معیار #انسانیت انسان #عقل او است:
از ديدگاه امام علی (ع) انسانيت انسان به عقل او است. آن حضرت در حديثى تفاوت انسان و حيوان و فرشته را بدينگونه بيان مى فرمايند : خداوند در فرشتگان عقلى بدون شهوت نهاد، و در چارپايان شهوتى بدون عقل، و در فرزندان آدم هر دو را قرار داد. پس هر كه عقلش بر شهوتش غالب گشت، از فرشتگان برتر است و هر كس شهوتش بر عقلش پيروز شد، از چارپايان بدتر است. (15)
بر اساس اين حديث شريف، تفاوت انسان با حيوان در عقل او است، و تفاوت او با فرشتگان در شهوت، و تفاوتش با هر دو در تركيب عقل و شهوت و لوازم و آثارى است كه از اين تركيب حاصل مى شود.
در مقابل حيوان تنها يك راه قرار دارد و آن راه شهوت است؛ چنانكه فراروى فرشته تنها راه عقل را نهاده اند.اما انسان از دو نيروى متضاد بهره دارد. كه هر يك راه خاصى را در مقابل او می گشايند و او را به سوى خويش می خوانند. اين جاست كه انتخاب مطرح می شود؛ انتخاب راه عقل يا انتخاب راه شهوت. و چون انتخاب آمد، مسئوليت نيز پا به ميان می گذارد؛ مسئوليت، تصميم و انتخاب راه.
امام پس از بيان تفاوت انسان با حيوان و فرشته به دو مطلب اشاره می كنند: يكى اين كه اگر در انسان عقل بر شهوت غالب گشت، او از فرشته برتر است؛ و مطلب دوم اين كه اگر شهوت بر عقل چيره شد، انسان از حيوان بدتر است.
دليل مطلب نخست اين است كه فرشته تنها داراى عقل است و راهى جز او پيش رو ندارد. بنابراين پيروى از راه عقل براى فرشته كار مشكلى نيست؛ اما چون در انسان شهوت نيز وجود دارد و شهوت او را به مخالفت با عقل فرا مى خواند، پيروى از راه عقل مستلزم رام كردن شهوت است، كه كارى بس مشكل وتوانفرسا است .
از اين رو درجه ارزشى كسى كه به رغم داشتن شهوت، از عقل پيروى كرده است، بالاتر از رتبه موجودى است كه بدون داشتن شهوت، پيرو عقل است.
دليل نكته دوم نيز همين است. حيوان چون تنها از شهوت برخوردار است، چاره اى جز پيروى از آن ندارد. اما انسان براى پيروى از شهوت بايد عقل را كنار بگذارد، و روشن است كه رتبه كسى كه پيروى ازشهوت رابرگزيده است، از كسى كه چاره اى جز اين كار نداشته، پائينتر است.
اگر بخواهيم بر اساس حديث پيش گفته، تعريفى از انسان ارائه دهيم، مى توانيم انسان را «موجودى كه داراى عقل و شهوت است» تعريف كنيم؛ اما چنانكه اشاره شد لازمه وجود اين دو نيرو، نيروى سومى است و آن نيروى اراده و انتخاب است.
بر اساس همين نيروى اخير است كه آدمى آزادانه از عقل يا شهوت پيروى مى كند. در واقع انسان به مدد نيروى اراده، مسير خويش را برمى گزيند و در طريق خرد يا شهوت قرار مى گيرد. بنابراين اراده در عرض دو نيروى ديگر نيست، بلكه در طول آن دو است و هنگامى كه فعليت مى يابد، به اراده عقلانى و اراده شهوانى تقسيم مى شود.
از اين ميان، آنچه ملاك ارزش آدمى است و می تواند او رادرمقامى برتر از فرشتگان نشاند ، اراده عقلانى او است، و آنچه باعث رذيلت و تباهى او است و او را از چارپايان پستتر مى كند، اراده شهوانى است.
از همين رواست كه امام على (ع) در اهميت عقل مى فرمايند : قيمة كل امرىء عقله؛ (16) «ارزش هر انسانى، خرد اوست» باز مى فرمايند: اغنی الغنى العقل؛ (17) « برترين بی نیازى خرد است.»
@elalla
#آیا_صدای_هل_من_ناصر
#آقا_اباعبدالله_الحسین_را_شنیدیم❓
🌹شهید سید مرتضی آوینی:
✍آري، #تفاوتي_نميكند اينكه تو #دانشجو هستي يا #كارمند، كارگر هستي يا كشاورز، #طلبه هستي يا #كاسب_بازار...
💠آنچه از همهي اينها فراتر ميرود #انسانيت توست و انسان، اگر انسان باشد و به #وجدان خويش رجوع كند، نداي «هل من ناصر» #سيدالشهدا را از #باطن خويش خواهد شنيد كه ميثاق فطرتش را به او #گوشزد ميكند.
@elalla