🔻 تفقّه جامع، «حکمت» و «عرفان» را نیز تحت پوشش قرار می‌دهد. 🔰 آیت‌الله میرباقری: ⚡️ تفقّه در احکام، به‌تنهایی کافی نیست. مگر دین فقط در احکام خلاصه می‌شود؟ آن هم احکام عمدتاً فردی که واحد مطالعه‌ و موضوع آن تنها فرد است و جامعه را در برنمی‌گیرد. ⚡️ ما نیاز به تفقّهِ در دین داریم، نه صرفاً تفقّه در احکام. اگر تفقّه فقیه فراتر رود و وارد فضای تفقّه در حوزۀ ارزش‌ها و بینش‌ها نیز بشود، تفقّه او تبدیل به #تفقّه_جامع خواهد شد. ⚡️ تفقّه باید از یک جهت، وارد عرصۀ #حکمت و #عرفان شود و از جهت دیگر وارد عرصۀ جامعه بشود و واحد مطالعۀ آن از فرد به جامعه ارتقا پیدا کند. این سطح از تفقّه است که می‌تواند مبنای اداره جامعه باشد و محور گسترش عقلانیت گردد و رهبری #دانش را نیز بر عهده بگیرد. (۱۳‌۸۹) #تکامل_فلسفه ☑️ https://eitaa.com/engalaba57

🎙 آیت‌الله میرباقری | «شرطِ کارآمدی فلسفۀ اسلامی» (ارائه‌شده در مرکز تخصصی فلسفۀ اسلامی، ۱۳‌۹۲) ⚡️ فلسفه اسلامی به‌لحاظ محتوا، ناتوان از راهبری علوم نیست. نقص، در رویکرد و روش است. آنچه مانع امتداد فلسفه در دانش‌‌‌های فرودستی است، نگرش منطقی حاکم بر تمايز بين فلسفه و علوم است. اين نگرش که ما موجودات را به حيثيت‌‌‌های کاملاً ممتاز از هم تقسيم کنيم و بعد، تفسير و بررسی مسائل مربوط به هر حيثيت را به‌عهدۀ دانش خاص بگذاريم، اين، چيزی است که مانع تسرّی فلسفه به دانش‌‌‌های مادون می‌شود. ⚡️ اگر موجوداتِ خارج، يک حيثيتشان، حيثيت موجوديتشان است و حيثيات ديگری هم دارند که متباين از حيثيت موجوديتشان هستند و انضمام به آن پيدا می‌کنند، در اين صورت، احکام هيچ حيثيتی، به حيثيت ديگر تسرّی پيدا نخواهد کرد. اگر طبقه‌بندی علوم بر اساس اين نگرش اتفاق بيفتد، همۀ علوم در عرض هم قرار خواهند گرفت و هیچ علمی، علم اَعلیٰ یا تاج علوم نخواهد بود. ⚡️ تنها راه چاره اين است که يک شبکه مفاهيمِ متقوّم به همديگر را، که «ابهام و تحصُّل» و «اجمال و تفصيل» دارند، در نظر بگیرید. بايد مرحلۀ مفهوم رياضی و طبيعی را تعيّن همان مفهوم فلسفی بدانيد؛ کمااينکه نوع را تعيّن جنس می‌دانيد. اگر اين کار را در نظام مفاهيم نکنيد و رابطه مفاهيم را رابطه ابهام و تحصل و رابطه مجمل و مبين نبينيد، هيچ‌گاه‌ نمی‌توانيد يک مفهوم را در مفهوم ديگر فرآوری کنيد. #تکامل_فلسفه ☑️https://eitaa.com/engalaba57

📚 پروندۀ دیدگاه #آیت‌الله_میرباقری دربارۀ #فلسفه_صدرایی و ضرورت تکامل فلسفه 1️⃣ نسبت به فلسفه اسلامی، افراط‌گرا یا تفریط‌گرا نباشیم. فلسفه اسلامی با فلسفه یونان تفاوت دارد. فلسفه اسلامی از فرهنگ قرآن و فرهنگ اهل‌بیت (علیهم‌ السلام) تأثیر پذیرفته است. البته فلسفه موجود باید بسط و تکامل پیدا کند؛ هم از لحاظ "استناد منطقی به وحی" و هم از لحاظ "امتداد عینی پیدا کردن و معطوف شدن به عمل اجتماعی"↙️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/6478 2️⃣ کاری که تمدّن غرب انجام داده، اين است که فلسفه‌های سکولار را به فلسفۀ زندگی تبديل کرده و از دل آن، دانش تولید کرده است. نظام دانشی غرب مبتنی بر فلسفۀ غرب است. ما هم باید بتوانيم حکمت را کاربردی کنيم و به حوزۀ دانش تسرّی بدهيم. حکمت بايد معطوف به نيازمندی‌های اجتماعی باشد.↙️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/6495 3️⃣ تفقّه باید از یک جهت، وارد عرصۀ حکمت و عرفان شود و از جهت دیگر وارد عرصۀ جامعه بشود و واحد مطالعۀ آن از فرد به جامعه ارتقا پیدا کند. این سطح از تفقّه است که می‌تواند مبنای اداره جامعه باشد و محور گسترش عقلانیت گردد و رهبری دانش را نیز بر عهده بگیرد.