به مناسبت آغاز محرّم و روز شعر و ادبیات آیینی و بزرگداشت محتشم کاشانی
🖤🖤🖤
زندگی محتشم کاشانی
کمالالدین محتشم کاشانی، شاعر قرن دهم هجری، در کاشان متولد شد. او بازرگانزادهای بود که در آغاز جوانی، کار پدر، یعنی بزّازی و داشتن کارگاه پارچهبافی را دنبال میکرد و سپس، از آن کار دست کشید و شاعری را پیشه ساخت و با شاعران بزرگ زمان خود، مشاعره و مکاتبه داشت.
محتشم در اصل شاعری خود، قصیدهسرایی مدّاح بود؛ اما بعدها شهرت عمدهاش، در ساختن شعر مذهبی اوست؛ خاصه در رثای اهل بیت (ع). وی در سال ۹۹۶ هجری درگذشت و مقبرهاش در کاشان است.
ترکیببند دوازدهبندی او در مرثیهی امام حسین - علیه السلام - و واقعهی کربلا، از منظومههای معروفی است که تا زمان ما، زبانزدِ مرثیهخوانان است.
ابیاتی از آن نقل میشود:
باز این چه شورش است که در خلق عالم است؟
باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟
باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین
بی نفخِ صور، خاسته تا عرش اعظم است
گویا طلوع میکند از مغرب آفتاب
کاشوب در تمامی ذرّات عالم است
گر خوانمش قیامت دنیا، بعید نیست
این رستخیز عام که نامش، محرّم است
در بارگاه قُدس که جای ملال نیست
سرهای قُدسیان همه بر زانوی غم است
جنّ و مَلَک بر آدمیان نوحه میکنند
گویا عزای اشرف اولاد آدم است
خورشید آسمان و زمین، نور مشرقین
پروردهی کنار رسول خدا، حسین...
با تلخیص از تاریخ ادبیات در ایران، دکتر صفا، ج پنجم، بخش دوم، ص ۷۹۲ - ۷۹۶.
#بزرگانادبیاتفارسی
🥀فرهنگسرای علوی🏴
🌹بزرگان ادبیات فارسی
رودکی(پدر شعر فارسی)
🌺 به مناسبت ۴ دی، سالروز تولد و بزرگداشت وی
ابوعبدالله جعفر بن محمد، در اواسط قرن سوم هجری، در قریهی رودک در ماوراءالنهر و در نزدیکی سمرقند به دنیا آمد و به این سبب، او را رودکی سمرقندی خواندهاند.
طبق برخی از روایات تاریخی، رودکی همچون هومر، نامدارترین حماسهسرای یونان باستان و سرایندهی منظومههای ایلیاد و اُدیسه، نابینا بوده؛ اما از سخن رودکی، برنمیآید که همهی عمر نابینا بوده است.
او حافظهای قوی داشت و در هشت سالگی، قرآن را حفظ کرد و به شاعری پرداخت. علاوه بر آن، صدای خوشی نیز داشته و به نوازندگی چنگ و بربط نیز پرداخته است. پس از کسب شهرت و محبوبیت رودکی، امیر بخارا، نصر بن احمد سامانی، شیفتهی هنر و قریحهی او شد و رودکی را مقرّب درگاه خود گردانید.
رودکی را پدر شعر فارسی و پایهگذار سبک خراسانی نامیدهاند. برخی، اشعار او را بیش از یک میلیون بیت نوشتهاند و گروهی، صدهزار بیت که امروزه، فقط ۵۵۰ بیت از مآخذ کهن، به دست ما رسیده است. علاوه بر سرودن قصیده، غزل، مثنوی و قطعه، او کلیله و دمنه را هم به نظم در آورده که از آن، ابیاتی پراکنده موجود است. وفات این شاعر را در سال ۳۲۹ هجری نوشتهاند. آرامگاه او، در تاجیکستان است.
نمونهای از شعر رودکی:
چهار چیز، مر آزاده را ز غم بِخَرد
تنِ دُرُست و خویِ نیک و نامِ نیک و خرد
هر آن که ایزدش این هر چهار، روزی کرد
سزد که شاد زیَد شادمان و غم نخورَد
🌺🌼🌺🌼🌺🌼
با تلخیص از چهل چراغ، شکوری، ص ۱۷ - ۲۰.
#بزرگانادبیاتفارسی
#رودکی
🌈فرهنگسرای خانواده (علوی)