⁉️فساد تورم در برابر فساد رانت ❎ در مقام سیاستگذاری در مواردی مثل سیاست حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باید محاسبه کنیم که فساد وجود رانت بیشتر است یا فساد ناشی از تورم حذف رانت؟ و اینکه کدامیک از این دو قابل کنترل تر است؟ ✅ اگر بپذیریم که تخصیص آرد کیلویی ۲۵۰۰ تومانی به مثلاً شرکت گرجی باعث رانت است و افزایش آن به کیلویی ۱۲ هزار تومان (افزایش حدود ۵ برابری) رانت و فساد را از بین میبرد،حال که این شرکت قیمت محصولاتش را ۵۰ درصد بالا برده، هیچ فسادی رخ نمی دهد? ✳️ در اثر این افزایش قیمت ناشی از افزایش هزینه تولید حتی توان صادراتی شرکت گرجی هم کاهش می یابد علاوه بر اینکه تقاضا برای محصولاتش هم کم می شود (کاهش تولید و گسترش کسادی) ✅ تورم آن هم از سنخ تورم بالای ۴۰ درصد را اگر در اقتصاد کشور تحریک کنیم و با ثبات کنیم، فسادش به مراتب بیشتر از فساد ادعایی در مورد نهاده تولید گران نشده است. ❇️ فساد رانت حمایت از نهاده تولید را می توان با ایجاد شفافیت و نظارت کنترل کرد، ولی فساد تورم افسارگسیخته را حتی با یارانه نمی توان کنترل کرد. ✳️ ممکن است بگوییم مردم کمتر شیرینی و بیسکوییت بخورند، ولی وقتی قیمت نان حجیم هم در اثر افزایش گندم تحویلی برای آرد صنایع نان حجیم از کیلویی ۹۰۰ تومان به ۱۲هزارتومان، چندین برابر می شود، آیا می توانیم بگوییم مردم نان هم کمتر بخورند؟ ✳️ کاش سیاستگذاران ما در این موارد حداقل بیشتر تحقیق می کردند. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

ترجمه متن مقاله گاردین: http://tarjomaan.com/vdcc.mq4a2bqxela82.html 🔎 سیاستهای دولتهای اصولگرا و اصلاح طلب، انقلابی و سازشکار ما را باهم مقایسه کنید ببینید آیا همه، سیاستهای اقتصادی نئولیبرال ندارند؟: • رقابت سازی در خدمات عمومی با خصوصی سازی. • سرکوب چانه زنی دسته جمعی اتحادیه های کارگری برای دستمزد بیشتر. • دکترین شوک برای آزاد سازی قیمت ها و... • کاهش مالیات ثروتمندان. • مقررات زدایی برای تصرفات در محیط زیست. • مالی سازی و بورسی کردن همه چیز. • و... ⬅️ و هرچه دولت بی نقش تر و بازار بازیگر اصلی شود، قدرت خرید جای برگه رأی می نشیند! و مشارکت سیاسی حداقلی تر می شود! * مقاله همه ما نئولیبرال هستیم را بخوانید/ بشنوید و قضاوت کنید! ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

✅ آدرس‌های غلط و مسئولیت گریزی های رندانه (نگاهی به نقش شوک‌درمانی در بحران سازی نقدینگی) ❇️ دکتر عباس شاکری، استاد تمام دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

⁉️ دولت در تونل وحشت ارز ۴۲۰۰ تومانی چه کند؟ ✳️ دولت سیزدهم خود را در انتهای #تونل_وحشت ارز ۴۲۰۰ تومانی می بیند و چاره را در این می بیند که سریع بیرون بزند حتی اگر سپر ماشینش به این طرف و آن طرف گیر کند و زمین‌گیر شود. ❎ گاهی ترسیم غلط مشکل باعث ارایه نسخه اشتباهی میشود که وضع بیمار را وخیم تر می‌کند ✳️ مسئول سازمان برنامه اخیرا در مصاحبه ای گفته بود که ما برای تامین یارانه حمایت از تولید ۲۰ میلیارد دلار نیاز داریم ولی مبلغ ۲۵۰ هزار میلیارد تومانی مصوب مجلس کفاف بیش از. نصف این مبلغ را نمی دهد.نتیجه این ترسیم مشکل این می شود که چاره‌ای جز حذف ارز حمایتی نداریم و این کار را هم باید یکباره انجام بدهیم که سریع خلاص شویم (بخوانید شوک درمانی)، غافل از اینکه خود دولت اولین قربانی این سیاست است که در اثر تورم ناشی از سیاست کسری بودجه اش افزایش می‌یابد ❇️ برگردیم مشکل دقیقا در تبصره ۱۴ بودجه و سایر تبصره های مرتبط با یارانه‌ها است که دقیقا نمی دانیم به چه چیزی می خواهیم یارانه بدهیم و چگونه باید بدهیم؟ اصلا می خواهیم یارانه ریالی بدهیم یا دلاری؟ به تولید کننده یارانه بدهیم یا ندهیم؟ چرا ۲۵۰ هزار میلیارد تومان یارانه گذاشتیم که دولت کم بیاورد؟ ✳️ #راه‌حل موجز و مختصر، مجلس به سرعت برای اصلاح تبصره ۱۴ بودجه (مشهور به تبصره هدفمندی یارانه‌ها) و سایر تبصره های مرتبط با یارانه‌ها جلسه بگذارد و با کمک دولت آن را اصلاح کند، در این اصلاحیه 1⃣تکلیفتان را با یارانه ریالی یا ارزی مشخص کنید 2⃣ در مصارف جدول تبصره 14 بازنگری کنید که در جدول اصلاحی آن بدون منطقی مشخص ردیف های تخصیصی زیادی آمده که باید بر اساس اولویت بندی یارانه تولید بازنگری شوند. 3⃣حداقل سهم ۳۰ درصدی تولید (الزام قانون هدفمندی یارانه‌ها) را بدهید و داستان دراماتیک فساد در تخصیص ارز و قاچاق صادراتی و مانند آن را هم فعلا کنار بگذارید. 4⃣شما که بناست به تورم تن بدهید بیایید تورم ناشی از فشار تقاضا را بپذیرید نه تورم مخرب‌تر ناشی از فشار هزینه تولید را، ساده تر بگویم، از بانک مرکزی استقراض کنید منتهی با افزایش نرخ ذخیره قانونی خلق پول بانکی را کنترل کنید. این کار به مراتب بهتر از خودزنی حذف یارانه حمایت از تولید است. گذشته از آنکه در شرایط رکودی کنونی افزایش کسری بودجه از محل افزایش خلق نقدینگی دولتی میتواند چرخه تولید را هم به حرکت درآورد در حالی که حذف یا کاهش یارانه تولید، چهارچرخ ماشین تولید را پنچر می کند (رک به گزارشی که در مورد کسری بودجه نوشتم). 5⃣برای مدیریت یارانه تولید به جای شوک درمانی، برنامه میان مدت ۳ تا ۴ ساله بریزید و به شکلی قاعده مند یارانه را از یارانه واردات به یارانه تولید منتقل کنید برای نهاده دامی، کالاهای اساسی مثل گندم،دانه های روغنی و نهاده دارو و... ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

