🏷 #فلسفه 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 فلسفۀ اسلامی - همان‌طور که شما فرمودید و درست هم گفتید - فقه اکبر است؛ پایه‌ی دین است؛ مبنای همه‌ی معارف دینی در ذهن و عمل خارجی انسان است؛ لذا این باید گسترش و استحکام پیدا کند و برویَد و این به کار و تلاش احتیاج دارد. 📌 بیانات در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی [۱۳۸۲/۱۰/۲۹] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #فلسفه 🏷 #شروع_از_فلسفه_برای_تولید_علوم 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 دو سه نکته درخصوص آموزش فلسفه و پژوهش فلسفی عرض میکنم، که خوشبختانه دیدم در ذهن بعضی دوستان هم هست. یکی مسأله‌ی امتداد سیاسی - اجتماعی فلسفه است که من مکرّر به دوستان گفته‌ام و الان هم در تأیید فرمایش بعضی از آقایان عرض میکنم؛ منتها نه با تعبیر رنسانس فلسفی؛ نباید به این معنا مطرح شود. ما به رنسانس فلسفی یا واژگون کردن اساس فلسفه‌مان احتیاج نداریم. نقص فلسفه‌ی ما این نیست که ذهنی است - فلسفه طبعاً با ذهن و عقل سروکار دارد - نقص فلسفه‌ی ما این است که این ذهنیّت امتداد سیاسی و اجتماعی ندارد. فلسفه‌های غربی برای همه‌ی مسائل زندگی مردم، کم و بیش تکلیفی معیّن میکند: سیستم اجتماعی را معیّن میکند، سیستم سیاسی را معیّن میکند، وضع حکومت را معیّن میکند، کیفیت تعامل مردم با همدیگر را معیّن میکند؛ اما فلسفه‌ی ما به‌طور کلّی در زمینه‌ی ذهنیّاتِ مجرّد باقی میماند و امتداد پیدا نمیکند. شما بیایید این امتداد را تأمین کنید، و این ممکن است؛ کمااین‌که خود توحید یک مبنای فلسفی و یک اندیشه است؛ اما شما ببینید این توحید یک امتداد اجتماعی و سیاسی دارد. «لااله‌الا ّاللَّه» فقط در تصوّرات و فروض فلسفی و عقلی منحصر و زندانی نمی‌ماند؛ وارد جامعه میشود و تکلیف حاکم را معیّن میکند، تکلیف محکوم را معیّن میکند، تکلیف مردم را معیّن میکند. میتوان در مبانی موجود فلسفىِ ما نقاط مهمّی را پیدا کرد که اگر گسترش داده شود و تعمیق گردد، جریانهای بسیار فیّاضی را در خارج از محیط ذهنیّت به‌وجود میآورد و تکلیف جامعه و حکومت و اقتصاد را معیّن میکند. دنبال اینها بگردید، این نقاط را مشخّص و رویشان کار کنید؛ آن‌گاه یک دستگاه فلسفی درست کنید. از وحدت وجود، از «بسیط الحقیقة کلّ الاشیاء»، از مبانی ملاّ صدرا، اگر نگوییم از همه‌ی اینها، از بسیاری از اینها - میشود یک دستگاه فلسفىِ اجتماعی، سیاسی و اقتصادی درست کرد؛ فضلاً از آن فلسفه‌های مضاف که آقایان فرمودند: فلسفه‌ی اخلاق، فلسفه‌ی اقتصاد و...؛ و این، یکی از کارهای اساسی است. این کار را هم هیچ‌کس غیر از شما نمیتواند بکند؛ شما باید این کار را انجام دهید. 📌 بیانات در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی [۱۳۸۲/۱۰/۲۹] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #فلسفه 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 فلسفۀ اسلامی، پایه و دستگاهی بوده که انسان را به دین، خدا و معرفت دینی نزدیک می‌کرده است. فلسفه برای نزدیک شدن به خدا و پیدا کردن یک معرفتِ درست از حقایق عالم وجود است؛ لذا بهترین فلاسفه‌ی ما - مثل ابن‌سینا و ملاّ صدرا - عارف هم بوده‌اند. اصلاً آمیزش عرفان با فلسفه در فلسفه‌ی جدید - یعنی فلسفه‌ی ملاّ صدرا - به‌خاطر این است که فلسفه وسیله و نردبانی است که انسان را به معرفت الهی و خدا میرساند؛ پالایش میکند و در انسان اخلاق به‌وجود میآورد. ما نباید بگذاریم فلسفه به یک سلسله ذهنیّات مجرّد از معنویت و خدا و عرفان تبدیل شود. راهش هم تقویت فلسفه‌ی ملاّ صدراست؛ یعنی راهی که ملاّ صدرا آمده، راه درستی است. 