هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۶۷
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ از بخشيدن اندك شرم مدار كه محروم كردن اندك تر از آن بود.
✍ بسیارند کسانى که معقتدند باید بخشش به مقدار قابل ملاحظه باشد و اگر انسان توان آن را نداشت، ترک کند.
🔹در حالى که بخشش کم (توأم با عذرخواهى و ادب) حد اقل دو فایده دارد: نخست این که در بسیارى از موارد همین مقدار حل مشکلى مىکند.
🔹 دیگر این که دست رد به سینه درخواست کننده زدن نوعى اهانت است و این کار جلوى اهانت را مى گیرد. اضافه بر اینها روح سخاوت را در انسان در تمام حالات پرورش مىدهد.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۶۴
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ اهل دنيا همچون كاروانيانى هستند كه آنان را به سوى مقصدى مى برند و آنها در خوابند.
✍ میدانيم دنيا مسير آخرت است و در اين مسير منزلگاه هايى است كه در آنجا بايد زاد و توشه براى آخرت برگرفت تا هنگامى كه انسان به مقصد مى رسد دستش خالى نباشد.
🔹 ولى دنياپرستانى كه در تمام عمر به دنيا مشغول اند، همچون كسانى هستند كه بر مركب سوار و در خوابند و ساربان آنها را به سوى مقصد مى برد. انتهاى اين مسير همان مرگ است آنها زمانى كه سيلى اجل در گوششان نواخته شود از اين خواب غفلت بيدار مى شوند و تهى دست به سوى آخرت مىروند.
🔹 به بيان ديگر انسان ها سرمايه دارانى هستند كه وارد بازار دنيا مى شوند مدت اين بازار ـ مانند بسيارى از بازارهاى جهانى محدود است ـ و سرمايه آنها ساعات و شب ها و روزهاى عمر آنهاست هرگاه در اين مدت در خواب باشند سرمايه از دست مىرود و تجارتى حاصل نمىشود.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۶۳
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ شفاعت كننده چونان بال و پر در خواست كننده است.
✍ این گفتار حکیمانه امام، واقعيت مسلّم عقلى و نقلى است. همان گونه كه هيچ پرنده اى بدون بال و پر نمىتواند پرواز كند، بسيارى از طلب كنندگان نيز بى بال و پر شفاعت پرواز در آسمان قرب خدا براى آنها غير ممكن است.
🔹اين جمله كوتاه در واقع هم اشارهاى به فلسفه شفاعت و هم مفهوم و معناى آن و هم شرايط شفاعت كننده و شفاعت شونده دارد. پرنده بايد همه چيز او كامل باشد تا بعد از رويش بال و پر بتواند پرواز كند و استفاده از بال و پر براى پرنده عيب نيست، بلكه افتخار است و عالم اسباب در جهان هستى در واقع چهره هايى از همين شفاعت است.
🔹در عالم تشريع نيز گاه معصومان و پيشوايان بزرگ شفاعت مىكنند، گاهى علماى دين و شهدا و صالحان و زمانى اعمال خوب انسان مانند نماز و روزه و جهاد او با دشمن يا با نفس سبب شفاعتش مىشود. در هر حال شفيع به منزله بال و پر محسوب مى شود.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۶۲
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ چون تو را درود گفتند، در پاسخ، درودى بهتر گوى و چون دستى از سر احسان به سوى تو دراز شد، به احسانى بيشتر، پاداشش ده و فضيلت از آن كسى است كه آغاز كرده است.
✍ اخلاق اسلامى مىگوید هیچ کار خوبى را نباید بدون پاداش گذاشت؛ خواه سخن احترام آمیزى باشد یا اقدام عملى، بلکه بهتر آن است که پاداش برترى داشته باشد. این کار سبب مىشود پیوند محبت و دوستى در میان افراد جامعه روز به روز بیشتر شود و روح حق جویى و حق طلبى و حق شناسى تقویت گردد و زندگى در چنین جامعه اى بسیار توأم با آرامش خواهد بود.
🔹 اینکه امام در ذیل این کلام حکمت آمیز مىفرماید: برترى و فضیلت از آنِ کسى است که ابتدا کرده به سبب این است که شخص دوم هرکارى کند جنبه پاداش عمل دارد در حالى که شخص اول بدون این که خدمتى به او بشود اقدام به نیکى کرده و مطلقاً جنبه پاداش نداشته است، بنابراین شخص اول بر دومى برترى دارد.