گزارش بی‌عدالتی جهانی ۲۰۲۲ ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

🐮 تبدیل گاوداری به مهمانسرای عمو قدرت 🐄 هرچند خلاقیت عمو قدرت ستودنی است،ولی طنز تلخش این است که دامداری به صرفه نیست ولی خدمات به صرفه است. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

❇️ ضرورت کمک به دولت برای گذر از این مرحله سخت ✅ارز ۴۲۰۰ تومانی از ابتدا ناقص متولد شد، دولت پیش نباید می‌گذاشت که نرخ بازار آزاد از این نرخ فاصله بگیرد، که این کار را نکرد و هم اکنون شاهد مشکلاتی مثل قاچاق و مانند آن هستیم. ❇️بهر حال دولت تصمیم خودش را گرفته و می خواهد قیمت اقلامی مثل آرد و روغن و.. را تعدیل کند، حال که چنین است باید کمک کرد که این سیاست با کمترین فشار بر اقشار محروم اجرایی شود. یارانه پرداختی باید هوشمند باشد و از امنیت غذایی محرومان حفاظت کند. ❇️مهمتر از همه این است که دولت سیاست مشخصی برای کنترل قیمت ارز آزاد داشته باشد وگرنه ما سال دیگر دوباره از شکاف قیمتی این بار بین ارز ۲۳ هزار تومانی و ارز آزاد سخن خواهیم گفت که الان فاصله شأن حدود ۵ هزار تومان است. ✳️دولت دکتر رییسی الان باید تاوان سیاست های اشتباهی که در دولت قبل از سال ۱۳۹۷ گرفته شد را بدهد و امید داریم که پس از این دولت موفق به تثبیت وضعیت اقتصادی کشور و مهار تورم شود و مهمتر از همه بتواند چرخ تولید داخلی را با سرعت بیشتری به حرکت درآورد. ✅ باید به سمت اصلاحات ساختاری همچون اصلاح نظام بانکی، مالیاتی، حمایتی و بودجه‌ای رفت که بدون آنها سیاست های قیمتی موفقیتی در پی نخواهد داشت. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

✅ معجزه تبدیل یارانه واردات به یارانه تولید دانش‌بنیان ✳️یکی از اشتباهات ما در دهه‌های اخیر استمرار دادن یارانه به واردات اقلامی چون دانه های روغنی، نهاده دامی و دارو بود، این کار نه تنها نیاز ما به دلار را تشدید کرد، بلکه مانع از تقویت تولید داخلی و موجب شکنندگی در امنیت غذایی و دارویی شد. ❇️ در شرایط کنونی بهترین گزینه پرداخت یارانه به تولیدکنندگان این اقلام با اولویت به شرکتهای دانش‌بنیان برای افزایش ظرفیت تولید داخلی است. با این کار می توان انقلابی در بخش کشاورزی ایجاد کرد. ✅ ما می توانیم حتی در افق یک ساله راندمان تولید دانه‌های روغنی را با فعال کردن شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه کشاورزی بالا ببریم و هم رانت واردات حداقل ۴ میلیارد دلار ی آن را از بین ببریم و هم از تقاضای ارزی کشور بکاهیم و به تقویت ارزش پول ملی کمک کنیم. ✅ این اقدام حرکت در مسیر تحقق شعار سال یعنی تولید اشتغالزایی و دانش‌بنیانی است. ❇️در مقابل، حذف یارانه تولید اقلام مورد اشاره و دادن یارانه به مصرف‌کننده بدون داشتن طرح جدی برای تقویت تولید داخلی، با تشدید تورم و در ادامه بالا بردن نرخ ارز باعث می شود که در ادامه مجبور باشیم ارز بیشتری برای تامین گندم، دانه‌های روغنی و نهاده دارو بدهیم. ✅ ترکیه در برهه‌ای همین اشتباه را در مورد دارو مرتکب شد و به شدت در زمینه سلامت با مشکل مواجه شد و هر سال باید مقادیر زیادی دلار برای واردات دارو به شرکتهای چندملیتی خارجی می‌داد. ✳️ در این زمینه وظیفه وزارت جهادکشاورزی بسیار خطیر است. به جای دادن سیگنال کمبود روغن و ناتوانی تولید داخلی، بیایید همه امکانات را بسیج کنیم برای تقویت امنیت غذایی و دارویی کشور با افزایش تولید داخل گندم ،نهاده‌های دامی، دانه‌های روغنی و نهاده دارو. ✅ ما می توانیم، اگر بخواهیم! ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