📌 بیانات در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی [۱۳۸۲/۱۰/۲۹] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #فلسفه 🏷 #عرفان_نظری 🏷 #کلام 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 به نظر من بین فلسفه و کلام هم نباید دعوا قائل شد. مهمترین کتاب کلامی ما را یک فیلسوف - یعنی خواجه‌نصیر - نوشته؛ اما در واقع فلسفه است. ما باید اینها را به همدیگر نزدیک کنیم؛ هیچ مانعی ندارد. فلسفه و کلام و عرفان وجوه تفارقی دارند، وجوه اشتراکی هم دارند؛ ما باید اینها را به عنوان علوم عقلی - همین تعبیری که آقایان داشتند و کاملاً تعبیر خوبی است - یا به یک معنا حکمت، که شامل همه‌ی اینها بشود، مورد توجّه قرار دهیم و دنبال کنیم. 📌 بیانات در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی [۱۳۸۲/۱۰/۲۹] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #علم_فقه 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 مطلب سوم این است که در حوزه‌ها، اساس، فقاهت است. فقه باید پیشرفت بکند. فقاهت به معنای خاص خود مورد نظر ماست. فقه به معنای عام - که آگاهی از دین است - در این‌جا فعلاً مورد بحث ما نیست؛ فقه به معنای خاص، یعنی آگاهی از علم دین و فروع دینی و استنباط وظایف فردی و اجتماعی انسان از مجموعه‌ی متون دینی، که خیلی هم مهم است. 🔹 انسان از قبل از ولادت تا بعد از ممات احوالی دارد، و این احوال شامل احوال فردی و زندگی شخصی اوست، و نیز شامل احوال اجتماعی و زندگی سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و بقیه‌ی شؤون اوست. تکلیف و سرنوشت همه‌ی اینها در فقه معلوم میشود. فقه به این معنا مورد نظر ماست، که اسمش همان احکام فرعی است؛ استنباط احکام فرعی از اصول. این، اساس حوزه‌هاست. 📌 بیانات در آغاز درس خارج فقه [‌۱۳۷۰/۰۶/۳۱] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #علامه_طباطبایی 🏷 #شهید_مطهری 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 بر عهده‌ی ما طلبه‌هاست که این شبهه‌ها را با پیشگیری یا با درمان برطرف کنیم. چالش عمده‌ی امروز شما این است؛ چه‌کار میخواهید بکنید؟ خطاب من، هم به بزرگان حوزه‌هاست، هم به طلاب و فضلای جوان حوزه‌ها: چه کار میخواهید بکنید؟ درس را باید خواند. یقیناً مطوّل و شرح لمعه و رسائل و مکاسب و کفایه و درسهای خارجِ معمول سنتىِ ما لازم است. من قبلاً گفتم بیمایه فطیر است. علوم عقلی کلام و فلسفه حتماً لازم است؛ اما آیا اینها کافی هم هست؟ من به شما عرض میکنم: نه، کافی نیست. ما در برنامه‌های کارىِ خود باید جریان خلّاق فکرییی را که در حوزه‌های ما بحمداللَّه از دوره‌ی قبل از ما شروع شده و تا حدودی اتساع هم پیدا کرده است، وسعت و عمق بیشتری بدهیم. 🔹 کسی مثل مرحوم علامه‌ی طباطبایی (رضوان‌اللَّه‌تعالیعلیه) در حوزه‌ی علمیه‌ی قم پیدا شد؛ ایشان، هم فقیه بود و هم اصولی؛ هم میتوانست درس خارج فقهِ مفصلی بدهد؛ هم میتوانست درس خارجِ اصول مفصلی ترتیب دهد و فضلا را جمع کند؛ اما او به کاری پرداخت که آن روز آن را لازم میدانست. بعد هم حوادث و وقایع شهادت داد بر این‌که اینها لازم است. او گفت من میبینم که دارند تفکرات و فلسفه‌ی کاذب مارکسیستی را در ذهنها جا میدهند؛ نمیشود با توضیح‌المسائل اینها را پاسخ دهیم؛ توضیح‌المسائل جای خودش را دارد؛ جواب این شبهه‌ها را با چیز دیگری باید داد. ایشان «اصول فلسفه و روش رئالیسم» را نوشت. 