↙️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/6508 4️⃣ عقلانیت فلسفی در عرض تفقّه دینی قرار ندارد. این‌که آقای دکتر مهدی حائری، وکالت حکیم را در مقابل ولایت فقیه، بیان می‌کند، به‌دلیل اشتباه در نگاه به فلسفه است؛ ایشان معیار صحت فلسفه را در همه سطوح، از دین جدا کرده و بنابراین، عقلانیت فلسفی در مقابل تفقّه دینی قرار گرفته ‌است.↙️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/6511 5️⃣ عرفان و حکمت باید در طول وحی قرار گیرند، نه در عرض وحی‌. البته این سخن به‌معنای نقلی‌شدنِ این علوم نیست. علم دینی این نیست كه در آیات و روایات بگردیم و یک گزاره‌ای پیدا كنیم که در باب مسائل علوم باشد و بعد بگوییم این گزاره، دینی است!↙️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/6529 6️⃣ هیچ شکی نیست که فلسفۀ ما و عرفان ما، در مسیر پیشرفت و استضائۀ از نور وحی بوده است. ولی اینکه فرهنگ وحی، فضای فرهنگ فلسفه و عرفان ما را تحت تأثیر قرار داده است، کافی نیست؛ باید منطق استدلال و شیوۀ شهود ما هم مقید به وحی گردد.↙️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/6532 7️⃣ دانش‌ بالادستیِ فقه، حكمت است. حکمت همان حل‌وفصل مسائل كلانی است كه فیلسوفان به آن می‏‌پردازند، منتها با نگاه قاعده‌مندتر و مستند به وحی.↙️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/6538 8️⃣ ما نمی‌توانیم حکومت را فقط با فقه احکام، دینی کنیم. دینی شدن حکومت قبل از اینکه با فقه احکام باشد، با عرفان و حکمتِ مستنبط از دین است. تا عرفان اجتماعیِ دینی و حکمت اجتماعی دینی ارتقاء پیدا نکند، حکومت دینی واقع نخواهد شد. حکومت دینی حکومتی است مبتنی بر «عرفان حکومتی، حکمت حکومتی و فقه حکومتی». به تعبیر دیگر، مبتنی است بر فقه دین، نه صرفاً مبتنی بر فقه مناسک.↙️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/6539 9️⃣ چگونه می‌شود نسبت بین مکتب و علم و برنامه‌ریزی را برقرار کرد، به‌گونه‌ای که مکتب (عرفان، حکمت، فقه)، حاکم بر معادله و برنامه‌ریزی شود و متغیر اصلیِ منظومه معرفتی قرار بگیرد؟ در اینجا احتیاج به روش تحقیق و فلسفه روش داریم. فلسفۀ روش یا #فلسفۀ_چگونگی، ريشه و پايه‌ای #عقلانی است که بر اساس آن می‌توان «روش عام» را مطرح کرد و سه منطق «حجيت، معادله، اداره» را هماهنگ نمود.↙️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/6542 0️⃣1️⃣ فلسفه اسلامی به‌لحاظ محتوا، ناتوان از راهبری علوم نیست. نقص، در رویکرد و روش است. آنچه مانع امتداد فلسفه در دانش‌‌‌های فرودستی است، نگرش منطقی حاکم بر تمايز بين فلسفه و علوم است. اين نگرش که ما موجودات را به حيثيت‌‌‌های کاملاً ممتاز از هم تقسيم کنيم و بعد، تفسير و بررسی مسائل مربوط به هر حيثيت را به‌عهدۀ دانش خاص بگذاريم، اين، چيزی است که مانع تسرّی فلسفه به دانش‌‌‌های مادون می‌شود. تنها راه چاره اين است که يک شبکه مفاهيمِ متقوّم به همديگر را، که «ابهام و تحصُّل» و «اجمال و تفصيل» دارند، در نظر بگیرید. بايد مرحلۀ مفهوم رياضی و طبيعی را تعيّن همان مفهوم فلسفی بدانيد؛ کمااينکه نوع را تعيّن جنس می‌دانيد. اگر اين کار را در نظام مفاهيم نکنيد و رابطه مفاهيم را رابطه ابهام و تحصل و رابطه مجمل و مبين نبينيد، هيچ‌گاه‌ نمی‌توانيد يک مفهوم را در مفهوم ديگر فرآوری کنيد.↙️ https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/6545 #محکمات_اندیشه #دفاع_از_فلسفه #تکامل_فلسفه #اجتهاد_در_فلسفه #کارآمدی_فلسفه @taammolatenazari کانال انقلاب 57 https://eitaa.com/engalaba57