❇️سرمایه گذاری به سبک حضرت یوسف ❇️حضرت یوسف برای مقابله با مشکل غلات دستور داد در تولید گندم سرمایه گذاری کرده و ذخایر استراتژیک آن را افزایش دهند تا اقتصاد مصر بتواند بر مشکل کم آبی آتی غلبه کند. ✳️ ما نیز برای مقابله با مشکلاتی مانند کمبود گندم و سایر غلات باید روی تولید داخلی سرمایه گذاری کنیم. یارانه سنگین به تولید غلات بدهیم تا خودکفا شده و بتوانیم امنیت غذایی کشور را حفظ کنیم. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

✳️روزنگاشت اولین جراحی قیمتی قرن جدید ✳️برای ما اقتصادی ها تبیین و پیشبینی واقعیت‌های اقتصادی پس از اجرای یک سیاست بسیار حیاتی است. ❇️ می خواهم روزنگاشت هایی داشته باشم برای ثبت واقعیت های عینی و قضاوت در مورد اینکه ببینیم سیاست اخیر که بسیار شبیه جراحی قیمتی اوئل دهه ۹۰ است چه نتایجی دارد. ✅ فعلآ خط اول روزنوشت با نگاهی به تقویم تاریخ ⏳امروز ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ سیاست حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی به مراحل پایانی خود نزدیک شد. دولت تصمیم گرفت بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزارتومان یارانه برای دو ماه به دهک اول تا نهم بدهد و پس از آن کالابرگ الکترونیک بدهد. در مقابل ارز تخصیصی به اقلامی مثل آرد..... را حذف کند. 1⃣ ۴ سال پیش روز ۲۰ فروردین ۱۳۹۷، ارز ۴۲۰۰ تومانی موسوم به ارز جهانگیری در دولت دوازدهم متولد شد، زمانی که ترامپ تصمیم گرفته بود از برجام خارج شود. ابتدا گفتند بدون هیچ محدودیتی آن ارز را برای واردات همه کالاها تخصیص می دهند، نرخ دلار بازار آزاد حدود ۶ هزارتومان بود. https://www.eghtesadnews.com/fa/tiny/news-409197 2⃣کمتر از سه ماه بعد پس از آنکه کنترلی روی نرخ ارز آزاد نکردند و شکاف ی بین دلار ۴۲۰۰ تومانی و دلار آزاد افزایش یافت، گفتند نه فقط ارز ترجیحی را به ۲۵ قلم می دهیم. 3⃣ ۲۵ قلم به تدریج آب رفت و به قول رییس جمهور سابق بدون اینکه کسی بفهمد از لیست حذف شدند از کود و سم گرفته تا گوشت قرمز و....( هرچند که نتایج آن را همه به تدریج حس کردند) 4⃣ چرخ چرخید تا ارثیه دولت قبل شامل ۵ تا ۶ قلم مشمول ارز ترجیحی (گندم، دانه‌های روغنی، نهاده دامی، نهاده دارو ...) به دولت سیزدهم رسید، حالا نرخ دلار آزاد به حدود ۲۵ هزارتومان رسیده و فاصله آن با ارز ترجیحی بیش از ۲۰ هزارتومان شده است. ادامه دارد... ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

✅ شاخص‌های کلان اقتصادی ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ ✳️ نرخ دلار آزاد ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ :۲۸۷۴۱(روز اعلام سیاست حذف ارز ترجیحی) ❇️ نرخ دلار نیما ۲۴۹۶۰ ت ، سنا : ۲۵۷۶۹ ت, ای تی اس ❇️ نرخ تورم فروردین ۱۴۰۱ : ۳۹.۲٪(مرکز آمار ایران) ✳️ نرخ بیکاری زمستان ۱۴۰۰: ۹.۴٪ (مرکز آمار ایران) ✳️ نقدینگی پایان بهمن ۱۴۰۰ :۴۶۲۴ همت (بانک مرکزی) ✳️ نرخ رشد نقدینگی بهمن ۱۴۰۰ نسبت به بهمن نودو نه ۳۹.۷٪ (بانک مرکزی)

‏رانت تورم در برابر رانت یارانه دکتر فرشاد مومنی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی

