=article&id=2126:2015-04-06-18-14-18&catid=85&Itemid=688&lang=fa
🌐http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/2694
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
💥#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─