🔹 یکی از تربیت‌شده‌های او مرحوم شهید مطهری (رضوان‌اللَّه‌علیه) است. کاری که شهید مطهری کرد، امروز باید همه‌ی فضلای جوان در صدد باشند خود را برای آن آماده کنند؛ و اگر آماده هستند، اقدام کنند. شهید مطهری به عرصه‌ی ذهنیت جامعه نگاه کرد و عمده‌ترین سؤالات ذهنیت جامعه‌ی جوان و تحصیلکرده و روشنفکر کشور را بیرون کشید و آنها را با تفکر اسلامی و فلسفه‌ی اسلامی و منطق قرآنی منطبق کرد و پاسخ آنها را در سطوح مختلف در مقابل افراد گذاشت؛ از مسأله‌ی عدل الهی و قضا و قدر و علل گرایش به مادیگری بگیرید - که مسائل، بیشتر ذهنی و عقلی است - تا مسائل مربوط به زنان، تا مسائل مربوط به خدمات متقابل ایران و اسلام، که این هم تلاشی بود برای روشن کردن ذهنها. 📌 بیانات در دیدار جمعی از روحانیون استان همدان [۱۳۸۳/۰۴/۱۵] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #علامه_طباطبایی 💬 شهید مطهری(رحمة‌الله‌علیه): 🔹 علامه طباطبایی سَلَّمَهُ الله تعالی، این مرد بسیار بسیار بزرگ و ارزنده- که البته مجلس امروز مجلسی نیست که این مقدار شایستگی داشته باشد که حق ایشان را ادا کند، ولی چون این شخص این حرف را زد عرض می‌کنم- مردی است که صد سال دیگر باید بنشینند و آثار او را تجزیه و تحلیل کنند و به ارزش او پی ببرند. چرا ما از حالا به این فکر نیفتیم؟ این مرد واقعاً یکی از خدمتگزاران بسیار بسیار بزرگ اسلام است. اولًا مجسمه تقوا و معنویت است. در تهذیب نفس و تقوا مقامات بسیار عالی را طی کرده است. من سالیان دراز از فیض محضر این مرد بزرگ بهره‌مند بوده‌ام و الآن هم هستم. 🔹 کتاب تفسیر المیزان‏ ایشان یکی از بهترین تفاسیری است که برای قرآن مجید نوشته شده است. البته قرآن مجید مقامی دارد که نمی‌شود هیچ تفسیری را ادعا کرد که حق قرآن را ادا کرده است، ولی مفسرین هرکدام از یک جنبه بالخصوص خدمتی به قرآن کرده‌اند، من می‌توانم ادعا کنم که این تفسیر از جنبه‌های خاصی- که الآن وقت آن نیست که برایتان عرض کنم- بهترین تفسیری است که در میان شیعه و سنّی از صدر اسلام تا امروز نوشته شده است. بسیار بسیار مرد عظیم و جلیل‌‏القدری است. 🔹 این وظیفه حوزه قم و وظیفه همه است و شاید وظیفه ما هم باشد که هفتادسالگی این مرد را- که الآن در حد هفتادسالگی است- تجلیل کنیم. دیگران چطور یک هفتادساله که پیدا می‌کنند به اعتبار اینکه مردی است که در طول عمرش به ادب و فرهنگ و ادبیات خدمت کرده، از او تجلیل می‌کنند، آنهایی که یک صدم علامه بزرگ طباطبایی شمرده نمی‌شوند! چرا از این مرد بزرگ به این عنوان در زندگی‌اش تجلیل نشود؟! تجلیل از اینها تجلیل از علم است، تجلیل از اجتماع است، یعنی اقلّ فایده‌ای که دارد این است که مردم صبر نمی‌کنند که صدسال بگذرد بعد، از فیض این مرد بهره‌مند شوند؛ هرچه زودتر از فیض وجود این مرد بهره‌مند می‌شوند. 🔹 و تفاوتی که زمان ما با زمان‌های قبل دارد این است که افراد را زودتر می‌تواند بشناساند (به وسیله چاپ کتاب و از این قبیل). البته ایشان تنها در ایران شناخته نیستند بلکه در دنیای اسلام شناخته هستند. تفسیر المیزان‏ را در بیروت همین‏جور بدون اطلاع چندین بار تجدید چاپ کرده‌اند و این خودش نشان می‌دهد که افکار و کتاب‌های ایشان در دنیای اسلام چقدر برای خودش جا باز کرده است. نه تنها در دنیای اسلام، در دنیای غیر اسلام هم مستشرقینی که با معارف اسلامی آشنا هستند، در اروپا یا آمریکا، یکی از کسانی که در دنیای اسلام او را به صورت یک مفکر بزرگ می‌شناسند و سراغش می‌آیند ایشان هستند. علّال الفاسی- که البته در دنیای اسلام مرد دانشمندی است- وقتی که به ایران آمد، مخصوصاً به قم و به خانه ایشان رفت برای اینکه یک ساعت از محضر این مرد بزرگ بهره‌مند شود و شنیده‌ام که وقتی از منزل ایشان بیرون آمد خیلی مُعجَب بود به مقام این شخص بزرگ، این کسی که هم شخصیت اسلامی دارد (شخصیتش تنها شخصیت شیعی نیست) و هم‏ شخصیت علمی جهانی...! 