⁉️آیا شوکهای قیمتی در ایران به هدف اصابت کرده اند؟ 🖌دكتر محمدرضا يوسفي - دانشيار دانشگاه مفيد 🔹 ایران چندین بار تجربه شوک قیمتی با هدف اصلاح اقتصادی را داشته است. اولین بار در دولت اول آقای هاشمی رفسنجانی بود که نرخ ارز آزاد شد. تصور بر این بود که با این اقدام، دولت میتواند حدود 2 هزار میلیارد تومان درآمد کسب کند که این مبلغ بیش از دو برابر درآمد مالیاتی بوده و از این طریق کسری بودجه تامین خواهد شد. اما در نتیجه آن هزینه های دولت افزایش یافت. همچنین تصور بر این بود که صادرات غیر نفتی بهبود یافته و در پایان برنامه اول به 17 میلیارد دلار بالغ شود و از طرفی واردات کاهش یافته و تولید داخلی تقویت شده.، نرخ بیکاری کاهش یابد و رونق اقتصادی شکل گیرد. اما به دلیل ضریب بالای وابستگی صنایع به واردات جهت کالاهای واسطه ای و مواد اولیه و وابستگی بخشی از صادرات به این نوع تولیدات این هدف نیز تحقق نیافت. و با توجه به تنگناها و ظهور بحران بدهی در آن سالها، رشد اقتصادی که در دو سال پس از جنگ( 68 و 69) به نسبت افزایش یافته بود، روند کاهشی در پیش گرفت و صاحبان بنگاه ها با مشکل سرمایه در گردش روبرو شدند لذا برخی از صنایع نیمه تعطیل و یا به تعطیلی کشانده شدند. البته بنگاه های رانتی مانند خودروسازان با طرح پیش فروش، مشکل خود را حل کردند. همزمان نرخ تورم فزونی گرفت و در سال 73، به 35 درصد و در سال 74 به 49 درصد رسید. در نهایت دولت مجبور به عقب نشینی شده، به تثبیت نرخ ارز در 300 تومان اقدام کرد. رئیس وقت بانک مرکزی به حدود 600 مذاکره با طلبکاران جهت استمهال اقدام کرد. در نتیجه آن، دولت سالانه حدود 6 میلیارد دلار بازپرداخت در چند سال متوالی را متعهد شد و حجم واردات از حدود 20 میلیارد دلار در آن دوران به حدود 12 تا 14 میلیارد دلار کاهش یافت. این آزادسازی با اعتراضات در چند شهر نیز همراه شد که انعکاس چندانی نیافت. 🔹 تجربه دوم به سال 1389 و دولت دهم( در دوره حاکمیت یکدست اول) بر می گردد. همه ارکان نظام به توجیه این طرح پرداختند. طرح اصلاح ساختاری دوم دارای هفت بخش بود اما تنها بخش هدفمندی یارانه ها اجرا شد. انتخاب سیاستی چالشی در آستانه تحریم، تصمیمی غیرقابل قبول و اشتباهی محرز بود. نتیجه این تصمیم نیز رکود تورمی بود که به ورشکستگی بنگاه های اقتصادی، افزایش تورم، پرش 350 درصدی نرخ ارز انجامید. 🔹 تجربه سوم که بسیار ابعاد کوچکتری داشت و تنها ناظر بر اصلاح قیمتی بنزین بود با واکنش های اجتماعی گسترده مواجه شد و ابعاد امنیتی گسترده پیدا کرد. این امر به دلیل کاهش شدید آستانه تحمل مردم بود. گرچه این اقدام توسط شورای سران تایید شده بود؛ اما بعد از مواجهه با بحران اجتماعی، دو رئیس جمهور و رئیس قوه قضائیه از پذیرش مسئولیت آن شانه خالی کردند. 🔹 تجارب سه دهه گذشته نشان می دهد که شوک قیمتی با رشد تورم آثار انتظاری را به دنبال نداشته است و به لحاظ اجتماعی نوعی فرصت سوزی، تشدید بی اعتمادی اجتماعی است. 🔹 سه تجربه تاریخی سه دهه اخیر که هر سه شکست خوردند را می توان از زوایای مختلف تحلیل کرد. یکی فقدان انسجام درونی برنامه و ندیدن همه جوانب موضوع در دولت ها بود. از این رو مقامات دچار تناقض گویی شده و هر کدام به فراخور حال و شاید با نگاه آرام کردن مردم چیزی بر زبان جاری می کرد که گفته مقام دیگر خلاف آن بود. 🔹 یکی دیگر از زوایای مهم تحلیلی، پیش شرط های اصلاح قیمتی است که مورد توجه دولتها نبوده است و در نتیجه اهداف مورد انتظار به دست نیامدند. اصلاح قیمتی آخرین حلقه اصلاح ساختاری و نه اولین آنهاست. 🔹تلقی شوک قیمتی به عنوان یک اصلاح ساختاری و انتظار پیامدهای مثبت از آن مانند تلقی یکسان انگاری دموکراسی با انتخابات است. در حالیکه انتخابات به معنای واقعی با احزاب مستقل قوی، رسانه های آزاد، قدرت پاسخگو و مانند آن معنادار است. در اینجا هم تلقی از اصلاحات فقط اصلاحات قیمتی است. 🔹 قطعا در یک ساختار اقتصادی رانتی، ضد تولیدی که در ارتباط تنگاتنگ با ساختار سیاسی تعریف شده است، نخست باید شوک به ساختار سیاسی اقتصادی وارد شود و سپس در آخرین مرحله اصلاح قیمتی رخ دهد. پرسش اساسی این است که چرا از انباشت تجارب گذشته درس گرفته نمی شود؟ چرا به پیش شرطهای این سیاست پرداخته نمیشود؟ علت را باید در ساختاری جست که اراده جدی بر تغییر رویه های موجود ندارد.