🔹 اضافه بر این، کسى که ابتدا به سلام و تحیت یا کار نیک مىکند یک فضیلت اخلاقى دیگرى را نیز براى خود آشکار ساخته و آن مسأله تواضع در برابر برادر دینى است در حالى که پاسخ گوینده تواضع خاصى ندارد جزء این که حق شناسى مىکند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۳۶
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ مَنْ أَطَالَ الْأَمَلَ، أَسَاءَ الْعَمَلَ
💠 كسى كه آرزوهايش طولانى است كردارش نيز ناپسند است.
✍ بدون شک آرزوها انگیزه حرکت انسان براى هرگونه فعالیت است؛ ولى هرگاه آرزو از حد اعتدال خارج شود و انسان به سراغ امور دست نیافتنى و یا غیر ضرروى و خارج از حد نیاز برود، طبیعى است که باید تمام تلاش و کوشش خود را براى رسیدن به آن بگذارد و همه چیز جز آن را فراموش کند و شب و روز به دنبال آن بدود.
🔹 چنین کسى از یک سو آخرت را به کلى به دست فراموشى مىسپارد و از سوى دیگر براى رسیدن به هدف خود هر وسیله اى را مباح مىشمرد و از سوى سوم در مقابل هر کس خضوع ذلیلانه مىکند و سرانجام گرفتار «سوء العمل» مىشود که امام در جمله حکمت آمیز بالا به آن اشاره فرمود.
🔹 در حالى که اگر دامنه آرزو را کوتاه مىکرد و به آنچه مورد نیازش بود قناعت مىنمود، وقت کافى براى رسیدن به وظایف الهى و اندوختن ذخیره هاى آخرت پیدا مىکرد و از آلوده شدن به حرام در امان مىماند و عزت و کرامت خود را بر باد نمىداد.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۳۸
قسمت 1⃣
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام:
✨ ای فرزند، از من چهار و چهار چيز را به خاطر بسپار كه چون كارهايت را به آنها به انجام رسانى، هرگز زيانى به تو نرسد:
برترين بى نيازيها عقل است و بزرگترين بينواييها حماقت است و ترسناكترين ترسها خودپسندى است و گراميترين حسب و نسب، خلق نيكوست.
✍ برترین بینیازی ها عقل است؛ از نظر معنوى عقل، انسان را به سوى خدا و اعتقاد صحیح و فضایل اخلاقى و اعمال صالحه دعوت مى کند، زیرا عواقب شوم رذایل اخلاقى را به خوبى درک مىکند
در امور مادى هم با حسن تدبیر و همکارى صحیح با دیگران و تشخیص دوست و دشمن و درک فرصت ها و استفاده صحیح از نیروى دیگران به فواید و برکات مادى مى رساند، بنابراین سرمایه پیروزى در دنیا و آخرت عقل است.
🔹 بررگترین فقر حماقت است؛ زیرا آدم احمق هم آخرت خود را به باد میدهد و هم دنیایش را. او منافع زودگذر را بر سعادت جاویدانش مقدم میدارد و لذت ناپایدار را بر سعادت پایدار.
🔹 ترسناکترین ترسها خودپسندی است؛ به یقین، افراد خودبزرگ بین دوستان خود را به زودى از دست مىدهند، زیرا مردم حاضر نیستند زیر بار چنین افراد خودبین و خودخواهى بروند و به این ترتیب در زندگى تنهاى تنها مى مانند.
🔹 برترین حسب و نسب اخلاق نیک است؛ منظور امام این است که بالاترین شرافت ذاتى و اکتسابى از پدران و اجداد دارا بودن حسن خلق است، زیرا بیش از هر چیز جاذبه دارد و قلوب را متوجه انسان مىکند و شرافتهاى دیگر تا این حد توان ندارند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۳۷
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام:
✨ هنگامى كه به شام مىرفت، دهقانان شهر انبار به ديدارش آمدند. از اسبها پياده شدند و پيشاپيش او دويدند. پرسيد: اين چه كار است كه مىكنيد؟ گفتند كه اين عادت ماست در بزرگداشت فرمانروايانمان. امام (ع) فرمود: اين كارى است كه اميرانتان از آن سود نبردند و شما خود را در زندگى خود به مشقت مىافكنيد و در آخرت به بدبختى گرفتار مىآييد. چه زيانبار است مشقتى كه در پى آن عذاب باشد و چه سودمند است آسودگى همراه با ايمنى از عذاب خدا.