📌 احیای تفکر اسلامی، ص ۲۶ تا ۲۸ 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #علم_فقه 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 بُعد دیگر، سعه و فراگیری مسائل زندگی است؛ یعنی ما باید به بعضی از ابواب - آن هم ابواب دارای اهمیت فردی، نه اهمیت اجتماعی - اکتفا نکنیم؛ مثلاً ابواب طهارت. شما الان نگاه کنید ببینید، تعداد کتبی که در باب طهارت نوشته شده، چه‌قدر است؛ تعداد کتبی که در باب جهاد، یا در باب قضا، یا در باب حدود و دیات، یا در باب مسائل اقتصادی اسلام نوشته شده، چه‌قدر است. خواهید دید آن اولی بیش از این دومی است؛ از بعضیها که خیلی بیشتر است. بعضی از کتب دوره‌یی ما، حتّی کتاب جهاد را ندارد. مثلاً صاحب «حدائق» و بسیاری از فقهای دیگر، لازم ندانستند جهاد را که یکی از اصول اسلام و شریعت است، بحث کنند. البته «حدائق» دوره نیست - نقص دارد - اما از محلی که جهاد را باید بررسی کنند، خیلی گذشته و بحث نکرده‌اند. جهاد در آخر عبادات و قبل از ورود در معاملات و عقود است. خیلیهای دیگر هم - مثل مرحوم نراقی- بحث نکردند؛ عده‌یی هم که بحث کردند، خیلی مختصر بحث کردند و مثلاً میبینید که آن پیچیدگی‌های علمی را در بعضی از کتب به کار نبردند. ما باید به فقه وسعت بدهیم؛ یعنی فقه ما باید از لحاظ سعه‌ی سطح فقاهت پیشرفت کند و همه‌ی مسائل زندگی را شامل بشود. 📌 بیانات در آغاز درس خارج فقه [‌۱۳۷۰/۰۶/۳۱] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #فلسفه 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 فلسفه باید ما را به معرفت کامل برساند. 📌 بیانات در آغاز درس خارج فقه [‌۱۳۷۰/۰۶/۳۱] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #اجتهاد_و_فقاهت 🏷 #فلسفه 🏷 #کلام 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 ما یک جامعۀ اسلامی هستیم، یک حکومت اسلامی هستیم و افتخار ما به این است که می‌توانیم از منبع اسلام استفاده کنیم. خوشبختانه منابع اسلامی هم در اختیار ما وجود دارد؛ قرآن هست، سنّت هست و مفاهیم بسیار غنی و ممتازی که در فلسفۀ ما و در کلام ما و در فقه ما و در حقوق ما وجود دارد. 📌 بیانات در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی [۱۳۸۹/۰۹/۱۰] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #اجتهاد_و_فقاهت 🏷 #فلسفه 🏷 #عرفان_نظری 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 فقاهت یک روش و شیوه استنباط است؛ علم است؛ این علم را باید آموخت. برای همه راه باز است که دین را یاد بگیرند و از آن استنباط کنند؛ اما استنباط از دین یک روش علمی دارد و کار عامیانه‌ای نیست؛ هر کس از هر جا رسید نمی‌تواند از قرآن و سنّت استنباط کند. 🔹 دانش اصلی روحانیت، فقاهت است. البته فلسفه و عرفان اسلامی نیز هست که هر دو به معنای وسیع فقاهت، داخل در فقاهتند. اگر روش فقاهت را از میان بردارند، دیگر چیزی از دین باقی نمی‌ماند. 📌 بیانات در دیدار جمعی از دانش‌آموزان و دانشجویان [‌۱۳۷۴/۰۸/۱۰] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f

🏷 #علم_فقه 🏷 #کلام 🏷 #فلسفه 💬 آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: 🔹 البته در این زمینه که چه مباحثی را باید در حوزه‌ها اصل دانست، ما بارها مطالبی عرض کرده‌ایم؛ حالا هم عرض میکنیم: رشته‌های اصلی در حوزه‌های علمیه، به ترتیب، اوّل فقه است؛ دوم کلام است؛ و سپس فلسفه است. 🔹 فقه، ستون فقرات حوزه‌های علمیه است؛ علم کلام، جزو پایه‌های حوزه‌های علمیه است؛ فلسفه، جزو لوازم حتمی حوزه‌های علمیه است. 📌 بیانات در آغاز درس خارج فقه [‌۱۳۷۸/۰۶/۲۸] 🌐 پیوند مشاهدۀ منبع ┈═══ ✧؛❁؛✧ ═══┈ 🗂 ارجاعات مکتب فقه‌الخمینی 🆔 https://eitaa.com/erjaat_f