❎روزنگاشت دوم تعدیل قیمتی؛ حذف ارز ترجیحی دانه‌های روغنی و نهاده های دامی ❇️ دیشب اعلام شد که یارانه واریزی ماه اول قابل برداشت شد و در مقابل امروز (۲۲-۲-۰۱)قیمت چهار قلم کالای اساسی مرغ، تخم‌مرغ، روغن و لبنیات تعدیل می‌شود (در اثر حذف ارز ترجیحی دانه‌های روغنی.و نهاده‌های دامی)قیمت هر کیلوگرم مرغ 60 هزار تومان، تخم‌مرغ 40 هزار تومان، روغن خوراکی ۸۰۰ گرمی به 60 هزار تومان، پنیر بسته‌ای 38 هزار تومان و شیر نایلونی 15هزار تومان http://fna.ir/1ouxgz ❇️ دلار بازار آزاد حرکتی رو به جلو را شروع کرده و به مرز ۳۰ هزارتومان نزدیک شده است. البته وزیر اقتصاد اعلام کرد در هفته آتی تقاضای ارز به واسطه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی کاهش می یابد و حتی تقاضا برای ریال هم کاهش می‌یابد، ولی نگفت که نرخش هم حتما کاهش می یابد یا ثابت می ماند. وی به درستی به مقوله انتظارات تورمی اشاره کرد. http://fna.ir/1ouqnn ✳️ همه رسانه‌ها برای توجیه مردم بسیج شدند از رسانه ملی گرفته تا خبرگزاری ها و مسئولان ریز و درشت، که انصافاً در برخی ابعاد خوب کار کردند از جمله اینکه مردم را قانع کردند که رانت آرد نانوایی‌ها خیلی زیاد است (هرچند که ناخودآگاه برچسب رانتخواری بر قشر زحمتکش نانوا زده شد که به نظر من دور از واقعیت است، آنها هم مشکلات خود را دارند و حتی اگر دو سه کیسه از سهمیه خود را آزاد می فروختند این گونه نبود که با این کار مثلا از دهک اول بپرند دهک دهم و زندگی اعیانی داشته باشند) ✳️ سیاستگذاران تلاش می کنند که استدلال کنند که با افزایش قیمت مرغ، تخم‌مرغ، روغن و لبنیات، بقیه نباید قیمت‌هایشان را افزایش دهند، چون مثلاً ربطی ندارد که فرض کن قیمت حمل و نقل هم بالا برود و اینکه ما کاهش قدرت خرید افراد را هم جبران کردیم. https://www.isna.ir/news/1401022113436/ ✳️ البته اگر قیمت ارز بالا برود و نخواهیم یا نتوانیم آن را کنترل کنیم، هزینه فرصت تقریبا بسیاری از کالاها و خدمات افزایش می یابد، و از کانال دیگری غیر از افزایش قیمت نسبی کالاهای اساسی،قیمت سایر کالاها و بلکه کل کالاها تمایل به افزایش دارد. از این هم نباید گذشت که قیمت‌گذاری دلبخواهی در اقتصاد ما بدون سابقه نیست بسته به اینکه هر کسی چقدر قدرت تعدیل قیمت یا دستمزدش را داشته باشد. ❇️ اینکه در فروشگاه‌ها روغن، مرغ وتخم‌مرغ کمیاب شده طبیعی است(ندیدم این مشکل به لبنیات سرایت کرده باشد شاید چون قابلیت کمتری برای ذخیره‌سازی دارد) ، این هم که مردم عطش خرید آنها را پیدا کردند هم تا حدودی طبیعی است چون می خواهند قدرت خریدشان را حفظ کنند(البته از شما پنهان نباشد که من هم دیشب ۲۰۰ گرم دان برای #عروس_هلندی مان خریدم، البته بیچاره دونش هم داشت تمام می شد؛ فروشنده هم توی یکی دو دقیقه که توی مغازه اش بودم کلی تحلیل مجانی تقدیم کرد به اضافه یک مقدار بد و بیراه به من و امثال من، شاید من را هم مسبب وضع موجود میدونست!) ❇️ ولی باید توجه کرد در این میان سرمایه افرادی که موجودی این کالاها را داشتند و عرضه نکردند، در زمانی کوتاه حداقل دوبرابر شد. ما طرحی نداشتیم و نداریم که چطور با این رانت مقابله کنیم. شاید اگر سیستم شفافیت اطلاعاتمان خوب بود، موجودی انبارها را می داشتیم و تعریف مالیاتی درستی از این #درآمد_اتفاقی می داشتیم، می شد به گونه آن را با ابزاری مثل مالیات بازپس گرفت، هرچند که هزینه سرمایه در گردش تجار هم افزایش پیدا می کند. تکمیل می‌شود... ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

💰 سردرگمی سوسن: ♦️ یک مشت پول در برابر از دست دادن خانواده ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

✅اشتباه استراتژیک دولت در اصلاح قیمت کالاهای اساسی ❇️دکتر حسین صمصامی ❇️سال 88 زمانی که هدفمندی یارانه ها قرار شد اجرا شود در نامه¬ای 21 صفحه¬ای حقیر به ریاست وقت جمهور، نکات زیر عنوان شد: "در حقيقت در اين زمينه(هدفمندی یارانه ها) سه سوال اساسي مطرح است كه تاكنون جواب مستدل و روشني به آن داده نشده است و واقعا مشخص نيست كه با حذف يارانه¬ها چه اتفاقي خواهد افتاد. 1) تورم ناشي از حذف يارانه¬ها در جامعه چقدر است؟ 2) آيا منابع جمع¬آوري شده ناشي از حذف يارانه¬ها و سپس هزينه¬كرد آن به صورت هدفمند در جامعه مي‌تواند افزايش قيمت¬ها را در سبد مصرفي دهك¬هاي پائين و متوسط جبران نمايد؟ و در اين حركت، خانوارهاي در دهك¬هاي پائين و متوسط هزينه¬اي منتفع، متضرر و يا حداقل با وضعيت مشابه قبل باقي مي‌مانند؟ 3) با حذف يارانه¬ها قيمت دارائي¬ها در جامعه چگونه تغيير مي¬كند و وضعيت توزيع ثروت در جامعه چه مي¬شود؟ آيا توزيع ثروت ثابت و يا به نفع اقشار خاصي تغيير مي¬كند؟ اگرچه پاسخ‌گويي به اين سئوالات با توجه به زيرساخت‌هاي اطلاعاتي موجود و مدل‌هاي رايج اقتصادي (بدليل عدم تجربه جهش ناگهاني قيمت حامل‌هاي انرژي) به سادگي امكان‌پذير نمي‌باشد، اما نكته¬اي كه با قطعيت مي¬توان گفت اين كه، با توجه به اين‌كه دهك¬هاي بالا در اقتصاد صاحبان ثروت و منابع مالي بوده و در نظام توليد و توزيع نقش موثري دارند، طبيعي است كه اين افراد به راحتي بدون دريافت هيچگونه يارانه¬اي مي‌توانند افزايش هزينه¬هاي خود را جبران نمايند و براساس تجربه سال¬هاي گذشته اقتصاد در مورد افزايش قيمت¬ها، به نظر مي‌رسد حتي با پرداخت يارانه نقدي بيشتر به خانوارهاي دهك¬هاي پائين، افزايش هزينه¬هاي آنها جبران نخواهند شد." موافقان حذف ارز4200 تومانی می فرمودند حذف این ارز اثر تورمی ندارد و قیمت¬ها بالا نمی رود... چون 4200 اصابت نکرده و تبدیل به رانت شده و... به زبان روشنتر یعنی چه حذف بشود و چه نشود قیمت مرغ و روغن و سایر اقلام تغییری نخواهد کرد. ما عرض می کردیم اصابت کرده و اگر حذف کنید قیمتها بالا می رود... حالا با این شوک قیمتی جدید مشخص شد که ارز4200 اصابت کرده و پرداخت یارانه 300 تا 400 هزارتوامانی نیز اصابت آن را به اثبات رسانید. شوک قیمت کالاهای اساسی به تورم در اقلام دیگر منتهی خواهد شد... راننده ای که باگت را یکی 10هزار تومان بخرد، پوشاک و نخاله را هم با قیمت ارزان جابه جا نمی کند(خدمات).... قیمت اقلام اساسی دیگر مثل برنج و گوشت و حبوبات هم همینقدر نمی ماند و اثر قیمتهای نسبی، تعادل فعلی را در اقلام دیگر هم به هم میزند... باز به همین ترتیب اقلام دیگر مثل خودرو و منسوجات هم بالا می رود... بعدتر کالاهای لوکس و کمی با وقفه بیشتر مسکن. البته این تجربه قبلا نیز در اقتصاد ایران تکرار شده و ظاهرا هر دولت تجربه و آزمون خاص خود را دارد و قصد ندارد از تجارب دولت های قبلی استفاده نمایید. دقیقا همانطور با همان مکانیزم که ریچارد نفیو گزارش کرده کشور مستعد یک شوک تورمی مثل زمان احمدی نژاد و روحانی می شود... ما تقریباً و حداکثر یک سال دیگر به این نقطه خواهیم رسید... یک پاس گل عالی به خزانه داری آمریکا دادیم... باز ارز بالا خواهد رفت و این دور باطل تکرار می شود البته به هزینه فقیرتر شدن فقرا و غنی¬تر شدن اغنیا. آقای رئیسی و تیمش اشتباه استراتژیکی مرتکب شدند...

