✍پاسخ :
«روضه مکشوف» یا همان «روضه باز» اصطلاحی است که در مرثیه خوانی یا همان روضه خوانی، مورد استفاده منبری ها و مادحین قرار می گیرد.
و در اصطلاح یعنی بیان تفصیلی واقعه و مصیبت اهل بیت(علیهم السلام) بدون ملاحظه هیچ گونه مانعی با بیان جزئیات آن!
این نوع روضه خوانی، در نزد اغلب مداحان پسندیده نیست، چرا که مستلزم بیان مطالبی است که طرح آنها گاهی مستلزم اسائه ادب و گاهی مستلزم ناراحتی اولیاء الهی و گاهی موجب تحریک شدید احساسات شنونده می شود.
به همین خاطر از سوی بزرگان توصیه می شود، وقایع و مصائب اهل بیت(علیهم السلام)، به صورت اجمالی مطرح شود.
در عین حال برخی از مداحان به انگیزه های مختلف و با نظرات متفاوتی روضه مکشوف را در شرایطی خاص و مجالسی ویژه بلا اشکال می دانند.
مثلا در روضه امام حسین(علیه السلام) آمده است که؛
«وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلى صَدْرِکَ، وَ مُولِغٌ سَیْفَهُ عَلى نَحْرِکَ، قابِضٌ عَلى شَیْبَتِکَ، بِیَدِهِ، ذابِحٌ لَکَ بِمُهَنَّدِهِ»
♦️شمر بر روی سینه ات نشسته بود و شمشیرش را بر گلوگاه تو گذاشته بود و محاسن غرقه به خون تو را، بدست گرفت و با شمشیر تیزش سر از بدنت جدا میکرد.
در گذشته این نوع مرثیه سرایی، فقط در روز عاشورا متداول بوده و شخص مداح نیز فقط به متن عربی آن اکتفاء می کرده است.
برخی نیز قائلند که روضه اهل بیت(علیه السلام) به این نحو، موجب قساوت قلب می شود و در حکم فقهی آن، برخی مراجع قائلند که؛
باید روضه به گونه ای باشد که نه موجب قساوت قلب شود و نه موجب وهن مذهب!
به هر حال، مردم با روحیات مختلف هستند و برای روضه مکشوف خواندن باید شرایط مجلس و روحیات افراد، توسط مداح، در نظر گرفته شود.
معدودی هم معتقدند که روضه را مکشوف نباید خواند و اگر نیاز به روضه مکشوفی بود، معصومین(علیهم السلام) بعد از امام حسین(علیه السلام) مشروح و ریز وقایع عاشورا را تدوین کرده و به مردم میگفتند.
بعضی ها هم قائلند که چرا باید اصلا با ذکر مصیبت اهل بیت(علیهم السلام) دل قسیّ شود؟
و این رو قبول ندارد، ولی برای خود، حد و مرزی قائلند که نکند حق گریه آن اداء نشود.
👤 #استاد_جاودان در این رابطه می گوید :
«اینکه مثلا به یک بیان دیگر روضه مکشوف خوانده شود یا خوانده نشود، اصل اینکه کسی بگوید نباید روضه مکشوف خواند، درست نیست و اینکه بگوییم در هر جایی میتوان خواند، این هم منطقا درست نیست.
یعنی اگر بگوییم روضه مکشوف خواندن اصلا خطاست، این حرف غلطی است.
به عنوان مثال الان در جامعه جهانی آمریکا و صهیونیستها جنیاتی مرتکب شده و ظلمهایی میکنند و یکی از خواستههاشان این است که کسی ظلمهایشان را برملا نکند و نگوید که در فلان منطقه جهان چگونه انسانهای بی گناه را کشتند و رسانهها نیز آنها را بیان نکنند و نشان ندهد که در فلان منطقه دنیا کسی را میکشند و جگر انسانی را به دندان میکشند.
اگر بنا را بر این بگذاریم که اصلا روضه مکشوف نخوانیم این خواسته یزیدیهاست و در اصل به همین دلیل بوده که ائمه اطهار(ع) ما هم یک چیزهایی را مکشوف گفتهاند و آرزو و دلخواه یزیدیها این بوده که این موارد گفته نشود.
خواندن روضه مکشوف و باز در هر شرایطی دل آدم را سنگ میکند.
بنابراین اینکه هیچگاه روضه نباید مکشوف خوانده شود، صحیح نیست؛ ولی گفتن در هرجا و موقعیتی هم صحیح نیست.»
👤حجت الاسلام #سید_حسین_مومنی در این رابطه می گوید :
«گاهی اوقات دیده میشود روضهای را که تأیید شده با بیان معصوم است، در جلسات میگویند آقا نخوانید و نامش را هم میگذارند روضه مکشوف!
با این حرف شما در حقیقت امام رضا(ع) را به روضه مکشوف خواندن متهم میکنید.
اصلا ما روضه سنگینتر از روضه امام صادق(ع)، امام رضا(ع) و حضرت حجت(عج) نداریم.
نقل است که؛
روضهخوان خدمت معصوم بود و خواست مراعات کند اما امام معصوم فرمود :
« همانگونه که برای خودتان روضه میخوانید، برای ما هم بخوانید.»
من بحث مکشوف خواندن را بهصورت خاص در مورد اسارت حرم آل الله میدانم.
باتوجه به مطالب کتاب لؤلؤ و مرجان مرحوم نوری اصلا ورود در این مقوله صلاح نیست ولی بیان نکات و روضههای دیگر به جهت اینکه انکسار قلب را زیاد میکند، لازم است.
بعضیها میگویند روضهها قساوت قلب میآورد. این حرف از حرف قبلی بدتر است.
اهل بیت(ع) قرآن ناطقند!
مگر گوش دادن به قرائت قرآن قساوت میآورد که بیان گوشهای از مصائب معصومین اینگونه باشد؟!
کسی که این حرف را میزند، باید ببیند با چه انگیزه و هدفی وارد مجلس سیدالشهدا(ع) شده است.
نظر من این است که هرچه حرارت بیشتر باشد و اقبال نسبت به مجلس صورت بگیرد، اثرش بیشتر خواهد شد.»