✡ دربارهٔ یهودیان و بهائیان مخفی (٢) 1⃣ #یهودیت_مخفی، و به تبع آن #بهائیت_مخفی، عاملی بسیار مهم و مؤثر، و به همین میزان ناشناخته، در تحولات تاریخ معاصر ایران است که به‌کلی مسکوت مانده بود و به جدّ می‌کوشند این سکوت شکسته نشود. 2⃣ «یهودیت مخفی» Crypto-Judaism پدیده‌ای واقعی است نه موهوم. در منابع یهودی، از جمله در دانشنامه‌های مرجع یهودی چون «جوداییکا» و «دائرة‌المعارف یهود»، این عنوان کاربرد رسمی گسترده دارد و در مدخل‌های مستقلی چون #یهودیان_مخفی، #انوسیم، #مارانو، #دونمه، #جدیدالاسلام‌های_مشهد و غیره بدان پرداخته شده. یهودیان و غیریهودیان در این زمینه صدها کتاب و مقاله نگاشته‌اند. 3⃣ #یهودی_مخفی با آن یهودی که به‌راستی باور به دین خود را از دست داده، این باور را علنی کرده و از جامعهٔ یهودی جدا یا طرد شده تفاوت دارد. جوداییکا این گروه را #مرتدین می‌نامد، و در مدخلی جدا از مدخل «یهودیان مخفی»، با نام #ارتداد Apostasy به ایشان می‌پردازد، و میان آنان با «یهودیان مخفی» تفاوت قائل است. 4⃣ دائرة‌المعارف یهود «یهودیان مخفی» را چنین معرفی می‌کند: «یهودیانی که خود را پیرو دین دیگر معرفی می‌کنند، ولی در خانه‌های خود در خفا #مناسک_یهودی را به جا می‌آورند.» 5⃣ یکی از سرشناس‌ترین نمونه‌های «یهودیان مخفی» دکتر #هکتور_نانز، پزشک مخصوص الیزابت اول است و نمونه‌های سرشناس «مرتدین» یهودی، #آبنر_برغشی و #اسپینوزا. آبنر در اوائل سدهٔ ١۴ میلادی در کاستیل (اسپانیا) واقعاً به مسیحیت گروید، اسپینوزا، که اعقابش «یهودی مخفی» بودند، در هلند سدهٔ ١٧ واقعاً از یهودیت گسست ولی دین دیگری برنگزید. @farooq313

✡ دربارهٔ یهودیان و بهائیان مخفی (۴) 1⃣ آشنایی با پدیدهٔ #یهودیت_مخفی واجد اهمیت فراوان در تبیین برخی تحولات تاریخ معاصر ایران است. 2⃣ #یهودیان_مخفی در بسیاری از نقاط ایران فعالیت داشته و ریشه دوانیده‌اند، ولی در تنها مکانی که این پدیده با نام رسمی فرقهٔ #دونمه شعبه یا شاخه پدید آورده #دماوند است. 3⃣ در ایران «یهودیت مخفی» با پدیده‌ای مشابه و خویشاوند به‌نام #بهائیت_مخفی Crypto-Bahaism پیوند خورده است. 4⃣ بر دو گروه فوق (یهودیان و بهائیان مخفی) به‌همراه گروه‌های دیگر همچون وابستگان به سرویس‌های اطلاعاتی فعال در ایران، به‌ویژه سرویس اطلاعاتی اسرائیل (موساد)، نام عام #نهان‌پیشه‌گان نهاده‌ام. 5⃣ به‌دلیل اهمیت این پدیده و جایگاه مرموز و بغرنج آن در تحولات امروز ایران، در آینده دربارهٔ ایشان بیش‌تر سخن گفته و خواهم کوشید یادداشت‌های مستقلی دربارهٔ خاستگاه‌ها و مجاری متنوع #نفوذ نهان‌پیشه‌گان در ایران عرضه کنم. 6⃣ این #نفوذ به نظام جمهوری اسلامی ایران منحصر نیست و سازمان‌های مخالف با این نظام در خارج از کشور را نیز در برمی‌گیرد. ✍ استاد عبدالله شهبازی پایان @farooq313