نامه هشدار آمیز دکتر حسین صمصامی به دکتر احمدی‌نژاد در سال ۱۳۸۸ در مورد آثار زیانبار هدفمندسازی یارانه ها

می دانید که من موافق اجرای این سیاست نبوده و نیستم. اما حالا که شده، این توصیه ها را هر طوری است منتقل کنید به مردم: پروتکل رفتار اقتصادی عقلانی در شوک های قیمتی: ۱- چند روز صبر کنید و مصارف غیر فوری خود را به تاخیر بیاندازید. اگر بازارها شلوغ شود (که می دانم شده است) قیمت چند روز آینده، از آنچه انتظار دارید گرانتر و غیرقابل کنترل تر خواهد شد. ۲- به شایعات در مورد قیمت ها توجه نکنید. شایعه سازان از هرج و مرج قیمتی بیشتر، منفعت بیشتری می برند. ۳-برای نیازهای فوری، کالا را بیش از حد معمول خریداری نکنید. بلکه تلاش کنید کمتر از آن تهیه کنید. چون به هر ترتیب بسیاری از مردم به دلیل نگرانی، تذکرات ما را توجه نمی کنند و فشار تقاضای بالایی را ایجاد می کنند. ۴- به عنوان فعال اقتصادی، برای جبران اختلالی که در فعالیت اقتصادی شما ایجاد می شود (مثل افزایش قیمت مواد اولیه) کمی صبور باشید و چند روز مهلت دهید که گرد و غبار سفته بازان بخوابد تا درست تصمیم بگیرید. ۵- سعی کنید خود را اندکی به تغافل بزنید. در بحث های اقتصادی کمتر شرکت کنید و فوروارد کردن پیام های سیگنال دهنده قیمت های بالاتر را متوقف کنید. ۶- دیری نخواهد پایید که قدرت خرید دوباره تا حدی تعدیل می شود و به وضعیت قبل از شوک باز می گردد. دولت هم با یارانه کمک می کند که این زمان با سرعت بیشتری طی شود. لذا تصمیماتی که اثرات بلندمدت دارند را به سرعت اتخاذ نکنید. علی الخصوص تصمیماتی که منتهی به تعطیلی کسب و کار می شود. ۷- اگر چه فاصله قیمتی کالای ایرانی و خارجی کم می شود، اما این کم شدن را بهانه مناسبی برای خرید کالای خارجی قرار ندهید. ادامه دارد... می دانم اجرای این پروتکل ها سخت است. اما اجرا نکردن آن ها وضعیت را ناهنجارتر می کند. ☘کانال تحلیل های اقتصادی دکتر حمیدرضا مقصودی @hamidrezamaghsoodi

❇️بازخوانی رانت ارز ترجیحی ✳️ استدلال شده که دولت برای ارزان نگه داشتن کالاهای اساسی (لبنیات. روغن، مرغ و تخم‌مرغ، آرد و دارو) ۴۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه می‌داد و سه چهارم آن هدر می رفت، یعنی فقط ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به مردم خودمان می رسید. می‌گویند ما این یارانه را حذف و به مصرف‌کننده می‌دهیم و عدالت را برقرار می‌کنیم. https://hawzahnews.com/xbJzx ✅ اولا این ترسیم مشکل غلط است،اگر سه چهارم این یارانه هدر می رفت، نباید پس از حذف آن قیمت روغن بیش از ۴ برابر می شد، نباید قیمت شیر دو برابر می شد، نباید قیمت مرغ و تخم مرغ دو برابر می‌شد. پس آن تراژدی که ترسیم شده، درست نیست، اتفاقا ارز ترجیحی اثر گذاشته بود،وگرنه نباید حذفش این قدر قیمت‌ها را بالا می برد. ❇️ سلمنا، فرض کنیم تراژدی همان است که ترسیم شده : سه چهارم ارز ترجیحی هدر می‌رفت، حال ببینیم بعد از اجرای سیاست ندادن یارانه به تولیدکننده و تخصیص آن به مصرف‌کننده چه اتفاقی می‌افتد؟ ❎ لازمه این سیاست این است که دیگر به تولیدکنندگان لبنیات، روغن، مرغ و تخم‌مرغ، شیرینی، ... یارانه ندهیم، پس هزینه آنها افزایش می یابد. و قیمت محصولاتشان بالا می رود. در نتیجه تقاضای داخلی کاهش می یابد. صادرات صنایع غذایی و.. هم به خاطر گران شدن محصولاتشان پایین می آید (یارانه پرداختی هم الزاما به مصرف اقلامی که هزینه تولیدش بالا رفته نمی رسد ، مگر اینکه سریع به سمت کالا برگ برویم که آن هم کامل نیست به همه ارقام مشمول افزایش هزینه کوپن تعلق نمی گیرد مثلاً شما دیگر کوپنی برای حمایت از صنایع شیرینی نمی دهی) ❇️خوب الان ببینیم برای ۴۰۰ هزار میلیارد تومان آمده در جیب مصرف کننده چه اتفاقی می افتذ، آنها چگونه آن را هزینه می کنند؟ با توجه به شواهد موجود بخشی از این ۴۰۰ هزار میلیارد تومان باز توی جیب خارجی‌ها می رود چون الان برخی اقلام وارداتی ارزانتر شده است ماکارونی ترکیه‌ای ارزانتر از ایرانی است پس می صرف وارد یا قاچاق شود. برای واردات این اقلام دلار می خواهیم پس تقاضای ارز بالا میرود و قیمت دلار بالا می رود و افزایش قیمت دلار قیمت همه کالاها را بالا میبرد به خصوص کالاهای وابسته به نهاده وارداتی که گرانتر می شوند. ✅ از طرف دیگر باید دید که آیا افزایش قیمت کالاهای اساسی به سایر اقلام سرایت نمی کند؟ اگر چنین باشد مصرف‌کنندگان باید بخشی از آن ۴۰۰ هزار میلیارد تومان را برای پوشش افزایش قیمت سایر اقلام هم اختصاص دهند. باز هم بخشی از آن مبلغ به جای حمایت از صنایع غذایی و دارویی و .. به سمت سایر صنایع و خدمات می رود. ❇️ وقتی قیمت مرغ دو برابر شد، قیمت گوشت قرمز هم به تبع آن بالا می رود، قیمت روغن که چند برابر شد قیمت محصولات غذایی هم به شدت افزایش می یابد ....و این تورم به سرعت قدرت خرید یارانه پرداختی را کاهش می دهد، قدرت دولت برای تامین کالای کوپنی بعد از دو ماه دیگر هم کاهش می یابد پس گرفتار یک مارپیچ تورمی می شویم... خدا کند که اینگونه نشود ولی منطق اقتصادی این را ایجاب می‌کند، چه می شود کرد. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

