🌹🌹🌹🌹
🌸 سوال از #علامه طباطبایی 🌸
❓معنای #جبر و #تفویض چیست؟
❓شیعه در این باره چه اعتقادی دارد؟
🔹سوال :
در روایت آمده است : لاجبرَ و لاتفویضَ ، بل أمرٌ بین الأمرَین - (اعمال بندگان ) نه از روى اجبار است و نه از روى واگذارى ، بلکه امرى میان این دو امر است. جبر یعنى چه ؟ و تفویض به چه معنا است ؟ و امر بین امرین چیست ؟
🔹جواب :
جبر یعنى بنده در انجام فعل هیچ گونه اختیار نداشته و مجبور است ، و تفویض آن است که فعل به اراده بنده واقع مى شود و اراده خدا هیچ نقشى در آن ندارد، و امر بین امرین ، یعنى هم خدا مى خواهد و هم اراده بنده دخیل است.
توضیح بیشتر آنکه :
👈 جبرى ها مى گویند : افعال بندگان به اراده خدا واقع مى شود و اراده بنده هیچ نقشى در آن ندارد و مانند آلت دست است و چه بخواهد یا نخواهد فعل واقع خواهد شد و فخر رازى صاحب تفسیر از کسانى است که صریحا جبرى است.
👈 و مُفوّضه قائلند که افعال به اراده بنده تحقق پیدا مى کند و اراده خداوند متعال هیچ نقشى در آن ندارد، حتى اگر خداوند فعلى را اراده کند ولى بنده آن را اراده نکند واقع نمى شود، و بالعکس اگر بنده اراده کند ولى خداوند اراده نکند، واقع خواهد شد.
👈 و امر بین امرین آن است که خداوند متعال اراده کرده که بنده فعل را از روی اراده و با اراده خود بجا آورد. چنانکه در آیه شریفه مى فرماید: و ما تشاءون إلّا أن یشاء الله - و جز آنچه خدا بخواهد، نمى خواهید(انسان : ۳۰). (1)
🔹 لذا عقیده #شیعه این است که انسان در انجام اعمال خوب یا زشت دارای اختیار بوده و این اختیار نیز به اراده خداوند متعال بر می گردد. یعنی خدا اراده کرده که انسانها در زندگی دنیوی شان با اراده و اختیار خودشان مرتکب اعمال نیک یا زشت بشوند.
به عبارت علمی تر اینکه اراده انسان در طول اراده خداوند متعال است و نه در عرض آن.
📚 1- در محضر علامه طباطبایی
@emam_zamaniha