🔸پس از بروس، دکتر کار (Carr. W. D. Dr ) و خانم ماری بِرد (Bird Mary Miss) در اصفهان اقدامات تبلیغاتی درمانی انجمن را پی گرفتند. دکتر کار با تبدیل خانه خود به درمانگاه محبوبیت زیادی در میان ساکنان شهر کسب کرد. وی پس از مداوای بیماران یک جلد کتاب مقدس به آنان هدیه میداد. ماری بِرد که او را به نام مریم خانم می شناختند، در طول اقامت خود درمانگاهی در انتهای بازار اصفهان ایجاد کرد و به مداوای بیماریهای زنان مسلمان میپرداخت. علیرغم اینکه وی تحصیالت پزشکی نداشت، اما اقداماتش مورد حمایت و استقبال زنان مسلمان اصفهان قرار گرفت. ماری برد پس از چندین سال خدمت به مردم ایران در 1333هـ.ق./1914م.در کرمان از دنیا رفت (الگود، صص588-587 .)نخستین بیمارستان زنان در ایران نیز به ریاست خانم دکتر املینا استوارت (Stuart Emmelina ) در سال 1897م./1315هـ.ق. در اصفهان گشایش یافت. اقدامات بهداشتی درمانی این گروههای تبلیغی انگلیسی شهرهایی چون یزد، کرمان و شیراز را نیز شامل میشد. در میان ایالت و عشایر نیز ردپای پزشکان خارجی دیده میشد. هنری الیارد و دکتر یانگ با اهداف گوناگون خود که بیشتر در جهت سیاستهای دولت بریتانیا بود، در اواخر سده نوزدهم میالدی وارد ایالت بختیاری و نواحی جنوب غربی ایران شدند (ویلسن، ص 48؛ الیارد، صص 93-90 .)دکتر الیزابت رایس و ایزابل برد هم از اصفهان به درون ایالت بختیاری رفتند و برای زنان مسلمان آن نواحی درمانگاه دایر نمودند. اگرچه تلاشهای مبلغان در مسیحی کردن مسلمانان ایران تقریباً بی نتیجه بود (رایت، ص 164 ،)حضور آنها که با دستورات و مداواهای پزشکی همراه بود، موجب تقویت نفوذ دولتهایشان در مناطق یاد شده میگشت (33-31 p, Upton .) به هرروی، باید به نقش مهم و انساندوستانه مبلغان پزشک در بهبود اوضاع بهداشتی و تأمین سالمت اهالی مناطقی که در آن مستقر بودند، اشاره کرد. اما وجه دیگر این اقدامات آماده کردن اهالی برای گرایش و احیاناً پذیرش آیین مسیحیت بود. 📌منبع: عوامل و موانع مؤثر برحضورپزشکاناروپاییدر جامعۀ ایرانِ عصر قاجار؛حمید حاجیانپور(دانشیارگروه تاریخ دانشگاه شیراز)اکبر حکیمی پور(دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسالم دانشگاه شیراز)پژوهشهای علوم تاریخی، دورۀ 8 ،شمارۀ 1 ،بهار و تابستان 1395؛ ص 21 تا 23. #طب_استعماری #حکمت_ایرانی #نفوذ_علمی #استعمار_علمی 🔰@esalat14🇮🇷