♦️سلام فرمانده ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

✅ اثر حذف ارز ۴۲۰۰تومانی بر کسری بودجه دولت ✳️ با حذف ارز ترجیحی قاعدتاً دولت مبالغ کمتری باید به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان یارانه بدهد،رییس سازمان برنامه و بودجه اخیرا گفته بود ما باید ۲۰ میلیارد دلار می دادیم ولی فقط ۲۵۰ هزار میلیارد تومان بودجه برای یارانه داریم و نصف این مبلغ یعنی ۱۰ میلیارد کم می‌آوریم. این یعنی با نرخ دلار ۲۵ هزار تومانی، دولت پس از حذف یا کاهش ارز تخصیصی، ۲۵۰ هزار میلیارد تومان کمتر یارانه می‌دهد ( با یک محاسبه سرانگشتی دولت برای دادن یارانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزارتومان ی به ۹ دهک یعنی ۷۲ میلیون نفر باید ۲۸۸ هزار میلیارد تومان در سال یارانه بدهد. یعنی کمی بیشتر از آن ۲۵۰ هزار میلیارد تومان مصوب) https://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3862386 ✅ اگر گزاره بالا درست باشد، حذف یا کاهش ارز ۴۲۰۰ تومانی کسری بودجه دولت را پایین می آورد. ولی برای چنین قضاوتی باید دید که تورم ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی چقدر مخارج دولت را بالا می برد؟ ✅ بر اساس نظریه‌های اقتصادی ، حذف ارز ۴۲۰۰تومانی با ایجاد تورم کسری بودجه دولت را از دو طریق کاهش قدرت خرید درآمدها و افزایش هزینه‌ها افزایش می دهد: 1⃣ از طریق کاهش درآمد واقعی مالیاتی (اثر تانزی) به دلیل پایین بودن کشش قیمتی مالیاتی و وجود وقفه‌های مالیاتی (با تورم ۱۴ درصدی ۲۰ درصد ارزش مالیات کاهش می‌یابد) 2⃣ از طریق افزایش هزینه‌های دولت (اثر پاتینکن) به دلیل بالا بودن کشش قیمتی هزینه‌های دولت و سهم بالای هزینه‌های جاری دولت ( تورم ۸ درصدی باعث افزایش ۱۱ درصدی مخارج دولت) 🙈 من در تحلیل های اخیر ندیدم که آیا اثر تورم ناشی از حذف ارز ترجیحی بر کسری بودجه آتی دولت محاسبه شده است یا خیر؟ 📙مراجعه شود به مقاله اسدالله فرزین وش و همکاران، بررسی اثر تورم بر کسری بودجه از بعد هزینه‌ای و درآمدی در ایران، تحقیقات اقتصادی، ش ۶۳ ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

✳️ داستان قاچاق ماکارونی ❎ در ویدیوی بالا این استاد گرامی استدلال می کند که چون آرد ارزان به نانوایی‌ها و تولیدکنندگان ماکارونی می دهیم حدود ۴.۸ هزار میلیارد تومان (۴ هزار میلیارد بابت صادرات و قاچاق ماکارونی و ۵۷۱ میلیارد تومان بابت قاچاق آرد) در سال ۱۴۰۰ به خارجی‌ها یارانه دادیم. ✳️ بگذارید به ارزیابی وضعیت ماکارونی بعد از جراحی بپردازیم، الان ماکارونی شد بسته‌ای ۲۴هزارتومان و قاعدتاً ما با عدم صادرات یا قاچاق ۴هزار میلیارد تومان سود می کنیم. ❇️ ولی صبر کنید، الان قیمت همان بسته ماکارونی ساده در ترکیه ۶ لیر است که به قیمت ارز آزاد میشود حدود ۱۲ هزار تومان، خوب الان می صرفد که قاچاق یا واردات معکوس شود . https://www.asriran.com/003WGB ✳️ با این وضعیت تقاضای برای ارز و واردات ماکارونی از ترکیه زیاد می‌شود ، ترکیه هم که روی ماکارونی اش یارانه نمی دهد و فرصت را غنیمت میشمارد و بازار ما را تسخیر می کند. ✳️ قاعدتاً کارخانه های ماکارونی ما متضرر می‌شوند و باید تولید را کاهش بدهند. ❇️ با آمدن فشار به ارز در اثر افزایش تقاضا دوباره دچار تورم می شویم و شاید دوباره روند قاچاق معکوس شود البته به شرطی که قیمت ماکارونی را ثابت نگه داریم، دوباره برمیگردیم سر اول خط و باید دوباره ماکارونی را گران کنیم این داستان ته ندارد. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

