دیدگاه (۸۳): تفاوت انقلاب اسلامی ایران با سایر انقلاب ها چیست؟ (روز هشتم) انقلاب اسلامی ایران ویژگی های منحصر به فردی دارد که آن را از سایر انقلاب‌های بزرگ جهان مانند #انقلاب_فرانسه، #انقلاب_روسیه یا انقلاب‌های معاصر در کشورهای اسلامی متمایز می‌کند. برخی از مهمترین تفاوت‌ها عبارتند از: ۱. #ایدئولوژی دینی به جای ایدئولوژی‌های #سکولار بیشتر انقلاب‌های مدرن مانند #انقلاب #فرانسه (۱۷۸۹) و انقلاب #روسیه (۱۹۱۷) مبتنی بر ایدئولوژی‌های سکولار مانند #لیبرالیسم، #سوسیالیسم و #کمونیسم بودند. اما انقلاب اسلامی ایران بر پایه ایدئولوژی دینی و آموزه‌های اسلامی، به‌ویژه با محوریت #ولایت_فقیه، شکل گرفت. ۲. رهبری مذهبی و کاریزماتیک برخلاف انقلاب‌های دیگر که رهبرانشان اغلب از میان سیاستمداران، نظامیان یا روشنفکران سکولار بودند، انقلاب ایران تحت رهبری یک مرجع دینی یعنی #امام_خمینی (ره) قرار داشت. نفوذ او در میان مردم، عامل مهمی در بسیج عمومی علیه رژیم #پهلوی بود. ۳. حضور گسترده #مردم از همه اقشار در انقلاب‌هایی مانند انقلاب روسیه، عمدتاً کارگران و دهقانان نقش محوری داشتند. اما در ایران، همه اقشار از روحانیون، بازاریان، دانشجویان، کارگران، و حتی بخش‌هایی از نیروهای مسلح در انقلاب شرکت داشتند. ۴. عدم اتکا به #احزاب و گروه‌های #سیاسی سنتی بسیاری از انقلاب‌ها تحت رهبری احزاب سیاسی قوی مانند #حزب #بلشویک در روسیه یا احزاب ملی‌گرا در انقلاب‌های ضد استعماری انجام شدند. اما در ایران، انقلاب بیشتر یک جنبش #مردمی بود که احزاب در آن نقش کمرنگ‌تری داشتند. ۵. استفاده از ابزارهای مذهبی به جای ابزارهای کلاسیک مبارزه در انقلاب اسلامی، مساجد، #نماز جمعه، مراسم مذهبی مثل #عاشورا و #تاسوعا و حتی شعارهای قرآنی نقش کلیدی در بسیج عمومی داشتند. این در حالی است که در انقلاب‌های دیگر، ابزارهای کلاسیک مانند اعتصاب‌های کارگری و قیام‌های مسلحانه رایج‌تر بودند. ۶. ماهیت ضد استبدادی و ضد استعماری همزمان بسیاری از انقلاب‌ها یا علیه #دیکتاتوری داخلی (مانند انقلاب فرانسه) یا علیه #استعمار خارجی (مانند انقلاب #الجزایر) شکل گرفتند. اما انقلاب ایران، هم رژیم استبدادی پهلوی را سرنگون کرد و هم در برابر نفوذ قدرت‌های خارجی، به‌ویژه #آمریکا، ایستاد. ۷. استمرار #ایدئولوژیک پس از پیروزی بسیاری از انقلاب‌ها پس از پیروزی، دچار تغییرات عمده در اهداف اولیه خود شدند (مثلاً انقلاب فرانسه در نهایت به دیکتاتوری #ناپلئون ختم شد). اما در ایران، ساختار سیاسی مبتنی بر ایدئولوژی اسلامی همچنان ادامه یافت و تثبیت شد. خلاصه آنکه: انقلاب اسلامی ایران برخلاف سایر انقلاب‌های مدرن، بر پایه ایدئولوژی دینی و رهبری یک مرجع مذهبی شکل گرفت، نه ایدئولوژی‌های سکولار یا احزاب سیاسی سنتی. این انقلاب با مشارکت گسترده مردم از همه اقشار، استفاده از ابزارهای مذهبی در بسیج عمومی، و همزمان داشتن ماهیت ضد استبدادی و ضد استعماری، از دیگر انقلاب‌ها متمایز شد. همچنین، برخلاف بسیاری از انقلاب‌های دیگر که پس از پیروزی تغییر مسیر دادند، انقلاب ایران ساختار ایدئولوژیک خود را حفظ و تثبیت کرد. محمد حسین مرزبان ۱۹ بهمن ماه ۱۴۰۳ @mh_marzban