هدایت شده از ◾️سلامتکده شِفاء(طب اسلامی‌ایرانی)
🔰ترجمه و شرح حکمت 27 نهج البلاغه:
‼️روش مقابله با بیماری‌ها
متن نهج البلاغه
✍وَ قَالَ (علیه السلام): إمْشِ بِدَائِكَ، مَا مَشَى بِك.
📌إمْشِ بِدائِك: با بيماريت بساز، يعنى مادامى كه تحمل بيمارى برايت آسان است و قادر به انجام كارهاى خود هستى، بر بيمارى شكيبا باش.
و فرمود (ع): تا درد همراه توست تو نيز با او همراهى كن.☝️
✅مدارا کردن با بيمارى:
امام(علیه السلام) در این گفتار حکمت آمیز خود به یک اصل مهم بهداشتى و درمانى اشاره مى کند مى فرماید: «با بیمارى ات بساز مادامى که با تو همراهى مى کند»; (امْشِ بِدَائِکَ مَا مَشَى بِکَ).
❌اشاره به این که تا زمانى که بیمارى #فشار شدید نیاورده بگذار بدنت بدون نیاز طبیبان و #دارو آن را دفع کند.
🟣این مسئله شاید در آن روز که امام این را مى فرمود روشن نبود; اما امروز روشن است که بدن خود داراى #نیروى_دفاعى است و هرگاه بیمارى با استفاده از قدرت دفاعى بدن از بین برود هم زیان هاى دارو و درمان را ندارد و هم بدن را #تقویت کرده و براى آینده بیمه مى کند. البته هرگاه نیروى دفاعى بدن عاجز بماند باید با استفاده از طبیب و دارو به کمک او شتافت تا بیمارى را دفع کند.
📣اضافه بر این بسیارى از بیمارى ها #دورانى دارد که با پایان دورانش خود به خود دفع مى شود. از این گذشته انسان وقتى در مقابل بیمارى تسلیم مى شود و با مختصر ناراحتى در #بستر مى خوابد به خودش تلقین بیمارى مى کند، #تلقین خود اثر تخریبى دارد.
💙به عکس اگر #برخیزد و کار روزانه خود را ادامه دهد عملا #تلقین_سلامت کرده و در #روح او بسیار مؤثر است.
〽️این نکته امروز بر همه روشن است که هر دارو هرچند اثر درمانى داشته باشد، زیانى نیز با خود همراه دارد.
✍ در حدیثى از امام کاظم(علیه السلام) نقل شده است که فرمود: «لَیْسَ مِنْ دَوَاء إِلاَّ وَهُوَ یُهَیِّجُ دَاءً وَلَیْسَ شَیْءٌ فِی الْبَدَنِ أَنْفَعَ مِنْ إِمْسَاکِ الْیَدِ إِلاَّ عَمَّا یُحْتَاجُ إِلَیْهِ;
👍هیچ دارویى نیست مگر این که دردى را تحریک مى کند و هیچ چیز در بدن سودمندتر از امساک جز نسبت به چیزى که به آن نیاز دارد نیست».(1)
🖋در حدیث دیگرى از همان امام(علیه السلام) مى خوانیم: «ادْفَعُوا مُعَالَجَةَ الاَْطِبَّاءِ مَا انْدَفَعَ الْمُدَاوَاةُ عَنْکُمْ; از معالجه طبیبان پرهیز کنید تا زمانى که بیمارى به شما فشار نیاورده است».(2)
📌این سخن به بیان دیگرى نیز از امیر مؤمنان(علیه السلام) نقل شده است که مى فرماید: «لاَ تَضْطَجِعْ مَا اسْتَطَعْتَ الْقِیَامَ مَعَ الْعِلَّةِ;
تا زمانى که مى توانى با داشتن بیمارى سرپا باشى در بستر نخواب».(3)
و نظیر این روایت روایات دیگرى نیز هست.
تکرار مى کنیم:
🖌مفهوم این سخنان این نیست که انسان با طبیب و دارو خود را معالجه نکند بلکه مفهومش آن است که در مراجعه به طبیب و استفاده از داروها ـ که معمولاً آثار زیان بارى دارد ـ #عجله ننماید.
🔷بعضى از شارحان، براى این حدیث به جاى این معناى #طبى و #درمانى مفهوم اخلاقى ذکر کرده اند و گفته اند: انسان باید در برابر حوادث و مشکلات و بیمارى ها #خویشتن_دار باشد و تا مى تواند با مشکلات بسازد و زبان به #شکایت نگشاید که با روح رضا و تسلیم سازگار نیست.
📍ولى این معنا با ظاهر جمله و روایات مشابهى که در این زمینه وارد شده چندان سازگار نیست.(4)
🔎پی نوشت:
(1). بحارالانوار، ج 59، ص 68، ح 18 .
(2). همان، ص 63، ح 4.
(3). همان، ج 78، ص 204، ح 7.
(4). سند گفتار حکیمانه: از جمله کسانى که این کلام حکمت آمیز را در کتاب خود نقل کرده اند مرحوم آمدى در غررالحکم است. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 25). همچنین قطب الدین راوندى در کتاب الدعوات آن را ذکر کرده است و در کتاب تمام نهج البلاغه این جمله با چند جمله مناسب آن در ضمن اندرزنامه امام به فرزندش امام حسن مجتبى(علیه السلام) آمده ولى این کتاب مدرکى براى آن ذکر نکرده است.
@salamatkade_shefa