کارکردهای چندگانه اصلاح قیمت‌ کالاهای اساسی ✅ افزایش قیمت‌ اقلامی همچون شیر، روغن، مرغ، تخم‌مرغ و آرد می‌تواند کارکردهای مختلفی داشته باشد: 1⃣ صادرات و قاچاق این اقلام کم می‌شود (اگر نرخ ارز بالا نرود قاچاق آرد و صادرات ماکارونی کم می‌شود ) 2⃣ واردات آنها افزایش می‌یابد (در صورتی که هزینه تولید در خارج افزایش نیابد، نرخ ارز بالا نرود، تعرفه یا محدودیت بر واردات گذاشته نشود، واردات ماکارونی و شیرینی به صرفه می‌شود) 3⃣ مصرف داخلی تا حدودی کم می‌شود (وابسته به کشش تقاضای کالای اساسی، تغییرات در قدرت خرید دهک های درآمدی مردم کمتر لبنیات، روغن و مرغ میخورند، احتمالا مصرف نان را خیلی کاهش نمی‌دهند) 4⃣ قیمت کالاهای جانشین و مشتقه افزایش می‌یابد (جانشین: قیمت مرغ که بالا رفت قاعدتاً قیمت گوشت قرمز به عنوان یک کالای جانشین بالا می رود، قیمت محصولات مشتقه: با گران شدن شیر، محصولات لبنی گران می شود، با گران شدن روغن محصولاتی که در آن روغن به کار می رود،گران می شود) 5⃣ قیمت سایر کالاها وحتی همین کالاها به خاطر تورم انتظاری ، فشار افزایش نرخ ارز و افزایش هزینه تولید بالا می رود. 6⃣ هزینه تولید بالا می رود ( کارگران مصرف کننده این اقلام دستمزد بالاتری درخواست می کنم. به خصوص کارگران خارجی که یارانه نمی‌گیرند) ⁉️ باید دید سرجمع چه اتفاقی می‌افتد، ♦️اگر کاهش قاچاق و صادرات با افزایش واردات خنثی شود، ما به واردکننده این کالاها تبدیل می شویم، آن زمان قاعدتاً تولید داخل آسیب می بیند مگر اینکه مداخله کنیم و واردات و قاچاق به داخل را محدود کنیم. ♦️ اگر تقاضای داخلی برای این کالاها افت کند و بخشی از تقاضا به سمت کالاهای خارجی برود، باز هم تولید داخلی آسیب می بیند ♦️ اگر تولید داخلی افزایش یابد، و واردات و قاچاق معکوس هم کنترل شود، قاعدتاً هم قیمت این اقلام کاهش می یابد و هم تقاضا برای ارز کاهش می‌یابد و هم نیاز داخلی تامین می‌شود ❇️ اثر نهایی وابسته به این است که ما چقدر از تولیدکننده داخلی حمایت می‌کنیم، چقدر از مصرف کننده حمایت می کنیم، توان تولیدکنندگان داخلی برای واکنش به شرایط جدید چقدر است، و تولیدکنندگان خارجی چه واکنشی نشان می‌دهند. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

✅ضرورت ایجاد رانت دولتی برای تولید و صادرات ❇️این روزها این ادعا مکرر مطرح می شود که مثلاً تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماکارونی از رانت برخوردارند و این کار ناکارآمد و ناعادلانه است. ✅این در حالی است که در عرصه تجارت بین‌الملل معاصر دولتها اتفاقا با مداخلاتشان (حمایت تجاری، ایجاد انحصار موقت، اعطای اعتبارات یارانه‌ای و مشوق های مالیاتی) برای تولیدکنندگان داخلی رانت ایجاد میکنند که تولید و صادر کنند. چین مواد اولیه ارزان به تولیدکنندگانش میدهد که قدرت صادراتشان بالا برود. بخوانید کتاب :چند مقاله در زمینه موانع نهادی توسعه اقتصادی https://rc.majlis.ir/fa/book_pub/show/837396#menu ✳️ برعکس ما داریم با حذف حمایت از تولیدکنندگان داخلی و کاهش رانت آنها زمینه شکست آنها در رقابت با خارجی‌ها را فراهم می کنیم ✳️ بله رانت را نباید برای غیرمولد ها و سفته‌بازان ایجاد کرد، نه اینکه تولیدکننده را به دست خودمان تضعیف کنیم ❇️ البته این درست است که نباید سود تولیدکننده و صادرکننده نامتعارف باشد ولی برای رسیدن به این هدف می توان از ابزارهای مالیاتی استفاده کرد نه اینکه بیایم به یک باره هزینه تولیدشان را چند برابر کنیم ، مانند کاری که الان کردیم و هزینه آرد و روغن صنایع غذایی را به شدت و به سرعت بالا بردیم. این اقدام خطر قاچاق معکوس را ایجاد کرده که از این به بعد ماکارونی یا بیسکویت ترکیه ای بازار ایران را تسخیر کند و تولیدکننده داخلی ورشکست شود. ✳️ برای جبران این مشکل حتما باید تعرفه واردات اقلامی مثل ماکارونی را بالا برد و در کنار حمایت از تولیدکننده گندم و غلات،باید از تولیدکنندگان صنایع غذایی به عنوان چرخه بعدی زنجیره ارزش با اقداماتی مثل اعطای جایزه صادراتی، تامین سرمایه در گردش و ... حمایت کرد. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2