✍ اسلام که به انسانها شخصیت داده و آدمى را مسجود فرشتگان و اشرف مخلوقات مىداند و جهان را مسخر او مىشمرد، اجازه نمىدهد افراد با ایمان براى بزرگداشت امرا تن به کارهاى ذلیلانه بدهند و امام (ع) به سه دلیل آنان را بر حذر داشت:
1⃣ اُمرا هیچ گونه نفع عاقلانهاى از این کار نمىبرند، بلکه ممکن است باعث غرور و کبر آنها شود و شخصیت خود را گم کنند.
2⃣ زحمت فوق العادهاى بر دوش تودههاى مردم مىافتد و گاه ممکن است در چنین شرایطى افرادى ضعیف زیر دست و پا بمانند.
3⃣ این عمل ناصالح مایه گرفتارى در آخرت مىشود، زیرا نوعى شرک محسوب مىشود.
✔️ باید توجه داشت که هدف از این سخنان این نیست که مردم، بزرگان را احترام نکنند، بلکه منظور این است که احتراماتى که نسبت به شاهان و مانند آنها داشتند و نشانه ذلت و بدبختى احترام کنندگان بوده و مایه غرور و نخوت احترام شوندگان ترک شود.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۲
📌قسمت دوم
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید:
🔻در دومين نکته مى فرمايد:
✨وَ رَضِيَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ
💠«کسى که سفره دل خويش را (نزد اين و آن بدون هيچ فايده) باز کند (و مشکلات خود را فاش سازد) رضايت به ذلت خود داده است»
✍روشن است هرگاه انسان نزد طبيب درد خود را بگويد و از وى راه درمان بطلبد يا پيش قاضى ظلمى را که بر او رفته بيان سازد و از او احقاق حق بخواهد يا نزد دوستش از گرفتارى خود براى گرفتن وام سخن بگويد کار خلافى نکرده و به دنبال مشکل گشايى بوده;
✔️اما طرح مشکلات نزد کسانى که هيچ گونه توانايى بر حل آن ندارند اثرى جز ذلت و سرافکندگى انسان نخواهد داشت. در اين گونه موارد بايد خويشتن دار بود و لب به شکايت نگشود.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۲
📌قسمت سوم
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید:
✨وَهَانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَيْهَا لِسَانَهُ
💠«کسى که زبانش را بر خود امير سازد شخصيت او تحقير مى شود»
✍ منظور از امير شدن زبان آن است که از تحت کنترل عقل و فکر خارج شود و هرچه بر زبانش آمد بگويد.
🔹بديهى است سخنانى که از فکر و عقل و تقوا سرچشمه نمى گيرد در بسيارى از موارد خطرهايى ايجاد مى کند که انسان قادر بر جبران آن نيست و گاه اسباب رنجش افراد آبرومند و سبب ايجاد اختلاف در ميان مردم و کينه و دشمنى نسبت به گوينده و ديگران مى شود.
✔️کوتاه سخن اين که انسان عاقل بايد زبانش را در اختيار عقلش قرار دهد نه اين که عقلش را در اختيار زبان که اولى مايه سعادت است و دومى اسباب حقارت.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۳
📌قسمت اول
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨الْبُخْلُ عَارٌ
💠«بخل ننگ است»
✍بخل آن است که انسان حاضر نباشد چیزى از مواهب خداداد را در اختیار دیگران بگذارد،
هرچند امکانات او بسیار بیش از نیازهاى او باشد
🔹نقطه مقابل آن سخاوت و کرم است که گاه سبب مى شود انسان حتى وسائل مورد نیاز خود را به دیگران ببخشد و خود به کمترین مواهب حیات قناعت کند.
عار بودن بخل و افتخار بودن کرم و سخاوت بر کسى پوشیده نیست،زیرا
✅اولاً بخل سبب نفرت مردم از بخیل مى شود و افراد نزدیک و دور از او فاصله مى گیرند
✅ثانیا بخل سبب سنگدلى و قساوت است، زیرا بخیل ناله مستمندان را مى شنود و چهره رقت بار آنها را مى بیند و در عین حال به آنها کمکى نمى کند و این مایه قساوت است.
