‍ 🖋 صنعت شعر 🗣 قرآن وقتی #خلقت_انسان را بیان می‌نماید، می‌فرماید: "خَلَقَ الْإِنْسَانَ * عَلَّمَهُ الْبَيَانَ¹"؛ خصوصیت انسان این است که خدا بیانی به او داده که بتواند آنچه را بیان می‌کند در #الفاظ بریزد و به دیگری تحویل بدهد. ✍🏻 این «بیان» دو نوع است: گاهی در #نثر است، گاهی در #نظم و هر یکی خواصّ خودش را دارد؛ ولی مهم این است که اگر آنچه را فهمیده در قالب #شعر بیاورد، #موزون شده و دو خاصیت پیدا می‌کند: اول: تناسب با #ذوق و #طبع بشر، دوم: در اثر وزنی که دارد اثر خاص پیدا می‌کند؛ لذا در شعر، دو مطلب باید رعایت بشود: یکی #ماده، یکی #هیئت. ✅ اگر ماده‌ی شعر خوب باشد، اما هیئت آن خراب، نتیجه‌ی مطلوب گرفته نمی‌شود و اگر هیئت زیبا باشد ولی مادّه خراب، باز نتیجه‌ی مطلوب گرفته نمی‌شود؛ ولی اگر هر دو، یعنی مادّه و هیئت در قالب وزن جمع شد #اثرگذار است. 👤 شعرای برجسته‌ی فارسی زبان معروفند: «سعدی» و «حافظ» و «نظامی» و «مولوی»؛ هر یک از اینها خصوصیتی دارند. 📝 در «غزل»، سعدی در رتبه‌ی اول است؛ لذا خود حافظ می‌گوید: استاد غزل سعدی است؛ غزلیات سعدی آنقدر مهم است که حافظ او را استاد غزل خوانده است؛ تغزّلات سعدی این‌چنین است. ولی آن کسی که از نظر ماده و هیئت گوی سبقت را برده است، «نظامی» است؛ «نظامی» واقعاً عجیب است؛ اشعاری در وصف شب دارد که اصلاً بی‌نظیر است و خودش هم به پسرش می‌گوید: به «نظامی» شعر ختم شده است؛ خودش را خاتِم می‌داند. شعرهایی که در معراج گفته واقعاً غوغا کرده است. ⚠️ شعر فنی است عجیب و خودش از نظر علمی بحث مفصلّی دارد؛ مهم این است که وقتی خدا به شخصی نعمتی داد، اگر آن‌چنان که باید از آن نعمت بهره نبرد، روزی در پیش است که به حسرت خواهد نشست: ﴿وَأَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِی الْأَمْرُ²﴾؛ که دیگر قابل جبران نیست. ❇️ این کسی که طبع و ذوق شعری دارد، اگر طبع خود را در بافتنی‌ها ببافد، طبع او در این امور صرف شده و فردای قیامت حسرت می‌خورد که چرا من به جای این اموری که طبع را در آنها صرف نمودم، ذوق شعری خود را در وصف #اهل_بیت علیهم‌السلام صرف نکرد. ⁉️ اگر همین ذوق در قالب شعر برای #امامان_معصوم علیهم‌السلام صرف بشود، پاداشش چیست؟ 🌳 «مَنْ قَالَ فِينَا بَيْتَ‏ شِعْرٍ بَنَى‏ اللَّهُ‏ تَعَالَى لَهُ بَيْتاً فِي الْجَنَّةِ³»؛ در قبال هر بیت شعر، خانه‌ای در #بهشت به او می‌دهند. ⛔️ کسی که آن ذوق و طبع را در غیر این خانواده صرف نموده، هیچ ندارد؛ برای کدامین شخص شعر سروده است؟ برای آن سلطان که از دنیا رفت و خاک شد و این شاعر هم خودش خاک شد؟ 🔆 اما وقتی شعر برای #امیرالمؤمنین علیه‌السلام باشد، فنا ندارد؛ این شعر #ابدی می‌شود؛ شاعر هم به برکت این انتساب، #حیات_ابد پیدا می‌کند. ⏳ شعرا باید این موهبت بزرگ را قدر بدانند و وقتشان را در بافتنی‌هایی که فردای قیامت بهره‌ای در آنها نیست، صرف نکنند؛ باید از این عمر حداکثر استفاده را نمود. 📌 ۱. انسان را آفريد؛ به او بيان آموخت. (سوره الرحمن، آیه۳ و۴) ۲. و آنان را از روز حسرت -آن گاه که کار از کار بگذرد- بترسان. (سوره مریم، آیه۳۹) 3. عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۷. 🎙 آیت الله العظمی وحید خراسانی 📆 ۶/ اسفند/ ۱۳۹۱ ◼️ #کلام_فقیه #روز_شعر_و_ادب_فارسی