✅ثالثا بخل سبب مى شود که بسیارى از منابع اقتصادى از گردش تجارى سالم خارج شود و به صورت کنز و اندوخته در آید در حالى که گروه هایى در جامعه ممکن است به آن نیاز داشته باشند.
✅رابعاً افراد بخیل گاه به زن و فرزند خود نیز تنگ و سخت مى گیرند به اندازه اى که مرگ او را آرزو مى کنند و این عار و ننگ دیگرى است
✅ خامسا افراد بخیل به سبب دلبستگى فوق
العاده غیر منطقى به مال و ثروتشان از نظر تفکر اجتماعى بسیار ضعیف و ناتوانند و این هم ننگ و عار دیگرى است
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
هدایت شده از شرح حکمت های علوی
#شرح_حکمت ۶۸
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ الْعَفَافُ زِینَةُ الْفَقْرِ، وَالشُّکْرُ زِینَةُ الْغِنَى
خویشتن داری وصفت زينت فقر وشکر گزاری زينت غناست.
✍ فقیر در معرض آفات مختلفى قرار دارد: اظهار حاجت توأم با ذلت، دست بردن به سوى اموال حرام، ناسپاسى در برابر خداوند و مانند اینها. اما اگر خویشتن دار باشد نه دست حاجت به سوى لئیمان مى برد و نه عزت نفس خود را زیر پا مى گذارد، نه آلوده حرام مى شود و نه زبان به ناشکرى مى گشاید، بنابراین عفت به معناى خویشتن دارى، زینت فقر است.
🔹اما در مورد غنا که بهترین زینت شکرگزارى است; نه تنها شکر لفظى بلکه شکر عملى. اغنیا و ثروتمندانى که شکر عملى به جا مى آورند، به نیازمندان کمک مى کنند، در کارهاى خیر و عام المنفعه سرمایه گذارى مى نمایند، به آنها که وام مى خواهند وام مى دهند و حتى به کسانى که محتاجند و روى سؤال ندارند به طور پنهانى کمک مى کنند آنها برترین زینت را در زندگى براى خود فراهم کرده اند، در پیشگاه خدا آبرومندند و در برابر خلق خدا نیز داراى شخصیت و آبرو و چه زینتى از این بالاتر.
🔹البته همه باید شکر نعمت هاى خدا را به جا آورند; ولى این کار براى آنها که مشمول نعمت بیشترى هستند زیبنده تر، بلکه لازم تر است.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
الهم صل علی محمد وآل محمد:
#شرح_حکمت ۳۸
قسمت 1⃣
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام:
✨ ای فرزند، از من چهار و چهار چيز را به خاطر بسپار كه چون كارهايت را به آنها به انجام رسانى، هرگز زيانى به تو نرسد:
برترين بى نيازيها عقل است و بزرگترين بينواييها حماقت است و ترسناكترين ترسها خودپسندى است و گراميترين حسب و نسب، خلق نيكوست.
✍ برترین بینیازی ها عقل است؛ از نظر معنوى عقل، انسان را به سوى خدا و اعتقاد صحیح و فضایل اخلاقى و اعمال صالحه دعوت مى کند، زیرا عواقب شوم رذایل اخلاقى را به خوبى درک مىکند
در امور مادى هم با حسن تدبیر و همکارى صحیح با دیگران و تشخیص دوست و دشمن و درک فرصت ها و استفاده صحیح از نیروى دیگران به فواید و برکات مادى مى رساند، بنابراین سرمایه پیروزى در دنیا و آخرت عقل است.
🔹 بررگترین فقر حماقت است؛ زیرا آدم احمق هم آخرت خود را به باد میدهد و هم دنیایش را. او منافع زودگذر را بر سعادت جاویدانش مقدم میدارد و لذت ناپایدار را بر سعادت پایدار.
🔹 ترسناکترین ترسها خودپسندی است؛ به یقین، افراد خودبزرگ بین دوستان خود را به زودى از دست مىدهند، زیرا مردم حاضر نیستند زیر بار چنین افراد خودبین و خودخواهى بروند و به این ترتیب در زندگى تنهاى تنها مى مانند.
🔹 برترین حسب و نسب اخلاق نیک است؛ منظور امام این است که بالاترین شرافت ذاتى و اکتسابى از پدران و اجداد دارا بودن حسن خلق است، زیرا بیش از هر چیز جاذبه دارد و قلوب را متوجه انسان مىکند و شرافتهاى دیگر تا این حد توان ندارند.